Ustawa o rachunkowości reguluje zakres i zasady badania, składania, udostępniania i ogłaszania sprawozdania finansowego. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej o tym, kiedy badanie sprawozdania finansowego jest obowiązkowe, kto bada sprawozdanie, a także, według jakich zasad następuje udostępnianie, składanie i ogłaszanie sprawozdania.
Kiedy badanie sprawozdania finansowego jest obowiązkowe?
Badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe – kontynuujących działalność:
banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych oddziałów i oddziałów zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów zakładów reasekuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych;
spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także alternatywnych spółek inwestycyjnych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego;
spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji.
Badaniu podlegają także roczne sprawozdania finansowe pozostałych jednostek, jeżeli w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:
średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób;
suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro;
przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro.
Badaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.
Kto bada sprawozdanie finansowe?
Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.
Za nieważne z mocy prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne w umowach zawartych przez badaną jednostkę, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich.
Obowiązek zapewnienia dostępu do ksiąg i informacji
Kierownik badanej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg rachunkowych i dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń – niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania.
Jeżeli przedmiotem badania jest sprawozdanie finansowe jednostki dominującej, to uprawnienia biegłego rewidenta przysługują także wobec jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych.
Zasady udostępniania sprawozdania finansowego
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne oraz spółdzielnie są obowiązane do udostępnienia wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki. Jeżeli sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania – powyższy obowiązek dotyczy także sprawozdania z badania.
Spółka akcyjna oraz prosta spółka akcyjna udostępnia ponadto akcjonariuszom sprawozdanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo organu administrującego.
Zasady składania sprawozdania finansowego do rejestru
Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości także sprawozdanie z działalności – w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.
Ponadto, w przypadkach określonych w przepisach, kierownik jednostki zamieszcza na stronie internetowej tej jednostki przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego oświadczenie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych sporządzone przez jednostkę dominującą wyższego szczebla w ciągu 30 dni od dnia jego zatwierdzenia, nie później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego tej jednostki dominującej.
Ogłoszenie sprawozdania finansowego
Kierownik jednostki, której sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego rewidenta, jest zobowiązany złożyć do ogłoszenia w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia:
wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji dodatkowej,
bilans,
rachunek zysków i strat,
zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy,
sprawozdanie z badania,
odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty.
