Interesy pracodawcy i pracownika nie zawsze się pokrywają. Przykładem takiej rozbieżności może być kwestia umowy o pracę - zatrudniający z różnych względów mogą faworyzować kontrakty zawierane na czas określony, dla zatrudnianych idealnym rozwiązaniem, dającym pewność i poczucie stabilizacji, jest raczej zatrudnienie na stałe. Zdecydowana większość pracowników liczy, iż kolejny kontrakt z danym pracodawcą zostanie zawarty na czas nieokreślony. Umowa na czas nieokreślony to, najbardziej pożądana forma zatrudnienia przez pracowników i najmniej chętnie stosowany rodzaj umowy przez pracodawców. Na szczęście podjęto działania pozwalające na ochronę interesów pracowników w tym zakresie - mogą być zawarte maksymalnie trzy umowy na czas określony. Czy czwarta umowa w każdej sytuacji będzie to już umowa na czas nieokreślony?
Większa elastyczność dla pracodawcy, mniejsza pewność pracownika
Odkąd okresy wypowiedzenia umowy na czas określony i nieokreślony są takie same, pomiędzy tymi umowami nie ma większych różnic. Jednakże bez wątpienia umowa na czas nieokreślony postrzegana jest lepiej niż umowy terminowe. Przy umowach na czas nieokreślony nie trzeba się martwić o to, czy stosunek pracy zostanie przedłużony na kolejny okres. Utarło się przekonanie, że bezterminowa umowa gwarantuje stabilne zatrudnienie dzieje się tak ponieważ umowa na czas nieokreślony zapewnia pracownikowi najpełniejszą ochronę.
Zatrudnianie na podstawie umów na czas określony jest dla pracodawców prostą korzyścią - są bardziej elastyczni w kwestii dopasowania zasobów kadrowych do zamówień oraz eliminowania pracowników, którzy nie spełniają ich oczekiwań.
Umowa na czas nieokreślony 2024 - limit trzech umów na czas określony
Na szczęście, w celu zrównoważenia interesów obu stron stosunku pracy, ustawodawca przewidział mechanizm przeciwdziałający nadmiernemu korzystaniu z umów terminowych przez pracodawców - znajduje się on w art. 251 Kodeksu pracy. Na podstawie wskazanego przepisu strony stosunku pracy mogą zawrzeć maksymalnie trzy umowy na czas określony. Jednak nie dzieje się tak zawsze. Powyższa reguła nie ma zastosowania w przypadku umów zawartych:
- na zastępstwo,
- w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
- w celu wykonywania pracy przez okres karencji.
Dodatkowo sytuacja taka może wystąpić, gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie do zawarcia umowy wykraczającej poza wskazany limit. Trzeba jednak pamiętać, że zawieranie powyższych umów musi być podyktowane zaspokojeniem rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i być niezbędne w świetle zaistniałych okoliczności.
Przekształcenie czwartej umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony następuje z mocy samego prawa, bez konieczności składania przez strony umowy dodatkowych oświadczeń. Jednakże przez wzgląd na fakt, iż omawiana regulacja przewiduje przesłanki, których wystąpienie wyklucza wspomniane przekształcenie, pracodawcy mogą próbować wykorzystać je do "obejścia" wymienionego art. 251.
Umowa na czas nieokreślony czy są sposoby na jej uniknięcie lub odroczenie?
Jakich sposobów mogą próbować pracodawcy, aby podpisać więcej niż trzy umowy na czas określony? Przed nowelizacją przepisów wystarczyło sztuczne przedłużenie odstępów między jedną a drugą umową, tak aby wynosiły one więcej niż 1 miesiąc. Po zmianach przerwa pomiędzy umowami nie ma znaczenia - każda umowa terminowa zawarta z danym pracodawcą zmniejsza limit zarówno ilościowy, jak i czasowy.
Nie ma możliwości ominięcia limitu trzech umów na czas określony zawieraniem aneksów przedłużających stosunek pracy, gdyż są one traktowane jak zawarcie kolejnej umowy oraz pomniejszają odpowiednio ograniczenie 33 miesięcy.
Nieskuteczna może być również próba zastąpienia czwartej umowy przez nawiązanie cywilnoprawnego stosunku pracy. Jeżeli okaże się, iż sposób wykonywania pracy przez pracownika będzie taki sam jak dotychczas, to stosunek prawny nawiązany na podstawie umowy cywilnej może zostać uznany za stosunek pracy. W takiej sytuacji zamiast pracownika świadczącego pracę w ramach np. umowy zlecenia, może okazać się, iż pracodawca zatrudnia pracownika na czas nieokreślony.
Umowa na okres próbny a limity umów 2024
Warto tutaj wspomnieć, że umowa na okres próbny nie wlicza się ani do limitu 3 umów, ani do limitu 33 miesięcy. Pracodawca może zawrzeć umowę na okres próbny w celu sprawdzenia, czy dana osoba posiada odpowiednie umiejętności pozwalające wykonywać pracę na danym stanowisku.
Możliwe jest zawarcie kilku umów na okres próbny jednak tylko w przypadku zatrudnienia pracownika w celu wykonywania innego rodzaju pracy.
Pracodawca zatrudniający pracownika na podstawie umów o prace na czas określony powinien liczyć się z faktem, że w końcu osobom tym przysługiwać będzie umowa na czas nieokreślony z mocy prawa.
