Zagadnienie przesunięcia terminu wydania samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu ma szczególne znaczenie w kontekście nowelizacji przepisów ustaw o podatkach dochodowych w zakresie możliwości ujmowania w kosztach wydatków związanych z nabywaniem oraz eksploatacją samochodów osobowych. W poniższym artykule wyjaśnimy, jaki wpływ na koszty podatkowe ma przesunięcie terminu wydania leasingowanego auta.
Poprzednio obowiązujące przepisy w zakresie kosztu nabycia leasingowanego samochodu
Omawiana przez nas nowelizacja przepisów weszła w życie 1 stycznia 2019 r. i wywołała znaczne zmiany, jeżeli chodzi o ujmowanie w kosztach wydatków na nabycie auta w leasing.
Wskażmy, że w stanie prawnym obowiązującym do końca 2018 r. podatnik zawierający umowę leasingu samochodu osobowego mógł w pełnej wysokości ujmować poniesiony wydatek (w postaci rat leasingowych) w kosztach uzyskania przychodów.
Zgodnie bowiem z poprzednią treścią art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy PIT nie stanowiły kosztu uzyskania przychodów poniesione wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika – w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; w celu ustalenia faktycznego przebiegu samochodu podatnik jest obowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.
Powyższa regulacja dotyczyła tzw. kilometrówki, która wyznaczała limit wydatków związanych z używaniem pojazdów i która była zależna od liczby przejechanych kilometrów.
Zasadniczo przepis ten obejmował swoim zakresem również samochody używane na podstawie leasingu operacyjnego, ponieważ te – jako niestanowiące własności podatnika – nie mogły zostać wpisane do ewidencji środków trwałych. Ponadto w kategorii wydatków na używanie samochodu osobowego mieściły się również wydatki na raty leasingowe ponoszone przez podatnika.
Co jednak ważne na gruncie ustawy PIT, obowiązywał art. 23 ust. 3b, który wprost wskazywał, że powyższy przepis związany z kilometrówką nie dotyczy samochodów osobowych używanych na podstawie umowy leasingu.
Suma powyższych przepisów powodowała, że podatnik wykorzystujący w prowadzonej działalności gospodarczej leasingowany samochód osobowy mógł zaliczać do kosztów podatkowych raty leasingowe w pełnej wysokości.
Zmiany w przepisach dotyczących wydatków na leasingowe samochody osobowe
Sytuacja uległa znacznej zmianie począwszy od 1 stycznia 2019 r. Na mocy ustawy nowelizującej zmieniono treść zarówno art. 23 ust. 1 pkt 46, jak i ust. 3b ustawy PIT. Ponadto dodano nowy art. 23 ust. 1 pkt 47a tejże ustawy, który podaje, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
Zgodnie z wielokrotnie prezentowanym przez fiskus stanowiskiem celem wprowadzonych zmian było ujednolicenie zasad podatkowego rozliczania przez podatników wykorzystywania w prowadzonej działalności samochodów osobowych, niezależnie od rodzaju umowy, na podstawie której podatnik korzysta z takiego samochodu. Jak wcześniej wykazaliśmy, przed 1 stycznia 2019 r. podatnik zawierający umowę leasingu pozostawał w lepszej sytuacji podatkowej z uwagi na możliwość pełnego podatkowego rozliczenia wydatków związanych z leasingowanym autem. Po stronie leasingobiorcy nie obowiązywał bowiem w tym zakresie limit odnoszący się do wartości samochodu osobowego.
W stanie prawnym od 1 stycznia 2019 r., który jest aktualny również i w 2020 r., obowiązuje proporcjonalny limit kosztów podatkowych odnoszony do kwoty 150 000 zł oraz wartości otrzymanego na podstawie umowy leasingu samochodu.
Przykład 1.
Podatnik zawarł umowę leasingu samochodu osobowego, który będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej. Wartość samochodu to 120 000 zł. Miesięczna rata leasingowa to 2000 zł. W tym przypadku z uwagi na fakt, że wartość samochodu nie przekracza limitu 150 000 zł, podatnik może ująć w kosztach całą wartość raty leasingowej.
Przykład 2.
Podatnik zawarł umowę leasingu samochodu osobowego, który będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej. Wartość samochodu to 180 000 zł. Miesięczna rata leasingowa to 2000 zł. W tej sytuacji należy zastosować proporcję: 150 000 / 180 000 × 100% = 83,3%. To oznacza, że do kosztu uzyskania przychodu podatnik może zaliczyć 83,3% wydatku na ratę leasingową, a więc 1666 zł.
Przesunięcie terminu wydania leasingowanego auta - jaki ma wpływ na przepisy?
W związku z powyższą dość diametralną zmianą przepisów w zakresie kosztów dotyczących leasingowanych samochodów powstał istotny problem w zakresie tych pojazdów, w których ramach umowa leasingu została zawarta jeszcze w 2018 r., natomiast termin wydania pojazdu przesunął się na lata następne.
Przedstawiony problem w szczególności dotyczył tych aut, których wartość przekraczała limit ustalony w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy PIT, tj. 150 000 zł. Kluczowe dla podatników będących w takiej sytuacji jest ustalenie, który stan prawny ich obowiązuje.
W celu wyjaśnienia tych wątpliwości w pierwszej kolejności należy sięgnąć do art. 8 ustawy nowelizującej, gdzie wskazano, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy zmieniającej: do umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze dotyczących samochodu osobowego zawartych przed 1 stycznia 2019 r. stosuje się przepisy ustaw w brzmieniu poprzednio obowiązującym. Przy czym do umów zmienionych lub odnowionych po 31 grudnia 2018 r. stosuje się przepisy ustaw zmienianych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r.
W świetle powyższego należy wskazać, że umowa leasingu staje się skuteczna i ważna już na mocy zgodnych oświadczeń woli stron. Co równie ważne, dla skuteczności umowy leasingu nie jest wymagane wydanie rzeczy. To z kolei powoduje, że umowa leasingu zawarta jeszcze w 2018 r., w której ramach termin wydania samochodu przesunięty został na kolejne lata, będzie objęta przepisami poprzednio obowiązującymi, a więc pozwalającymi na pełne ujęcie w kosztach podatkowych wydatków na raty leasingowe.
Powyższe znajduje również potwierdzenie w wydawanych interpretacjach, czego przykładem jest pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 października 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.255.2019.4.AA.
Przykład 3.
Podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą podpisał 20 grudnia 2018 r. umowę leasingu samochodu osobowego o wartości 200 000 zł. Samochód został mu wydany dopiero w styczniu 2019 r. Do tej sytuacji zastosowanie znajdą poprzednio obowiązujące przepisy. W konsekwencji, mimo że wartość pojazdu przekracza limit 150 000 zł, podatnik i tak może zaliczyć ratę leasingową do kosztów w pełnej wysokości.
Podsumowując nasze ustalenia, możemy wskazać, że kluczowe w zakresie określenia, jakie przepisy podatkowe co do kwalifikowania wydatków z tytułu leasingu należy stosować, jest rozpoznanie momentu zawarcia umowy. Ewentualne przesunięcie terminu wydania samochodu pozostaje bez wpływu na koszty podatkowe.
