Jesteśmy małą spółką z o.o. i nie mamy obowiązku przeprowadzania badania sprawozdania finansowego. Zarząd spółki podjął decyzję, że w 2022 roku zostanie ono jednak dokonane. Podpisaliśmy umowę z firmą audytorską i w marcu 2023 roku wykonano tę usługę. Czy możliwe jest rozliczenie dobrowolnego badania sprawozdania?
Michalina, Słupsk
W pierwszej kolejności, chcąc dokonać rozliczenia dobrowolnego badania sprawozdania finansowego, należy rozpatrzyć kilka kwestii, a mianowicie:
- czy może być ono kosztem podatkowym?
- w jakim roku powinien być ujęty koszt podatkowy?
- jak przebiega księgowanie na księgach rachunkowych?
Rozliczenie dobrowolnego badania sprawozdania – czy stanowi koszt?
Zgodnie z art. 15 ust. 1. ustawy o CIT „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu”.
Co ważne, aby dany wydatek został zakwalifikowany do kosztów podatkowych, musi spełniać łącznie następujące warunki:
- wydatek został poniesiony – bez znaczenia jest, co do zasady, czy zapłaty dokonano – liczy się poniesienie kosztu, czyli zawarcie transakcji, wystawienie faktury, ujęcie w księgach;
- koszt poniesiony został przez daną firmę;
- celem poniesionego wydatku było uzyskanie przychodów, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów;
- wydatek nie został wymieniony w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawierającym wyłączenia z kosztów podatkowych.
Poddając analizie wskazany wydatek – dokonania dobrowolnego badania sprawozdania finansowego – można stwierdzić, że kwalifikuje się on jako koszt uzyskania przychodu, ponieważ, mimo że obowiązek jego sporządzenia obejmuje niektóre jednostki, wykonanie badania pozwala firmom na uzyskanie obiektywnej informacji o sytuacji finansowej firmy.
Wobec powyższego dobrowolne badanie sprawozdania finansowego ma ścisły związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i tym samym ma związek pośredni z osiąganymi przez te podmioty przychodami. Wynika to z tego, że takie badanie:
- przekazuje informacje dotyczące wiarygodności oraz rzeczywistej sytuacji finansowej danej jednostki;
- wspiera w podejmowaniu decyzji w kontekście zarządzania, co w rezultacie przyczynia się do sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa i generowania odpowiednich przychodów z prowadzonej działalności;
- stanowi kluczowy element systemu kontroli wewnętrznej.
Możliwość ujęcia w kosztach podatkowych dobrowolnego badania sprawozdania finansowego potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w Katowicach z 4 stycznia 2011 roku o sygn. IBPBI/2/423-1327/10/AP oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 26 lutego 2013 roku o sygn. IPPB3/423-970/12-6/KK.
W jakim roku powinno być ujęte dobrowolne badanie sprawozdania finansowego?
Badanie sprawozdania finansowego odbywa się zwykle w roku bieżącym i dotyczy sprawozdania finansowego z roku ubiegłego. W związku z tym pojawia się wątpliwość, czy jest to koszt roku bieżącego, czy roku ubiegłego. Otóż koszt ujmowany jest w roku, w którym usługa badania sprawozdania finansowego jest wykonana. Jeśli przykładowo badany jest 2022 rok, a faktura wystawiona jest w 2023 roku, to dobrowolne badanie sprawozdania finansowego będzie ujęte jako koszt w 2023 roku.
Jak ująć rozliczenie dobrowolnego badania sprawozdania w księgach rachunkowych?
Na pełnych księgach, jak już zostało wspomniane, księgowanie powinno się odbyć na koncie zespołu „4”, standardowo na koncie 402 „Usługi obce”, bądź/i koncie zespołu „5”, standardowo na koncie 550 „Koszty ogólnego zarządu”.
Przykład 1.
Otrzymała Pani fakturę od firmy audytorskiej (na kwotę 12 300 zł brutto) przykładowo 20 marca 2023 roku z datą sprzedaży wskazaną na 30 kwietnia, a uregulowanie płatności miałoby miejsce 10 kwietnia 2023 roku. W jaki sposób ujęte byłoby księgowanie w księdze rachunkowej?
Forma księgowania zależy od sposobu ewidencjonowania kosztów – czy dokonywana jest na kontach zespołu „4” czy „5”, czy z użyciem obu tych kont jednocześnie. Poniżej przedstawiamy księgowania dla każdego wariantu.
FV – Księgowanie faktury kosztowej:
- Wn konto 403 „Usługi obce” 10 000 zł lub konto 550 „Koszty ogólnego zarządu” 10 000 zł,
- Wn konto 222 „Rozrachunki z tytułu VAT naliczonego” 2 300 zł,
- Ma konto 201 „Rozrachunki z dostawcami” w analityce rozrachunki z firmą audytorską 12 300 zł.
W sytuacji, gdy koszty byłyby księgowane na kontach zespołu „4” i „5”, to oprócz księgowania na konto „4” konieczne byłoby następujące księgowanie równoległe:
- Wn konto 550 „Koszty ogólnego zarządu” 10 000 zł.
- Ma konto 490 „Rozliczenie kosztów” 10 000 zł.
WB – uregulowanie zobowiązania względem firmy audytorskiej
- Wn konto 201 „Rozrachunki z dostawcami” w analityce rozrachunki z firmą audytorską 12 300 zł.
- Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” w analityce danego rachunku bankowego 12 300 zł.
Jak ująć rozliczenie dobrowolnego badania sprawozdania w systemie wFirma.pl?
W systemie wFirma.pl w sytuacji, gdy użytkownik korzysta ze wzorcowego planu kont i tym samym schematów księgowych, księgowanie faktury kosztowej za dobrowolne badanie sprawozdania finansowego jest niezwykle proste. Wystarczy fakturę wprowadzić schematem: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT/FAKTURA BEZ VAT, gdzie uzupełniamy dane zgodnie z otrzymaną fakturą. Jako rodzaj wydatku wybieramy „Inne wydatki związane z działalnością gospodarczą”, następnie w polu schemat księgowy „Zakup usług obcych”.
Wówczas wprowadzana faktura ujmie się na odpowiednich kontach księgowych bez konieczności ich ręcznego wprowadzania.
