Wraz z wprowadzeniem nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 15 grudnia 2017 r. pojawił się nowy mechanizm dotyczący podzielonej płatności, tzw. split payment, który ma zastosowanie od 1 lipca 2018 roku. Podatnicy mogą przelać podatek VAT na rachunek bankowy VAT, którego środkami można dysponować w bardzo ograniczony sposób. Split payment a płatność gotówką - czy to w ogóle możliwe? Odpowiedź na pytania w artykule!
Czym jest split payment? Jakie metody płatności należy zastosować? Czy stosowany jest wyłącznie przelew bankowy? Split payment a płatność gotówką co mówi na ten temat ustawa?
Split payment - czym jest?
Określenie split payment oznacza w wolnym tłumaczeniu podzieloną płatność. Jest to mechanizm, który polega na dokonywaniu płatności na rachunek rozliczeniowy sprzedawcy w kwocie brutto, przy czym po wybraniu komunikatu przelewu kwota podatku VAT zostanie automatycznie ujęta na specjalnym rachunku bankowym VAT. Warto dodać, że system podzielonej płatności nie jest obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców. Zatem podatnicy mają w tej kwestii pewną dowolność, mogą skorzystać z nowego prawa lub dokonywać płatności za faktury tak, jak dotychczas.
Split payment a płatność przelewem
Mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie przy regulowaniu zobowiązań przelewem. Po otrzymaniu faktury przedsiębiorca przelewa pieniądze ze swojego rachunku bankowego w kwocie brutto (kwota podatku VAT automatycznie pobierana jest z rachunku bankowego VAT nabywcy - warunkiem jednak jest dostępność środków na tym koncie) na rachunek sprzedawcy, natomiast kwota podatku VAT automatycznie przelewana jest na rachunek rozliczeniowy oraz rachunek VAT sprzedawcy po wybraniu specjalnego komunikatu przelewu. Płatności z zastosowaniem split payment mogą dokonywać wyłącznie przedsiębiorcy zawierający transakcje z innymi firmami, co oznacza, że nie będzie możliwości zastosowania mechanizmu w przypadku transakcji na rzecz osób prywatnych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Specjalny rachunek VAT jest zakładany dla każdego przedsiębiorcy, który posiada rachunek rozliczeniowy (firmowy). Do założenia nowego rachunku VAT zobowiązane są zarówno banki, jak i SKOK-i. Warto dodać, że rachunki te są wolne od dodatkowych opłat i prowizji oraz nie wymagają zawarcia odrębnej umowy.
Przykład 1.
1 lipca 2019 r. pani Anna chce dokonać zapłaty za fakturę otrzymaną 30 czerwca 2019 r. z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności. Saldo rachunku VAT pani Anny wynosi 0 zł. Czy taki przelew jest możliwy?
W przypadku gdy na rachunku VAT pani Anna nie ma wystarczającej ilości środków, wystarczy, że będzie posiadała wymaganą kwotę na rachunku rozliczeniowym, aby mogła dokonać zapłaty z wykorzystaniem podzielonej płatności.
Split payment a płatność gotówką
Split payment a płatność gotówką to temat, który wzbudza liczne dyskusje wśród przedsiębiorców. Czy jest możliwe regulowanie zobowiązań za pomocą gotówki bądź karty płatniczej? Odpowiedź brzmi: nie. Podzielona płatność nie jest realizowana, jeżeli płatność zostanie dokonana gotówką bądź kartą. Przedsiębiorcy nie powinni jednak obawiać się, że każdy z nich będzie zobowiązany do rozliczania się z kontrahentem wyłącznie na podstawie przelewu, ponieważ mechanizm split payment dla czynności innych niż wymienione w załączniku 15 do ustawy o VAT nie jest obowiązkowy. Zatem przedsiębiorcy, którzy nie zamierzają go stosować ani nie mają takiego obowiązku będą mogą dokonywać płatności różnymi metodami. Split payment przy płatności gotówką nie jest możliwy.
Przykład 2.
Pan Radosław zamierza skorzystać z mechanizmu split payment. Otrzymał od kontrahenta fakturę za wykonaną usługę, za którą ma dokonać płatności w formie gotówkowej. Czy w takiej sytuacji może dokonać zapłaty z wykorzystaniem split payment a płatność gotówką - mechanizmu podzielonej płatności?
Z racji tego, że mechanizm split payment dotyczy wyłącznie zapłaty przelewem bankowym z wykorzystaniem specjalnego komunikatu przelewu, nie ma możliwości regulowania zobowiązań gotówką, aby kwota VAT trafiła na specjalny rachunek VAT. W związku z tym pan Radosław nie zastosuje mechanizmu podzielonej płatności, jeżeli dokona zapłaty w formie gotówkowej całej wartości zobowiązania.
Solidarna odpowiedzialność a split payment
W przypadku, gdy podatnik przez pomyłkę dokona płatności na rzecz innego kontrahenta niż ten wskazany na fakturze, może pojawić się pytanie, kto będzie odpowiedzialny za rozliczenie z tytułu podatku VAT. Otóż jak wynika ustawy o VAT w przypadku gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty odpowiadającej wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.
Zatem za uregulowanie zobowiązania w kwocie podatku VAT wpłaconego na nieodpowiednie konto przez nabywcę odpowiadają solidarnie zarówno podmiot, który omyłkowo środki te otrzymał, jak i sprzedawca, który powinien odprowadzić wartość tego podatku do urzędu.
Przykład 3.
Firma X nabyła towary od firmy Y na kwotę 3000 zł. Firma X wykonała przelew z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności przez pomyłkę na konto firmy Z. Kto poniesie związku z tym solidarną odpowiedzialność?
Solidarną odpowiedzialność poniesie kontrahent Z oraz firma Y.
Reasumując, split payment a płatność gotówką nie mogą występować wspólnie. Podatnicy, którzy chcą zastosować mechanizm podzielonej płatności są zobowiązani do dokonywania płatności w formie przelewu na rachunek bankowy sprzedawcy w kwocie brutto, natomiast z tego rachunku środki zostaną automatycznie przelane na rachunek bankowy VAT, który jest bezpłatnie tworzony dla każdego podatnika posiadającego rachunek rozliczeniowy.
