Pracownicze Plany Kapitałowe to dobrowolny system oszczędzania mający na celu mobilizację pracowników do gromadzenia oszczędności z przeznaczeniem na emeryturę. Wpłaty do PPK są finansowane przez pracownika, pracodawcę oraz z budżetu państwa. W jaki sposób wyliczyć wynagrodzenie uczestnika PPK?
Wpłaty do PPK pracodawcy i pracownika
Wpłaty do PPK finansowane przez pracownika oraz pracodawcę dzielą się na wpłaty podstawowe oraz dodatkowe. Wysokość wpłat podstawowych jest określona przez art. 26 oraz art. 27 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej ustawa o PPK) i wynosi 2% wynagrodzenia w przypadku wpłat finansowanych przez pracownika oraz 1,5% wynagrodzenia dla wpłat finansowanych przez pracodawcę.
Pracownik, który w danym miesiącu uzyska wynagrodzenie nie większe niż 1,2-krotność minimalnego wynagrodzenia, ma możliwość obniżenia stopy procentowej wpłaty podstawowej, przy czym jej wysokość nie może być niższa niż 0,5% wynagrodzenia.
Oprócz obowiązkowych wpłat podstawowych zarówno pracownik, jak i pracodawca mają możliwość odprowadzania dobrowolnych wpłat dodatkowych. Uczestnik PPK może zadeklarować wpłatę dodatkową w wysokości nieprzekraczającej 2% wynagrodzenia, natomiast pracodawca w wysokości do 2,5% wynagrodzenia.
Oznacza to, że zarówno uczestnik PPK, jak i podmiot zatrudniający mogą odprowadzać wpłaty do PPK w wysokości maksymalnej wynoszącej po 4% wynagrodzenia miesięcznie.
Wynagrodzenie uczestnika PPK
Zgodnie z art. 28 ustawy o PPK przedsiębiorca dokonuje wpłat do programu, począwszy od od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK. Pierwsze wpłaty są dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
Wspomniany wcześniej przepis określa również zakres obowiązków pracodawcy w zakresie opłacania, pobierania i dokonywania wpłat do PPK, w myśl którego pracodawca jest obowiązany w szczególności do:
- obliczania i dokonywania finansowanych przez siebie wpłat do wybranej instytucji finansowej;
- obliczania, pobierania od uczestnika PPK i dokonywania wpłat finansowanych przez uczestnika PPK do wybranej instytucji finansowej.
Pracodawca nalicza oraz – w przypadku wpłat finansowanych przez pracownika – pobiera środki przeznaczone do wpłaty na konto uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia. Następnie obliczone i pobrane z wynagrodzenia wpłaty przekazuje do wybranej instytucji finansowej w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały one obliczone i pobrane.
Zobacz film: Wpłaty do Pracowniczych Planów Kapitałowych - jak obliczyć wynagrodzenie uczestnika PPK?
Przykład 1.
Wynagrodzenie za wrzesień 2024 roku zostało wypłacone 27 września 2024 roku. Do kiedy dokonać wpłat PPK?
Wpłat do PPK należy dokonać do 15 października, z oznaczeniem, że jest to wpłata dotycząca wrzesień (identyfikator 1).
Przykład 2.
Wynagrodzenie za wrzesień 2024 zostało wypłacone z przesunięciem 10 października. Do kiedy dokonać wpłat PPK?
W tej sytuacji pracodawca powinien dokonać wpłaty do PPK do 15 listopada, z zaznaczeniem, że jest to wpłata dotycząca grudnia (identyfikator 2).
Podstawą do naliczania wpłat obowiązkowych oraz dodatkowych finansowanych przez pracownika oraz pracodawcę jest podstawa składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Obliczone wpłaty pracodawca pobiera z wynagrodzenia pracownika pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz podatek dochodowy.
Należy zaznaczyć, że wpłaty finansowane przez pracodawcę stanowią dla pracownika przychód ze stosunku pracy, od którego trzeba obliczać i pobierać podatek dochodowy. Wpłata finansowana przez pracodawcę staje się przychodem pracownika w momencie przekazania jej przez pracodawcę do instytucji finansowej.
Przykład 3.
Pracownik zatrudniony w ramach umowy o pracę jest uczestnikiem PPK od marca 2024 roku. Z tytułu umowy o pracę otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4 500,00 zł brutto. Termin wypłaty wynagrodzenia jest ustalony na ostatni dzień miesiąca. Oprócz składki podstawowej w wysokości 2% pracownik zadeklarował składkę dodatkową w wysokości 1%. Pracodawca w ramach PPK finansuje pracownikowi wyłącznie wpłatę podstawą do PPK w wysokości 1,5%. Jakie wynagrodzenie pracownik otrzyma za marzec oraz za kwiecień?
Wynagrodzenie brutto: 4 500,00 zł
Koszty uzyskania przychodu: 250,00 zł
Ulga podatkowa: 300,00 zł
Wpłata podstawowa pracodawcy za marzec została przekazana do instytucji finansowej w kwietniu.
Wpłaty do PPK:
- podstawowa pracownika: 4 500,00 zł × 2% = 90 zł
- dodatkowa pracownika: 4 500,00 zł × 1% = 45 zł
- podstawowa pracodawcy: 4 500,00 zł × 1,5% = 67,50 zł
Suma składek na ubezpieczenia społeczne 616,95 zł, w tym:
- emerytalna: 4 500,00 zł × 9,76% = 439,20 zł
- rentowa: 4 500,00 zł × 1,5% = 67,50 zł
- chorobowa: 4 500,00 zł × 2,45% = 110,25 zł
Podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne: 4 500,00 zł – 616,95 zł = 3 883,05 zł
- Składka na ubezpieczenie zdrowotne: 3 883,05 zł × 9% = 349,47 zł
Wynagrodzenie za marzec:
Podstawa opodatkowania: 4 500,00 zł – 616,95 zł – 250 zł = 3 633,05 zł → 3 633,00 zł
- Zaliczka na podatek dochodowy: 3 633,00 zł × 12% – 300,00 zł = 135,96 zł
- Podatek dochodowy: 135,96 zł → 136,00 zł
Do wypłaty: 4 500,00 zł – 616,95 zł – 349,67 zł – 136,00 zł – 90,00 zł – 45,00 zł = 3 262,38 zł
Wynagrodzenie za kwiecień:
- Wynagrodzenie brutto powiększone o wpłaty finansowane przez pracodawcę: 4 567,50 zł (4 500,00 zł + 67,50 zł)
- Podstawa opodatkowania: 4 567,50 zł – 616,95 zł – 250 zł = 3 700,55 zł → 3 701,00 zł
- Zaliczka na podatek dochodowy: 3 701,00 zł × 12% – 300,00 zł = 144,12 zł
- Podatek dochodowy: 144,12 zł → 144,00 zł
- Do wypłaty: 4 500,00 zł – 616,95 zł – 349,47 zł – 144,00 zł – 90,00 zł – 45,00 zł = 3 254,08 zł
Pracownik za marzec otrzyma wynagrodzenie w kwocie 3 262,38 zł, a za kwiecień w kwocie 3 254,08 zł. Od uposażenia pracownika za kwiecień został naliczony i pobrany podatek dochodowy z tytułu wpłaty podstawowej finansowanej przez pracodawcę, naliczonej od wypłaty za marzec.
Wpłaty na PPK a deklaracje
Należy pamiętać, że poza przesłaniem wpłat na rachunek bankowy instytucji finansowej prowadzącej PPK konieczne jest przekazanie dokumentów lub informacji wymaganych przez daną instytucję finansową i potrzebnych do przyporządkowania wpłat przekazywanych tej instytucji do poszczególnych pracowników.
Ponadto informacje na temat wpłaty na PPK w części finansowanej przez pracodawcę trzeba wykazać w raporcie imiennym ZUS RCA w polu 28. Część wpłaty na PPK, która staje się przychodem ubezpieczonego w terminie jej przekazania do wybranego funduszu, powinna zostać wykazana w imiennym raporcie ZUS RCA za miesiąc, w którym nastąpiło przekazanie tej wpłaty.
Przykład 4.
Pracownik otrzymał wynagrodzenie za styczeń 2024 roku w lutym 2024 roku. Wpłata na PPK w części finansowanej przez pracodawcę zostanie obliczona w lutym 2024 roku i przekazana do wybranego funduszu w marcu (najpóźniej do 15 marca 2024 roku). W jakim miesiącu wykazać tą wpłatę na RCA?
W tym przypadku wpłata na PPK powinna zostać wykazana w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA za marzec 2024 r.
Rozliczenie PPK w systemach kadrowych
Systemy kadrowe muszą posiadać funkcję do rozliczania osób przystępujących do PPK. Jednym z oprogramowań pozwalających na łatwe rozliczanie składek PPK jest wFirma.pl. Przedsiębiorstwa, które przystąpiły do PPK, mogą uruchomić rozliczanie wpłat w zakładce: USTAWIENIA » INNE » KADRY, gdzie wystarczy zaznaczyć opcję „włącz Pracownicze Plany Kapitałowe”.
Dodawanie wpisów związanych z PPK, takich jak przystąpienie, rezygnacja, wznowienia czy zmiana stawki, można wprowadzać indywidualnie u każdego z pracowników (KADRY » PRACOWNICY » Szczegóły pracownika » PPK » DODAJ) lub masowo (KADRY » PRACOWNICY, gdzie należy zaznaczyć określone osoby, a następnie najechać na akcję PPK i wybrać jedną z pozycji listy rozwijalnej).
Po wprowadzeniu wpisów na wyliczonej liście płac, którą można utworzyć w KADRY » LISTY PŁAC » ZBIORCZE » DODAJ zostaną ustalone składki PPK oraz podatek. Co ważne, użytkownik ma możliwość wyboru sposobu rozliczania podatku z tytułu PPK – na aktualnej liście płac, na podstawie daty rozliczenia deklaracji lub w ogóle bez naliczania zaliczki.
Dzięki temu podatek zostanie obliczony zgodnie ze stanem faktycznym.
Przepisy ustawy o PPK są wprowadzane do zakładów pracy stopniowo, poczynając od największych pracodawców. Wyliczając wynagrodzenie uczestnika PPK, w szczególności należy pamiętać o naliczaniu i odprowadzaniu wpłat finansowanych przez pracownika oraz o obowiązku pobrania podatku dochodowego od wpłat finansowanych przez pracodawcę.
