Ujęcie w kosztach podatkowych wpłaty na PFRON - co warto wiedzieć?

Obowiązek dokonywania wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych obowiązuje tylko część przedsiębiorców. Inni dobrowolnie mogą przekazywać wpłaty. Ujęcie w kosztach podatkowych wpłaty na PFRON może być możliwe zarówno w przypadku obowiązkowych, jak i dobrowolnych wpłat, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów związanych z działalnością gospodarczą. Jakie wymogi należy spełnić? Czy niesie to za sobą pewne skutki podatkowe? Sprawdź, w poniższym artykule!

Czym jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych?

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych to instytucja państwowa realizująca szeroko zakrojone cele wyrównywania szans zawodowych, czyli na rynku pracy, osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.

Niektóre zadania realizowane przez PFRON to:

• dofinansowania do stanowisk pracy osób z niepełnosprawnościami,
• wspieranie zatrudnienia i utrzymania stanowisk osób z niepełnosprawnościami,
• realizacja projektów celowych nastawionych na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami,
• informacja dla przedsiębiorców co do korzyści zatrudniania osób z niepełnosprawnościami,
• edukacja osób z niepełnosprawnościami (w tym ośrodki informacyjne),
• upowszechnianie sportu osób z niepełnosprawnościami,
• preferencyjne kredyty dla osób z niepełnosprawnościami,
• budowanie infrastruktury ułatwiającej funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami w przestrzeni publicznej,
• dofinansowanie programów rządowych wspierających wykluczenie osób z niepełnosprawnościami,
• pozostałe zadania. 

Kto ma obowiązek dokonywać wpłat na PFRON?

Na mocy art. 21 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (zwanej dalej ustawą PFRON) pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany dokonywać miesięcznych wpłat na PFRON, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem takich osób.

Należy podkreślić, że nie wszystkie osoby zatrudnione u danego pracodawcy zaliczają się do liczby 25 osób zatrudnionych na cele ustalenia obowiązku wpłat na PFRON.

Z wpłat na PFRON zwolnieni są pracodawcy, u których ww. wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wynosi co najmniej 6%.

Co więcej, w odniesieniu do państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych będących jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi albo gospodarstwami pomocniczymi, instytucji kultury oraz jednostek organizacyjnych zajmujących się statutowo ochroną dóbr kultury uznanych za pomnik historii wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wynosi 6%.

Trzeba też zaznaczyć, że z wpłat na PFRON zwolnione są niedziałające w celu osiągnięcia zysku:

• domy pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej;
• hospicja w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej;
• zakłady opiekuńczo-lecznicze;
• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób z niepełnosprawnościami, edukacja tych osób lub opieka nad nimi.

Wpłaty na PFRON w kosztach uzyskania przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 23 ust. 1 pkt 29 (zwanej dalej ustawą o PIT) wymienia wpłaty na PFRON jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. 

Podobnie Ustawa z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 16 ust. 1 pkt 36 wyszczególnia wpłaty na PFRON jako wydatki wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.

Ustawodawca nie uważa więc za koszty uzyskania przychodów wpłat na PFRON, do których zobowiązany jest pracodawca.

Warto w tym miejscu wspomnieć o art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT oraz o art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, które mówią, że kosztem uzyskania przychodów nie są odpisy i wpłaty na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem uzyskania przychodów są jednak:

• podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy;
• odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu.

Ten wyjątek nie dotyczy jednak wpłat na PFRON.

Ujęcie w kosztach podatkowych wpłaty na PFRON - co ze stroną przychodową? 

Skoro wpłaty na PFRON nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, to czy otrzymanie wpłat z PFRON będzie przychodem podatkowym z działalności gospodarczej?

Przychód z działalności gospodarczej stanowi przede wszystkim wartość sprzedaży towarów lub usług.

Niemniej przychodem z działalności gospodarczej mogą być również wartości:

• ze sprzedaży składników majątku;
• otrzymanych odsetek z tytułu udzielonych pożyczek;
• otrzymane odszkodowania;
• otrzymane dotacje, subwencje, dopłaty;
• zwroty kosztów;
• inne.

Dofinansowania z PFRON stanowią przychód z działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) albo CIT.

W przypadku podatników PIT otrzymanie dofinansowania z PFRON powinno być zaliczone do pozostałych przychodów i opodatkowane w zależności od stosowanej formy opodatkowania skalą podatkową albo podatkiem liniowym.

W przypadku zryczałtowanych podatników PIT otrzymanie dofinansowania z PFRON należy opodatkować 3% stawką ryczałtu.

Z kolei, gdy dofinansowanie z PFRON otrzyma podatnik CIT, zastosuje wobec niego stosowaną stawkę podatkową w odniesieniu do dochodów z działalności gospodarczej.

Należałoby w tym miejscu podkreślić jeszcze wagę art. 14 ust 3 pkt 3b ustawy o PIT. Przepis ten mówi, że przychodem z działalności gospodarczej nie są zwrócone, umorzone lub zaniechane wpłaty dokonywane na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie odrębnych przepisów, które nie zostały też zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Taki sam zapis można znaleźć w ustawie o CIT w art. 12 ust. 4 pkt 6b.

Otrzymanie dofinansowania z PFRON a składka zdrowotna

Czy wobec otrzymania dofinansowania z PFRON płatnik składek powinien wziąć go pod uwagę, obliczając składkę na ubezpieczenie zdrowotne?

Skoro wpływ dofinansowania z PFRON stanowi przychód z działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu, to wpływ ten będzie brany pod uwagę przy ustalaniu wysokości składki zdrowotnej u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą stosujących opodatkowanie skalą podatkową, podatkiem liniowym czy ryczałtem.

Obciążenie PFRON-em można jednak obniżyć

Warto na koniec wspomnieć też o art. 22 ust. 1 ustawy PFRON. 

Regulacja ta mówi, że wpłaty na PFRON ulegają obniżeniu z tytułu zakupu produkcji lub usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej przez zakłady aktywności zawodowej, przedsiębiorstwa społeczne zatrudniające co najmniej 10 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy lub innych pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy – jeżeli wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami zaliczonych do osób o:

• znacznym stopniu niepełnosprawności, lub
• umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję, oraz niewidomych

– wynosi co najmniej 30%.

Warunkiem obniżenia wpłaty jest:

1. udokumentowanie zakupu fakturą;
2. uregulowanie należności za zakup produkcji lub usługi w terminie określonym na fakturze, z tym że w przypadku płatności dokonywanych za pośrednictwem banku za datę uregulowania należności uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu;
3. udokumentowanie przez nabywcę kwoty obniżenia informacją o kwocie obniżenia wystawioną przez sprzedającego niezwłocznie po:
• otrzymaniu odwołania oświadczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 3, nie później niż do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup, oraz terminowym uregulowaniu należności,
• terminowym uregulowaniu należności w przypadku nieotrzymania oświadczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup, lub w przypadku niewykonania obowiązku określonego w ust. 1a

– jednak nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup.