Sprzedaż komisowa zostaje dokonana na podstawie umowy cywilnoprawnej, jaką jest umowa komisu. Osoba przyjmująca zlecenie - komisant - zobowiązuje się do sprzedaży (za wynagrodzeniem, prowizją) powierzonych przez zleceniodawcę - komitenta - rzeczy ruchomych. Sprzedaży tej dokonuje we własnym imieniu. W związku z tym powstają dwie umowy. Pierwsza polega na zobowiązaniu komisanta do sprzedaży powierzonych mu ruchomości, natomiast druga jest umową sprzedaży rzeczy, stanowiącej przedmiot umowy.
Sprzedaż komisowa - kiedy powstaje obowiązek podatkowy na gruncie VAT?
Obowiązek podatkowy przy sprzedaży komisowej następuje co do zasady w momencie dokonania dostawy lub wykonania usługi. Zasada ta nie dotyczy jednak umów komisu. W przypadku, gdy ma miejsce sprzedaż komisowa, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt. 1a Ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym od przy transakcjach komisu stosuje się metodę kasową, przy której termin powstania obowiązku podatkowego jest przesunięty do momentu otrzymania przez komitenta zapłaty za przedmiot umowy. Sam fakt wydania ruchomości nie ma zatem w tym przypadku znaczenia. Komitent opłaci podatek dopiero w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma zapłatę.
W przypadku komisanta obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub otrzymania całości lub części zapłaty (w zależności od tego, która czynność jest wcześniejsza).
Zmiany wprowadzone w opodatkowaniu komitenta są zatem dużo korzystniejsze.
Sprzedaż komisowa - w jaki sposób ją udokumentować?
Komitent ma obowiązek wystawić fakturę nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy lub otrzymano całość lub część zapłaty (w zależności od tego, która czynność była wcześniejsza). Faktura nie może zostać wystawiona wcześniej niż na 30 dni przed dokonaniem dostawy lub otrzymaniem zapłaty w całości lub w części.
Komitent, wystawiając fakturę, musi na niej zamieścić wyrażenie “metoda kasowa”, gdyż ma to wpływ na wskazanie komisantowi, że obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie otrzymania przez niego zapłaty za przedmiot umowy i nie może wcześniej odliczyć podatku naliczonego. Na fakturze można również zawrzeć informację, że dotyczy ona umowy komisu, co pozwoli na proste zidentyfikowanie transakcji (nie jest to obowiązkowe).
Sprzedaż komisowa a odliczenie podatku VAT u komisanta
Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli w momencie, kiedy komitent będzie miał obowiązek zapłaty podatku należnego z tytułu sprzedaży ruchomości. Właśnie z tego powodu konieczne jest zawarcie na fakturze informacji, że dokument jest rozliczany metodą kasową. Odliczenia podatku można dokonać również w ciągu dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT. Jeśli więc występuje sprzedaż komisowa, komisant będzie miał prawo do zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony w rozliczeniu za okres, w którym dokona zapłaty za towar komitentowi. Jeżeli nie zapłaci - nie będzie miał prawa do odliczenie podatku od towarów i usług z faktury wystawionej przez komitenta.
Przykład 1.
Komitent dostarczył towar na rzecz komisanta w dniu 3 marca 2018 roku. Dnia 10 kwietnia wystawił z tego tytułu fakturę, zawierającą informację, że jest to rozliczenie metodą kasową. Do tego czasu towar nie został sprzedany, a tym samym komitent nie otrzymał zapłaty. W tej sytuacji wystawiona faktura nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku VAT, a tym samym nie pozwala na odliczenie podatku naliczonego u komisanta.
Zatem jeżeli komisant otrzyma od komitenta fakturę jeszcze przed sprzedażą towaru i przed zapłatą komitentowi całości lub części należności, nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT. Jest to możliwe dopiero w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu tej transakcji u zleceniodawcy.
