Od 1 stycznia 2020 roku weszły w życie zmiany w split payment. Mechanizm podzielonej płatności obowiązuje aktualnie od 1 lipca 2018 roku. Do 2029 roku Ministerstwo Finansów planuje uzyskać około 82 mld PLN jako dodatkowe wpływy z podatku VAT. Celem wprowadzonego mechanizmu jest uszczelnienie obowiązującego systemu podatkowego w Polsce. Do każdego rachunku bieżącego prowadzonego w banku dla przedsiębiorcy zostały otwarte specjalne rachunki do rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług (VAT). Jakie zmiany przyniósł nowy rok? Które branże zostały objęte mechanizmem split payment? Jak prawidłowo powinien funkcjonować mechanizm podzielonej płatności? Na te i inne pytania odpowiemy w niniejszym artykule.
Split payment - jakie zmiany przyniósł?
Rada Ministrów 24 kwietnia 2019 roku przyjęła Wieloletni Plan Finansowy Państwa na lata 2019–2022. Jednym z jego elementów jest wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności dla niektórych branż, szczególnie podatnych na nadużycia związane z podatkiem VAT. Wprowadzony 1 lipca 2018 roku split payment daje możliwość organom podatkowym nadzorowania przepływu środków pieniężnych na rachunkach bankowych przeznaczonych do rozliczeń VAT.
W ten sposób organy podatkowe mogą nadzorować celowość uwalniania środków z rachunków VAT oraz redukować ryzyko nieuczciwych podatników. Celem mechanizmu podzielonej płatności jest zapewnienie lepszej przejrzystości dokonywanych rozliczeń VAT oraz utrudnienie transferowania nieopodatkowanych przychodów za granicę. WPFP obejmuje także zastąpienie obecnych rozwiązań rozliczeń VAT w postaci odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialności solidarnej obowiązkowym mechanizmem split payment. W wyniku przeprowadzonych kontroli podatkowych oraz wykrytych nieprawidłowości obligatoryjnym stosowaniem split paymentu objęte są transakcje związane z kupnem/sprzedażą:-
węgla i produktów węglowych,
-
części i akcesoriów do pojazdów silnikowych,
-
urządzeń elektrycznych wraz z częściami i akcesoriami do nich,
-
maszyn i urządzeń elektrycznych wraz z częściami i akcesoriami do nich.
2019 rok wprowadził również nowe rozwiązania w zakresie podatków dochodowych, mające na celu dalsze uszczelnienie systemu podatkowego. Należą do nich m.in.:
-
obowiązek przekazywania do organów podatkowych informacji o schematach podatkowych,
-
zmiana zasad poboru podatku u źródła,
-
modyfikacja przepisów klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,
-
opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia składników majątku, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu do innego państwa.
Wpływ na ograniczenie stosowania mechanizmów agresywnego planowania podatkowego mają powyższe rozwiązania oraz wprowadzenie automatycznej wymiany informacji o schematach podatkowych transgranicznych.
Które branże według wstępnych założeń miały być objęte mechanizmem split payment?
Od stycznia 2020 roku obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności został wprowadzony dla wybranych branż, w których prawdopodobieństwo wystąpienia nadużyć jest wysokie. Czynności te zostały wymienione w załączniku nr. 15 do ustawy o VAT i zaliczają się do nich:
-
branża paliwowa,
-
usługi budowlane,
-
dostawy:
- stali,
- paliw,
- węgla,
- złomu,
- laptopów,
- smartfonów,
- komputerów,
- telewizorów,
- konsol do gier wideo,
- sprzętu elektronicznego,
- części do samochodów i motocykli,
- cyfrowych aparatów fotograficznych i kamer wideo.
Dotychczas dla branż wysokiego ryzyka obowiązywał obowiązkowy split payment na lata 2019–2022. Jest to decyzja Komisji Europejskiej, która wydała na to zgodę. Poza ww. branżami obligatoryjne stosowanie mechanizmu podzielonej płatności obowiązuje w rozliczeniach B2B, dla transakcji o wartości przekraczającej 15 000,00 PLN. Są to transakcje, do których rozliczeń istnieje wymóg posiadania rachunków bankowych. Dla zidentyfikowania, czy dana transakcja ma zostać rozliczona obowiązkowym mechanizmem split payment, konieczna jest informacja umieszczona na wystawianej fakturze.
Zasady funkcjonowania obligatoryjnego mechanizmu podzielonej płatności są oparte na tych samych rozwiązaniach, co dotychczas obowiązujące. Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2019/310 z 18 lutego 2019 roku upoważniająca Polskę do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 226 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej stanowi podstawę do wprowadzenia obowiązkowego stosowania split payment.
Zgodnie z WPFP nastąpi jeszcze większe uszczelnienie systemu podatkowego wraz ze wzmocnieniem uczciwej konkurencji. Planowane jest wprowadzenie do ustawy o VAT listy wyrobów, od których będzie konieczność zapłacenia podatku VAT w terminie do 5 dni. Lista będzie ściśle związana z produktami ropopochodnymi. Ten element WPFP ma zapobiec wątpliwościom w stosowaniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym i ustawy o VAT oraz prawidłowego wykorzystywania produktów ropopochodnych.
Jak prawidłowo powinien funkcjonować mechanizm podzielonej płatności?
Sprzedający towary bądź usługi są zobowiązani do umieszczania informacji na wystawianych fakturach o stosowaniu obowiązkowego mechanizmu split payment. Ma to wyeliminować wątpliwości o sposobie rozliczania z danej faktury. Korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności istnieje tylko dla rozliczeń w PLN. Dokonywana jest za pomocą systemu technologii bankowej. Podczas wykonywania przelewu należy podać poniższe informacje:
-
kwotę płatności brutto,
-
kwotę podatku VAT, która ma zostać przekazana na rachunek VAT,
-
numer faktury, za którą płacimy,
-
NIP sprzedawcy.
Płatnik faktury VAT realizując przelew zwykły, wykonuje czynności zgodnie z poniższym schematem:
| 123 zł – łączna kwota przelewu |
↓
| W przelewie klient wpisuje jedną kwotę: 123 zł brutto |
↓
| Kwota 123 zł trafia na rachunek bieżący klienta prowadzony w banku. |
Płatnik faktury VAT realizując przelew z wykorzystaniem split payment, dokonuje płatności według poniższego schematu:
| 123 zł – łączna kwota przelewu |
↓
| W przelewie klient wpisuje dwie kwoty: 123 zł brutto kwota podatku VAT |
↓
| Kwota 100 zł trafia na rachunek bieżący klienta prowadzony w banku. | Kwota 23 zł trafia na rachunek VAT prowadzony w banku. |
W przypadku środków zgromadzonych na rachunku bieżącym klienta dostęp jest nieograniczony – przeciwnie do środków na rachunku VAT. Przepisy szczegółowo regulują, na jaki cel mogą zostać przeznaczone zgromadzone na nim środki. Zaliczamy do nich:
-
zapłatę naszemu dostawcy kwoty podatku VAT z otrzymanej faktury na jego rachunek VAT,
-
zapłatę podatku VAT do urzędu skarbowego,
-
wysłanie prośby do urzędu skarbowego o zwrot środków na rachunek bieżący.
Wraz z nowymi przepisami wprowadzono rozszerzenie katalogu możliwości wydatkowania środków z rachunku VAT. W ramach środków zgromadzonych na rachunku VAT istnieje możliwość płacenia innych podatków oraz składek ZUS. Zmiany w Split Payment od 2020 roku dotyczą obowiązkowego mechanizmu dla wybranych branż oraz konieczności umieszczania informacji o obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności na wystawianych fakturach.
