Jedną z podstawowych zasad konstrukcji podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do odliczenia podatku zapłaconego w cenie przy nabyciu towarów i usług związanych z działalnością gospodarczą. Warto dokładniej przeanalizować, jakie są szczegółowe warunki odliczenia, biorąc pod uwagę fakturę VAT oraz fakturę korygującą. Czy istnieje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur VAT oraz faktur korygujących? Sprawdź w artykule czy masz prawo do obniżenia kwoty podatku należnego!
Odliczenie podatku naliczonego z faktury VAT
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
- nabycia towarów i usług,
- dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Kolejną istotną kwestią jest wyjaśnienie, jakie są terminy odliczenia podatku VAT z otrzymanych faktur. Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Stosownie zaś do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Ponadto przepis art. 86 ust. 11 ustawy wskazuje dodatkowe terminy obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w sytuacji, gdy podatnik nie dokonał tego obniżenia w terminie otrzymania faktury. Stosownie do tej regulacji, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za 1 z 3 następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika składającego deklaracje kwartalne w deklaracji podatkowej za 1 z 2 następnych okresów rozliczeniowych.
Przykład 1.
Pan Adam prowadzący działalność gospodarczą i zarejestrowany jako czynny podatnik VAT 30 marca zakupił towar, a fakturę otrzymał 10 kwietnia. W jakim terminie może on odliczyć kwotę podatku naliczonego?
Pierwszy termin, w którym pan Adam może odliczyć VAT, to kwiecień. Następnie zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT może on dokonać odliczenia również w deklaracji za maj, czerwiec oraz lipiec.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego z korekty faktury
Mogą wystąpić sytuacje, gdy po wystawieniu faktury konieczne będzie skorygowanie informacji w nich zawartych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych.
Faktury korygujące można generalnie podzielić na te, które powodują zmniejszenie podstawy opodatkowania (tzw. faktury korygujące „in minus”) oraz te, które wywołują skutki odwrotne, tj. w wyniku ich wystawienia wartość podstawy opodatkowania ulega podwyższeniu (tzw. faktury korygujące „in plus”).
W przypadku faktur korygujących in minus zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, który stanowi, że nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione.
W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione.
Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
W konsekwencji należy wskazać, że:
- w przypadku korekty „in minus” nabywca jest zobowiązany do zmniejszenia kwoty podatku VAT naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym uzgodnione warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla wykonanych usług zostały spełnione, zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT;
- w przypadku korekty „in plus” nabywca jest uprawniony do zwiększenia kwoty podatku VAT naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymano korektę faktury.
Przykład 2.
Pan Bartosz 29 lutego zakupił towar i w tym samym dniu otrzymał fakturę, na podstawie której odliczył podatek VAT. 30 marca zorientował się, że dostarczony towar jest niezgodny z zamówieniem i w tym samym dniu wysłał do sprzedawcy wiadomość mailową. Sprzedawca potwierdził błąd i poprosił o zwrot części towaru. Pan Bartosz odesłał towar 5 czerwca. Korektę faktury otrzymał dopiero 1 lipca. W którym okresie rozliczeniowym powinien on dokonać korekty faktury in minus?
Zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT w przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione. Warunki zostały spełnione w czerwcu, zatem korekty należy dokonać w rozliczeniu za ten okres rozliczeniowy.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym uprawnieniem podatnika podatku VAT. Ustawa o VAT w sposób szczegółowy określa zarówno terminy odliczenia podatku naliczonego, jak i terminy korekty podatku naliczonego (w przypadku korekty „in plus” i korekty „in minus”).
