17 czerwca 2021 roku odbyła się konferencja prasowa premiera Mateusza Morawieckiego, minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg i pełnomocnik rządu do spraw polityki demograficznej Barbary Sochy, podczas której został zaprezentowany projekt rządu pod nazwą „Strategia Demograficzna 2040”. Co przekazali przedstawiciele rządu?
Rodzina jako najważniejszy element polityki państwa
Podczas wystąpienia premier Mateusz Morawiecki wskazał, że dla rządu wzmacnianie rodziny jest jednym z priorytetów: „Będziemy robili wszystko, by bardzo wiele innych strategii, innych polityk – ta podatkowa, ta mieszkaniowa, ta związana z programem rolnym, z cyfryzacją, ze służbą zdrowia – żeby one wszystkie zbiegały się w jednym punkcie o nazwie «wsparcie dla polskich rodzin»”.
Strategia demograficzna 2040 ma się skupiać przede wszystkim na dzietności, czyli na takich działaniach, które spowodują, że Polacy częściej będą decydowali się zakładanie rodziny i posiadanie dzieci (także 2+, 3+).
Celowość projektu "Strategia Demograficzna 2040"
Jak można przeczytać na stronie gov.pl:
„Eksperci zidentyfikowali 10 obszarów wpływających na decyzję o posiadaniu dzieci i zaproponowali 12 kierunków interwencji w ramach 3 celów szczegółowych. Są to:
Cel szczegółowy 1 – Wzmocnienie rodziny:
-
zabezpieczenie finansowe rodzin (konsekwentnie realizowane od 2015 roku poprzez liczne programy, w tym Rodzinę 500+);
-
wsparcie w zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodzin (kierunek priorytetowy MIESZKANIE);
-
wsparcie trwałości rodzin;
-
popularyzacja kultury sprzyjającej rodzinie;
-
wzmocnienie współpracy z III sektorem i innymi podmiotami działającymi na rzecz rodziny.
Cel szczegółowy 2 – Znoszenie barier dla rodziców chcących mieć dzieci:
-
rozwój rynku pracy przyjaznego rodzinie (kierunek priorytetowy PRACA);
-
rozwój form opieki nad dziećmi (realizowany od 2015 roku kierunek priorytetowy OPIEKA);
-
rozwój opieki zdrowotnej (kierunek priorytetowy ZDROWIE);
-
poprawa jakości i organizacji edukacji;
-
rozwój infrastruktury i usług potrzebnych rodzinom.
Cel szczegółowy 3 – Podniesienie jakości zarządzania i wdrażania polityk:
-
podniesienie jakości zarządzania i wdrażania polityk na szczeblu centralnym;
-
podniesienie jakości zarządzania i wdrażania polityk na szczeblu samorządowym”.
Zmiany w Kodeksie pracy
Szczególnie wiele czasu poświęcono zapowiadanym zmianom w Kodeksie pracy. Strategia Demograficzna 2040 skierowana jest głównie na ochronę zatrudnienia i stworzenie elastycznych warunków pracy dla rodziców.
Zapowiadane zmiany w zakresie prawa pracy:
„Rozwiązania zwiększające elastyczność pracy:
-
Gwarancja elastycznej pracy dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4 (praca zdalna, praca hybrydowa lub elastyczny czas pracy). Wybór będzie uzależniony od charakteru wykonywanej pracy oraz dokonywany w oparciu o porozumienie pracodawcy z pracownikiem.
-
Gwarancja pracy w zmniejszonym wymiarze godzin dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4, poszerzona o zapis, że pracodawca nie może dyskryminować pracownika ze względu na wymiar czasu pracy poprzez wykluczenie go z przywilejów pracowniczych.
-
Gwarancja, że różne elastyczne formy mogą być stosowane równocześnie, w zależności od charakteru wykonywanej pracy (dokonany w formie porozumienia pracodawcy z pracownikiem).
Rozwiązania zwiększające stabilność pracy:
-
Ograniczenie możliwości zawierania umów o pracę na czas określony z osobami w wieku do 40 lat do maksymalnie 2 umów, na łączny czas nieprzekraczający 15 miesięcy.
-
Ochrona przed zwolnieniem dla obojga rodziców (obecnie z takiej ochrony korzysta matka). Propozycja zmian obejmuje:
-
Rozszerzenie przepisu i objęcie matek ochroną przez okres do roku po powrocie do pracy z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego (niezależnie od wymiaru czasu pracy).
-
Wprowadzenie ochrony dla ojców w ciągu 1. roku życia dziecka. W przypadku małżeństw ta ochrona obowiązywałaby od momentu zajścia żony w ciążę.
-
Wprowadzenie obowiązku poinformowania pracownika o uprawnieniach związanych z rodzicielstwem przy podpisaniu umowy o pracę”.
Według rządzących na decyzję o posiadaniu dziecka ma wpływ stabilność pracy i związana z nią stabilność dochodu. Z kolei po powrocie z urlopu rodzicielskiego najważniejszym wyzwaniem staje się godzenie obowiązków zawodowych rodziców z opieką nad dziećmi, dlatego też dla rządu są to priorytetowe kierunki rozwoju. Oprócz powyżej przedstawionych zakresów nie podano żadnych wiążących terminów wejścia w życie zapowiadanych zmian.
