Jeżeli twoje prawa autorskie zostały naruszone, przysługuje ci szereg roszczeń wynikających z ustawy Prawo autorskie. Niemniej do podjęcia decyzji o ich dochodzeniu konieczne jest dysponowanie wiedzą o naruszeniu i skali jego skutków, o których możesz jako poszkodowany nie mieć pełnej informacji. W takiej sytuacji istnieje opcja skorzystania z tzw. roszczenia informacyjnego. Czym zatem jest roszczenie informacyjne w prawie autorskim? Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, przeczytaj poniższy artykuł!
Roszczenie informacyjne – na czym polega?
Osoba mająca interes prawny może złożyć do sądu wniosek o zobowiązanie naruszającego autorskie prawa majątkowe do udzielenia informacji i udostępnienia określonej przez sąd dokumentacji mającej znaczenie dla roszczeń prawnoautorskich.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu celem roszczenia informacyjnego: „[…] jest umożliwienie uprawnionemu podjęcia decyzji w przedmiocie dochodzenia roszczeń, o których mowa w jej art. 79 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz określenia zakresu żądań w wypadku wytoczenia powództwa” (Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – I Wydział Cywilny z 30 maja 2014 r., I ACz 835/14).
Żądanie skierowane wobec podmiotów innych niż naruszający
Poszkodowany może również zawnioskować o zobowiązanie innej niż naruszający osoby do udzielenia informacji, które mają znaczenie dla jego roszczeń prawnoautorskich, o pochodzeniu, sieciach dystrybucji, ilości i cenie towarów lub usług naruszających autorskie prawa majątkowe, jeżeli stwierdzono, że podmiot ten:
- posiada towary naruszające autorskie prawa majątkowe lub
- korzysta z usług naruszających autorskie prawa majątkowe, lub
- świadczy usługi wykorzystywane w działaniach naruszających autorskie prawa majątkowe,
- został wskazany jako uczestniczący w produkcji, wytwarzaniu lub dystrybucji towarów lub świadczeniu usług naruszających autorskie prawa majątkowe,
a powyższe działania podmiotu trzeciego mają na celu uzyskanie bezpośrednio lub pośrednio zysku lub innej korzyści ekonomicznej, przy czym nie obejmuje to działań konsumentów będących w dobrej wierze.
Roszczenie informacyjne w prawie autorskim – jak złożyć wniosek?
Osoba poszkodowana może wnieść wniosek do sądu właściwego do rozpoznania spraw o naruszenie autorskich praw majątkowych – tj. do sądu okręgowego. Właściwość miejscowa ustalana jest natomiast według miejsca, w którym sprawca wykonuje działalność lub w którym znajduje się jego majątek.
Wniosek może zostać wniesiony wraz z pozwem związanym z naruszeniem praw autorskich, w trakcie postępowania, ale także przed wytoczeniem powództwa.
Sąd powinien rozpoznać wniosek nie później niż w terminie 3 dni od dnia złożenia w sądzie.
Kiedy wniosek zostanie uwzględniony?
Zasadniczą przesłanką, którą powinien udowodnić wnioskodawca, jest jego interes prawny w uzyskaniu określonych informacji lub dokumentów.
Zdaniem judykatury: „[…] »interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia« w tego rodzaju przypadkach istnieje wówczas, gdy bez zobowiązania naruszającego majątkowe prawo autorskie do udzielenia stosownych informacji lub udostępnienia dokumentów, strona nie jest w stanie ustalić zakresu dokonanych naruszeń tego prawa, a tym samym sprecyzować podstawy faktycznej powództwa, oraz dochodzonych roszczeń” (Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – I Wydział Cywilny z 30 maja 2014 r., I ACz 835/14).
Orzecznictwo wskazuje ponadto na dodatkową przesłankę skuteczności wniosku informacyjnego. W postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z 13 sierpnia 2013 r., I ACz 745/13, możemy przeczytać: „Roszczenie informacyjne stanowi specyficzną, odrębną od zabezpieczenia dowodów instytucję. Skorzystanie z niej w trybie art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) wymaga jednak uprawdopodobnienia, że wnioskodawca jest osobą uprawnioną, której autorskie prawa majątkowe zostały naruszone. Tylko w takim przypadku możliwe i konieczne jest rozpoznanie wniosku przez sąd w ciągu 3 dni w postępowaniu nieprocesowym”.
Dla skuteczności wniosku informacyjnego istotna jest zatem: „[…] sama hipotetyczna możliwość dochodzenia określonego roszczenia, które w świetle okoliczności przytoczonych we wniosku o udzielenie informacji winno być wiarygodne, tj. gdy wynika ono z uprawdopodobnione faktu naruszenia majątkowych praw autorskich” (Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach – V Wydział Cywilny z 12 grudnia 2013 r., ACz 1217/13).
Jakich informacji lub dokumentów można żądać?
Roszczenie informacyjne w prawie autorskim nie ma na celu pozyskanie dowodów, ale uzyskanie informacji, które pozwolą na podjęcie decyzji o wszczęciu postępowania oraz na określenie zakresu żądania pozwu. Dlatego też wniosek informacyjny musi być ściśle sprecyzowany i ograniczać się do informacji niezbędnych do sprecyzowania żądania pozwu przez poszkodowanego.
Dostawcy usług internetowych a roszczenie informacyjne
Realizacja żądania udzielenia informacji od podmiotu trzeciego – dostawcy usług internetowych – nie może prowadzić do nałożenia obowiązku wprowadzenia systemu filtrowania:
- wszystkich połączeń elektronicznych przekazywanych za pośrednictwem jego usług, w szczególności przy zastosowaniu programów „peer-to-peer”;
- mającego zastosowanie bez rozróżnienia w stosunku do wszystkich jego klientów;
- w celach zapobiegawczych;
- na wyłączny koszt dostawcy;
- bez ograniczeń w czasie;
zdolnego do zidentyfikowania w sieci tego dostawcy przypadków przekazywania plików elektronicznych zawierających utwory muzyczne, kinematograficzne lub audiowizualne, co do których strona powodowa rości sobie prawa własności intelektualnej, celem zablokowania transferu plików, których wymiana narusza prawo autorskie (Wyrok TSUE z 24 listopada 2011 r. w sprawie Scarlet Extended SA v. Société belge des auteurs, compositeurs et éditeurs SCRL (SABAM) (C-70/10, Zb.Orz. 2011, s. I–11959)).
Odmowa udzielenia informacji i egzekucja
W razie, gdy w wyniku pozytywnego rozpatrzenia wniosku sąd nałoży na określony podmiot obowiązek udzielenia informacji, podmiot ten może odmówić ich udostępnienia wyłącznie w przypadkach pozwalających na odmowę składania zeznań lub odpowiedzi na pytania zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego.
W razie nieuzasadnionej odmowy udzielenia informacji lub udostępnienia dokumentów, obowiązek ten podlega przymusowej egzekucji na zasadach wynikających z Kodeksu postępowania cywilnego.
