Zaświadczenie o przychodach emeryta i rencisty przekaż ZUS do końca lutego!

Świadczenia mogą zostać zmniejszone bądź całkowicie zawieszone w wyniku podjęcia dodatkowej pracy zarobkowej przez osobę pobierającą rentę lub emeryturę przed ukończeniem wieku emerytalnego. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy zarobki przekroczą określony limit kwotowy. Zaświadczenie o przychodach emeryta i rencisty może uchronić przed utratą świadczenia. Do kiedy je złożyć i jakie dane powinno zawierać? O tym poniżej!

Podjęcie pracy zarobkowej podczas pobierania emerytury

Przepisy nie zabraniają dorabiania podczas pobierania emerytury czy renty. Jednakże w sytuacji, gdy świadczeniobiorca jest zgłoszony z tytułu wykonywania pracy do ubezpieczeń społecznych, wówczas musi pamiętać, że jego zarobek nie powinien przekroczyć określonego progu. Osiąganie zbyt wysokiego wynagrodzenia może być przyczyną zmniejszenia lub całkowitego zawieszenia wypłaty świadczenia.

Aby ZUS mógł zweryfikować, czy ubezpieczony może w dalszym ciągu pobierać świadczenia w przyznanej wysokości, konieczne jest, aby przekazać do tej instytucji zaświadczenie o przychodach emeryta i rencisty. Taki dokument wystawić powinni płatnicy składek z tytułów mogących mieć wpływ na wysokość emerytury czy renty. Zgodnie z art. 104 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zaświadczeniu wskazuje się przychody podlegające oskładkowaniu m.in. z tytułu:

• stosunku pracy;
• umowy zlecenia (lub innej umowy o świadczenie usług, do której zastosowanie mają przepisy o zleceniu) albo współpracy przy zleceniu;
• umowy o dzieło, ale tylko z tych zawartych z własnym pracownikiem;
• prowadzenia pozarolniczej działalności;
• współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Kto i do kiedy powinien dostarczyć informację do ZUS-u?

Zaświadczenie o przychodach emeryta i rencisty powinien przekazać sam świadczeniobiorca, ale także zakład pracy zatrudniający taką osobę. Taki obowiązek na płatnika nakłada ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Informację o zarobkach w danym roku należy dostarczyć do ZUS-u osobiście lub listownie najpóźniej do końca lutego roku kolejnego.

Kto nie musi przekazywać zaświadczenia o zarobkach emeryta lub rencisty? 

Zaświadczenia o przychodzie emeryta i rencisty nie składa się za osoby:

• pobierające emeryturę, którzy przed podjęciem pracy ukończyli wiek emerytalny, tj. 60 lat w przypadku kobiet, 65 lat w przypadku mężczyzn;
• które nie zostały objęte ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi z tytułu podjęcia zatrudnienia. Chodzi tu np. o wykonawców dzieła zwolnionych z podlegania ubezpieczeniom w ZUS-ie, a także np. studentów do 26. roku życia zatrudnionych na umowie zlecenie czy osób, które z umowy zlecenie objęte są wyłącznie ubezpieczeniem zdrowotnym;
• pobierające rentę socjalną;
• pobierające rentę dla inwalidów wojennych;
• pobierające rentę inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową;
• pobierające renty rodzinne po uprawnionych do renty dla inwalidów wojennych lub inwalidów wojskowych (których niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową).

Pracodawca takiej osoby również jest zwolniony z przekazywania dodatkowych dokumentów do ZUS-u.

Przykład 1. 

Pani Roksana pobiera emeryturę pomostową. Świadczenie to nie jest dla niej jednak wystarczające i dodatkowo ma podpisaną umowę o pracę z wynagrodzeniem minimalnym oraz umowę zlecenie, z której podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Czy pracodawca i zleceniodawca są zobowiązani do przekazania do ZUS-u zaświadczenia o przychodach emeryta i rencisty?

Pracodawca jest zobligowany przekazać do ZUS-u taki dokument, zwolniony z tego obowiązku będzie natomiast zleceniodawca.

Jaki przychód wykazuje się w zaświadczeniu?

W przypadku umowy o pracę, umowy zlecenie czy dzieła zawartego z własnym pracodawcą w zaświadczeniu wskazuje się wynagrodzenie stanowiące podstawę ubezpieczeń emerytalno-rentowych. Natomiast warto pamiętać, że dla przedsiębiorców przychodem w rozumieniu przepisów jest podstawa naliczania składek społecznych, a nie faktyczny przychód osiągnięty z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Przykład 2.

Pan Jakub prowadzi działalność gospodarczą i pobiera jednocześnie rentę z tytułu niezdolności do pracy. Jako przedsiębiorca podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz opłaca tzw. duży ZUS. Jakie informacje powinien  wykazać w zaświadczeniu o przychodzie?

W tej sytuacji przedsiębiorca powinien wykazać w zaświadczeniu łączny przychód stanowiący podstawę ubezpieczeń społecznych w 2022 roku. Jest to 3 553,20 zł za każdy miesiąc, co w skali roku daje 42 638,40 zł.

Jakie są limity dorabiania do emerytury i renty?

Limit dorabiania do emerytury i renty ulega zmianie co kwartał. Wskaźnikiem, na podstawie którego opierane są kwoty decydujące o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczenia, jest wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Limity dorabiania do emerytury i renty obowiązujące w 2022, 2023 i 2024 roku przedstawia poniższa tabela:

Co powinno zawierać zaświadczenie o przychodach emeryta i rencisty?

Informacja o przychodzie emeryta czy rencisty powinna zawierać dane dotyczące:

• samego świadczeniobiorcy (imię i nazwisko, datę urodzenia, PESEL);
• płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (nazwę, adres, NIP, REGON);
• wysokości osiągniętego przychodu w wymiarze miesięcznym oraz rocznym;
• okresu, na jaki emeryt/rencista został zatrudniony / na jaki zawarto umowę.

Na jej podstawie ZUS określa prawo do dalszego pobierania wcześniejszej emerytury lub emerytury pomostowej, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej, a także nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Podsumowując, płatnicy składek są zobowiązani do przekazania do ZUS-u zaświadczenia o przychodach osiągniętych przez osobę uprawnioną do emerytury i renty. Odnosi się to zarówno do zatrudnionych pracowników czy zleceniobiorców, jak i samych osób prowadzących działalność gospodarczą. Od tego dokumentu zależy to, czy pobierane świadczenie podlega zmniejszeniu lub całkowitemu zawieszeniu. Zaświadczenie takie należy przekazać do ZUS-u do końca lutego.