Założenie start-upu to ważny krok dla wszystkich, którzy chcą stworzyć innowacyjny pomysł i dzięki niemu odnieść sukces. Jednak nic nie może odbywać się niezgodnie z prawem, co dla każdego powinno być oczywiste. Poza tym warto również chronić swój projekt, aby nikt nie wykorzystał go bez naszej zgody. Jaką formę prawną powinien przyjąć start-up? W jaki sposób chronić pomysły? Przeczytaj niniejszy artykuł i dowiedz się, jak wygląda prawo dla start-upów.
Forma prawna start-upu
Każdy przedsiębiorca, zakładając start-up, musi dokładnie się zastanowić, jaką formę prawną działalności przyjąć. Ma kilka możliwości, m.in. skorzystanie z Inkubatorów Przedsiębiorczości, założenie działalności gospodarczą, spółki cywilnej bądź spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Czym różnią się te formy?
Inkubatory Przedsiębiorczości nie tylko dla studentów
Działalność gospodarcza osoby fizycznej
Kolejną formą prawną start-upu może być działalność gospodarcza osoby fizycznej. Rozwiązanie to jest wygodne, ponieważ rejestracja okazuje się prosta. Wystarczy bowiem wypełnić wniosek do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – on-line lub w urzędzie gminy. Informacje z tych miejsc są przekazywane do ZUS-u, Głównego Urzędu Statystycznego oraz urzędu skarbowego. Nie znaczy to jednak, że nie musimy się już pojawiać w tych miejscach, czeka nas bowiem m.in. zarejestrowanie się jako podatnik VAT czy zgłoszenie do ubezpieczenia. Z pewnością dużym plusem wyboru tej formy działalności jest możliwość uzyskania wysokich dotacji zarówno unijnych, jak i krajowych. Księgowość w przypadku takiej działalności gospodarczej jest uproszczona, więc przedsiębiorcy mogą poradzić sobie z nią samodzielnie korzystając z usług księgowości online lub korzystać z usług firm zewnętrznych. W razie niepowodzenia właściciel odpowiada za nie całym swoim majątkiem.
Spółka cywilna
Jeżeli start-up tworzy kilka osób, dobrym rozwiązaniem jest stworzenie spółki cywilnej. Każdy z jej członków powinien wnieść coś do spółki. Chociaż nie jest to uregulowane, niewielki wkład jest wymagany. Konieczne jest też zawarcie umowy spółki, musi ona zawierać nazwiska wspólników, datę i miejsce zawarcia spółki, cel gospodarczy (który nie musi być zyskiem), jaki chcą osiągnąć wspólnicy, zakres działania każdego z nich, ich wkład oraz podział ewentualnych zysków. Spółka cywilna nie ma statusu przedsiębiorstwa – przedsiębiorcą jest jednak każdy z jej członków. Tak jak w przypadku działalności gospodarczej osoby fizycznej, w razie niepowodzenia wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową, więc każdy ze wspólników musi wnieść określony kapitał, a jego minimalna wartość to aktualnie 5 tys. złotych. Niewątpliwym plusem jest fakt, że wspólnicy nie odpowiadają za ewentualne zobowiązania swoim majątkiem. Jednak przed decyzją o założeniu tego rodzaju spółki warto się dokładnie zastanowić, potrzebny jest bowiem wysoki wkład finansowy, a proces rejestracji jest dość długi. Oprócz wkładu początkowego konieczne jest również uiszczenie taks notarialnych oraz opłaty za wpis do KRS-u. Poza tym rejestracja NIP, REGON oraz KRS trwa długo. Księgowość w tego rodzaju spółce jest złożona, a co roku należy sporządzić sprawozdanie finansowe, konieczne jest więc zatrudnienie zewnętrznej firmy lub własnych księgowych. W przypadku, kiedy nie mamy odpowiednich środków, a klienci są niepewni, zakładanie takiej spółki jest błędem.
Prawo dla start-upów - jak ochronić prawnie pomysł?
W start-upie najważniejszy jest pomysł. Bez niego trudno osiągnąć jakikolwiek sukces. Dlatego tak ważna jest ochrona prawna pomysłu. Czy prawo dla start-upów to umożliwia?
Jest kilka sposobów, aby pomysł był zabezpieczony. Warto je wykorzystać, aby mieć pewność, że konkurencyjne firmy, wspólnicy czy klienci nie wykorzystają naszego projektu do własnych celów.
Przede wszystkim warto wiedzieć, że pomysł nie jest chroniony prawem autorskim. Jeżeli jednak dokładnie go opiszemy, wykonamy plany, szkice, wszelkie niezbędne projekty, zamieni się on w utwór.
| Ważne! Według art. 1. u.1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. |
Utwór musi być stworzony przez człowieka, a objęty ochroną zostaje w momencie ustalenia. Co to znaczy? Jest to moment, w którym zamysł może być odebrany przez inną osobę zmysłami, najczęściej słuchem lub wzrokiem.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mówi, że jednym z czynów nieuczciwej konkurencji są działania sprzeczne z prawem i dobrymi obyczajami, kiedy naruszane są interesy prowadzone przez przedsiębiorstwo lub klienta. W przypadku start-upu może być to właśnie bezprawne wykorzystanie pomysłu.
Przed pokazaniem pomysłu inwestorom warto podpisać umowę, która zapewni poufność. Dopiero po tym kroku powinno się zaprezentować projekt. Jak powinna wyglądać taka umowa? Musi zawierać oznaczenie stron, datę i miejsce zawarcia, określenie pomysłu, który będzie poufny, okres trwania poufności, sposób postępowania z poznanymi informacjami oraz wszelkie konsekwencje, jakie czekają stronę, która złamie postanowienia. Potrzebna jest konsultacja z prawnikiem w celu ustalenia, czy umowa na pewno sporządzona jest prawidłowo.
Znaki towarowe, wzory przemysłowe, użytkowe, topografie układów scalonych oraz wynalazki są objęte ochroną prawną na mocy ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej. Prawidłowe opisanie całego projektu, stworzenie planu praktycznego zastosowania może sprawić, że nasz pomysł zostanie objęty ochroną patentową. Warto jednak wiedzieć, że przed zgłoszeniem start-upu do Urzędu Patentowego trzeba się naprawdę dobrze przygotować, a cały proces może potrwać nawet kilka lat. Patent jednak działa wstecz i obejmuje okres od złożenia wniosku.
Wszelkie aspekty wchodzące w zakres prawa dla start-upów muszą być dokładnie przemyślanie i zaplanowane, abyśmy mieli pewność, że działamy legalnie, a nasz pomysł nie zostanie wykorzystany przez inne, niepowołane do tego osoby.
