W sytuacji, gdy przedsiębiorca z Polski nabywa usługę transportu międzynarodowego, pojawia się po jego stronie import usług i jako czynność opodatkowana podlega rozliczeniu i wykazaniu w pliku JPK VAT. W poniższym artykule przedstawiamy, jak wygląda rozliczenie usług transportu międzynarodowego.
Rozliczenie usług transportu międzynarodowego a miejsce świadczenia
W przypadku usługi transportowej – tak jak w zakresie każdego innego odpłatnego świadczenia usług – należy ustalić miejsce świadczenia. W myśl art. 28b ustawy o VAT, jeżeli usługa jest świadczona pomiędzy przedsiębiorcami, to miejscem opodatkowania jest kraj siedziby usługobiorcy. Jest to zasada ogólna, od której w art. 28f ust. 1a ustawy o VAT przewidziano wyjątki regulujące szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia dla usług transportowych.
Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika:
- posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, jeżeli transport ten jest wykonywany w całości poza terytorium Unii Europejskiej, jest terytorium znajdujące się poza terytorium Unii Europejskiej,
- posiadającego na terytorium państwa trzeciego siedzibę działalności gospodarczej, jeżeli transport ten jest wykonywany w całości na terytorium kraju, jest terytorium kraju.
Przykład 1.
Przedsiębiorca z Polski zakupił od podatnika z Francji usługę transportu towarów wykonywanego w całości na terytorium Wielkiej Brytanii. W takim przypadku znajdzie zastosowanie art. 28f ust. 1a ustawy o VAT, zatem usługa ta będzie w całości podlegać opodatkowaniu na terytorium Wielkiej Brytanii. Przedsiębiorca z Francji powinien zarejestrować się w Wielkiej Brytanii i tam rozliczyć podatek należny VAT. Czy usługa transportu międzynarodowego wykonywanego w Wielkiej Brytanii podlega opodatkowaniu VAT w Polsce?
Usługa ta nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.
Należy jednak zauważyć, że powyższe wyjątki nie będą dotyczyły usługi transportu międzynarodowego. Został on dokładnie zdefiniowany w art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, gdzie czytamy, że przez usługi transportu międzynarodowego rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE,
- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.
Jak zatem widać z przedstawionej definicji, aby można było mówić o transporcie międzynarodowym, to przynajmniej na pewnym odcinku przewóz towaru musi nastąpić przez terytorium Polski.
Import usługi transportu międzynarodowego
Jeżeli miejscem świadczenia usługi jest w opisanym przypadku terytorium kraju, to na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT obowiązek rozliczenia podatku należnego spoczywa na usługobiorcy z Polski. Na podstawie art. 17 ust. 2 ww. ustawy zagraniczny usługodawca nie ma obowiązku odprowadzania podatku należnego. W takim wypadku mamy bowiem do czynienia z importem usług. Dla czynnych podatników podatku VAT import usług jest neutralny podatkowo, ponieważ mogą oni jednocześnie potraktować podatek należny jako podatek naliczony do odliczenia. Warto jednak zauważyć, że zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT usługa transportu międzynarodowego jest opodatkowana stawką 0% VAT. Dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia usług transportu międzynarodowego towarów są list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora). Zerowa stawka podatku VAT znajduje zastosowanie również do przypadku zakupu usługi transportu międzynarodowego. W tym zakresie import usług podatnik powinien wykazać w polu K_29 części ewidencyjnej pliku JPK_VAT oraz uwzględnić w polu P_30 części deklaracyjnej pliku JPK_VAT. Podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ usługa nie jest opodatkowana (z uwagi na zerową stawkę podatkową).
Przykład 2.
Podatnik z Polski zakupił od niemieckiego kontrahenta usługę transportu towaru z Niemiec przez Polskę do Ukrainy. Podatnik z Polski otrzymał od kontrahenta z Niemiec fakturę. Do nabytej usługi polski przedsiębiorca może zastosować zerową stawkę podatku VAT. Czy zakup usługi transportu międzynarodowego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
W konsekwencji z tytułu importu usług nie wystąpi ani podatek należny, ani naliczony. Podatnik z Polski jest jednak zobowiązany do wykazania wartości nabytej usługi w pliku JPK VAT.
W tym miejscu warto również wskazać, że zgodnie § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia MF w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych 0% stawkę podatku stosuje się również do usług transportu towarów, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego.
Przykład 3.
W przypadku gdy podatnik z Polski nabywa od kontrahenta z Niemiec usługę transportu lądowego wykonywanego na trasach krajowych, gdzie miejsce rozpoczęcia i zakończenia przewozu towarów znajduje się na terytorium Polski, możliwe jest zastosowanie stawki 0% VAT, jeżeli usługa ta stanowi część usługi transportu międzynarodowego. W sytuacji, gdy jest to wyłącznie usługa wykonywana na terenie RP, będzie opodatkowana stawką 23%. Czy zakup usługi transportu towaru na terytorium Polski podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
W takim przypadku kwota podatku należnego będzie jednocześnie dla podatnika czynnego VAT stanowić kwotę podatku do odliczenia. W obu przypadkach należy wykazać import usług.
Przechodząc do podsumowania, możemy zatem wskazać, że w zakresie opodatkowanej czynności importu usług mieści się również nabycie usługi transportowej. Jeżeli jednak mamy do czynienia z usługą transportu międzynarodowego, a podatnik dysponuje odpowiednimi dokumentami, możliwe jest zastosowanie zerowej stawki podatku VAT.
