0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Środki w OFE po rozwodzie - najważniejsze informacje

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Nupturient zawierając związek małżeński rzadko kiedy zakłada, że w przyszłości może czekać go nie tylko rozwód, lecz również sądowa batalia o podział majątku. Niestety, życie pisze różne scenariusze i z pozoru nawet najbardziej udane małżeństwo może zakończyć się orzeczeniem rozwodu. W takiej sytuacji majątek wspólny, zgromadzony przez małżonków w trakcie trwania związku, zostanie podzielony pomiędzy byłymi małżonkami. Czy środki w OFE po rozwodzie również zostaną podzielone?

Majątek wspólny i majątek odrębny

Małżonkowie zarówno przed zawarciem związku, jak i po ślubie, mogą zadecydować o tym, w jaki sposób będą kształtowały się ich stosunki majątkowe zawierając w tym celu odpowiednią umowę majątkową. Zdecydowana większość par nie decyduje się na taki krok i pozostaje przy ustroju ustawowym, którym jest małżeńska wspólność ustawowa.

W tym ustroju istnieją trzy różne majątki: majątek wspólny należący niepodzielnie do obojga małżonków łącznie oraz dwa odrębne majątki osobiste, należące do żony i męża. W skład majątku wspólnego wchodzi wszystko to, co strony nabyły łącznie w czasie trwania związku.

Przykład 1.

Joanna i Kazimierz zawarli związek małżeński 1 września 2019 r. Przed ślubem Joanna kupiła mieszkanie, zaś w październiku 2019 r. Kazimierz odziedziczył nieruchomość zabudowaną domem po dziadkach. W grudniu 2019 r. małżonkowie wspólnie kupili dom. Dom będzie wchodził w skład majątku wspólnego, mieszkanie kupione przez Joannę będzie stanowiło jej majątek odrębny, zaś dom po dziadkach Kazimierza będzie stanowił jego majątek odrębny.

W trakcie trwania małżeństwa istnieją trzy masy majątkowe: majątek wspólny, należący do obojga małżonków oraz dwa majątki osobiste, należące do każdego z małżonków.
Kwestia majątku osobistego jest bardziej skomplikowana – rozstrzygnięcie o odrębnym charakterze danego składnika majątku zależy od jego charakteru. Zgodnie z zapisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego należą:

  • przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (na przykład mieszkanie, które małżonek kupił przed ślubem); 

  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (na przykład mieszkanie nabyte wskutek dziedziczenia po rodzicach jednego z małżonków); 

  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom; przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków; 

  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. prawo dożywocia); 

  • przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość; 

  • wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków (chodzi o prawo do uzyskania wynagrodzenia, a nie o wypłacone wynagrodzenie - wypłacone wynagrodzenie wchodzi w skład majątku wspólnego); 

  • przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków (np. nagroda pieniężna w związku z osiągnięciami sportowymi); 

  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy; przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Do jakiego majątku wchodzą składki OFE?

Określenie jednoznacznego charakteru składek zgromadzonych przez małżonków w otwartych funduszach emerytalnych, w trakcie trwania małżeństwa budziła wiele kontrowersji. Ostatecznie Sąd Najwyższy uznał, że środki te z uwagi na swój unikatowy charakter, powinny stanowić majątek wspólny należący do obojga małżonków.

Wyrok Sądu Najwyższego z 3 lutego 2016 r. wydany w sprawie o sygn. V CSK 323/15
"Środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków należą do majątku wspólnego".

Przykład 2.

Agata i Dawid zawarli związek małżeński 1 lipca 2015 r. Orzeczenie o rozwodzie uprawomocniło się 1 grudnia 2017 r. W czasie trwania małżeństwa Agata opiekowała się wspólnym dzieckiem małżonków, zaś Dawid był zatrudniony na podstawie umowy o pracę i gromadził składki na swoim subkoncie prowadzonym w OFE. Po rozwodzie Agata ma prawo do ½ zgromadzonych w toku małżeństwa składek.

Przepis art. 126 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych 
"Jeżeli małżeństwo członka otwartego funduszu uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na rachunku członka funduszu, przypadające byłemu współmałżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego współmałżonka w otwartym funduszu".

Podział majątku po orzeczeniu rozwodu może zostać przeprowadzony w różny sposób, na przykład na mocy ugody zawartej pomiędzy byłymi małżonkami, choć najpopularniejszą metodą jest postanowienie sądowe. Zgodnie z postanowieniami zawartymi w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, po dokonaniu podziału środki zgromadzone na subkoncie w OFE są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego współmałżonka w tym samym lub innym OFE. Wymogiem niezbędnym do dokonania wypłaty jest przedstawienie OFE dokumentu stwierdzającego sposób podziału (np. postanowienie sądu albo ugoda zawarta pomiędzy stronami).

Były małżonek, który wskutek podziału majątku uzyskuje prawo do składek zgromadzonych w OFE, ma dwa miesiące na wskazanie OFE numeru rachunku, na który mają zostać przekazane przypadające mu składki. Termin ten jest liczony od momentu przedstawienia dokumentu potwierdzającego sposób podziału środków. Jeżeli numer rachunku nie zostanie wskazany, OFE otworzy dla byłego współmałżonka rachunek i przekaże tam środki przypadające mu w ramach wypłaty transferowej.
Środki przypadające w ramach podziału składek zgromadzonych w OFE nie są wypłacane w gotówce – OFE przekaże je tylko i wyłącznie w ramach tzw. wypłaty transferowej na rachunek byłego małżonka w otwartym funduszu emerytalnym. Przepisy te są stosowane analogicznie w przypadku dokonania podziału majątku w trakcie trwania małżeństwa, bez rozwodu – na przykład w razie orzeczenia separacji albo wprowadzenia ustroju rozdzielności majątkowej.

Środki w OFE po rozwodzie - jak sformułować wniosek o podział?

Podział majątku odbywa się w toku postępowania nieprocesowego, wszczynanego przez sąd na wniosek jednego z byłych małżonków. Małżonek, który składa wniosek, jest nazywany wnioskodawcą, zaś drugi z byłych małżonków – uczestnikiem postępowania.

Zadaniem sądu prowadzącego postępowanie w sprawie podziału majątku wspólnego, jest ustalenie, co wchodzi w skład majątku wspólnego. Sąd powinien uczynić to z urzędu, nawet bez szczegółowych wniosków uczestników postępowania.
Wniosek o podział majątku wspólnego powinien zostać złożony na piśmie i powinien zawierać żądanie ustalenia istnienia konkretnych składników majątku oraz dokonania ich podziału, przykładowo:

Działając w imieniu własnym wnoszę o:

  1. ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą środki zgromadzone na rachunku otwartego funduszu emerytalnego …….. z siedzibą w ……. prowadzonym dla uczestnika o łącznej wartości ……….. (........ jednostek, wartość jednej jednostki …….);

  2. dokonanie podziału fizycznego składników majątku wnioskodawczyni i uczestnika postępowania w postaci środków zgromadzonych na rachunku w OFE poprzez przyznanie na rzecz wnioskodawcy i uczestniczki postępowania jednostek rozrachunkowych zgromadzonych na rachunku w OFE prowadzonym na rzecz wnioskodawcy po 1/2 na rzecz każdego z nich.

Rozstrzygając o istocie sprawy sąd wydaje postanowienie. Postanowienie jest zaskarżalne apelacją, wnoszoną do sądu okręgowego w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia wraz z jego uzasadnieniem.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów