W myśl zasad kodeksu cywilnego roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Generalna zasada przyjęta przez ustawodawcę określa dziesięcioletni termin przedawnienia roszczeń, a w przypadku roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - termin jest znacznie krótszy i wynosi trzy lata (jednakże jest to tylko generalna zasada i należy pamiętać iż liczne przepisy szczegółowe przewidują szczególne, krótsze terminy przedawnienia jak np. roszczenie z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, czy roszczenia wynikające z umów o dzieło przedawniają się w ciągu dwóch lat). A kiedy jest możliwe przerwanie biegu przedawnienia?
Instytucja przedawnienia
Sam sens instytucji przerwania przedawnienia wyraża się w tym, że bieg przedawnienia od chwili jego rozpoczęcia do momentu przerwania, uważa się za niebyły i po przerwaniu zaczyna biec na nowo.
Kiedy następuje przerwanie biegu przedawnienia
Kodeks cywilny formułuje przypadki, w których przerwanie biegu przedawnienia może i powinno nastąpić:
1. Bieg przedawnienia przerywa każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.). Przez sformułowanie “każdą czynność” należy rozumieć w szczególności: wniesienie pozwu, złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego czy też wniesienie wniosku o wszczęcie postępowania pojednawczego zwane inaczej “zawezwaniem do próby ugodowej”. W przypadku tego sposobu przerwania biegu przedawnienia należy pamiętać, że dopiero od chwili zakończenia postępowania przed sądem czy też innym organem, termin ten zacznie biec na nowo.
Wspomniany powyżej tryb charakteryzuje się dużym uproszczeniem względem wierzyciela, gdyż nie musi on wnosić czy też formułować powództwa, ale de facto wystarczy jedynie złożenie prostego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Idąc dalej w tym kierunku, aby uprościć i znacząco skrócić czas dochodzenia swoich roszczeń, każdy z wierzycieli może skorzystać z gotowych już, przygotowanych i wygenerowanych przez system ugód dostępnych chociażby na naszym portalu.
2. Bieg przedawnienia przerywa również uznanie roszczenia przez dłużnika. Istotą instytucji uznania długu jest potwierdzenie przez dłużnika iż rzeczywiście taki dług posiada względem wierzyciela. Kodeks cywilny nie formułuje jednoznacznie w jakiej formie owe uznanie ma nastąpić, jednakże dla celów dowodowych najrozsądniej jest zawrzeć je w formie pisemnej. W tym kontekście mówimy o tzw. uznaniu właściwym, którego idealny przykład stanowi wcześniej omawiana ugoda. Drugą formą uznania jest tzw. uznanie niewłaściwe czyli w najprostszy sposób ujmując, sytuacja w której wierzyciel dowodzi prawdziwości istnienia roszczenia po stronie dłużnika na podstawie innych dokumentów czy też okoliczności przemawiających za istnieniem długu. Dla przykładu można przytoczyć sytuację, w której wierzyciel przedstawi prośbę dłużnika o rozłożenie zobowiązania na raty. Z punktu widzenia procesowego uznanie niewłaściwe jest o tyle instytucją słabszą od uznania właściwego, iż sąd rozpoznając sprawę może nie przyjąć tego typu okoliczności jako podstawę do dokonania spłaty przez dłużnika.
3. Bieg przedawnienia przerywa także wszczęcie mediacji, które ma skutkować zawarciem ugody. Warto w tym momencie pamiętać, iż przerwanie biegu przedawnienia następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji.
Słowem podsumowania, dopuszczenie do przedawnienia wierzytelności to niestety jedna z najprostszych dróg do przegrania każdego sporu, natomiast uznanie długu a w zasadzie właściwe uznanie długu, czy też zawezwanie do próby ugodowej jest najefektywniejszą formą przerwania biegu przedawnienia i powinno stanowić nieodłączny element w prawidłowym funkcjonowaniu prawnym każdego wierzyciela dbającego o swój interes.
