Preferencyjna stawka CIT - kto może ją stosować?

Stawka 9% CIT to korzystna opcja opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych przez podatników nim objętych. Preferencyjna stawka CIT dotyczy małych podatników albo tych, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności. Wielu z nich nie może jednak zastosować jej w konkretnych okolicznościach. Niektórzy z kolei utracą prawo do preferencji. Powstaje zatem pytanie, jakie to będą okoliczności.

Preferencyjna stawka CIT

Stosownie do art. 19 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej ustawą o CIT), podatek od dochodów osób prawnych (CIT) wynosi:

• 19% podstawy opodatkowania,
• 9% podstawy opodatkowania od przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych – w przypadku podatników, u których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Podstawową stawką w podatku dochodowym CIT jest 19% obliczone od podstawy opodatkowania → dochodu (przychody - koszty uzyskania przychodów). Jednak niektórzy podatnicy mogą stosować stawkę 9% CIT od dochodu.

Stawkę 9% podatku CIT od podstawy opodatkowania mogą stosować:

• mali podatnicy,
• podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności, jednak nie we wszystkich przypadkach.

Dodać należy zatem, że ze stawki 9% CIT skorzystają podatnicy, którzy:

• kontynuują prowadzenie działalności gospodarczej,
• rozpoczynają działalność gospodarczą.

Mały podatnik CIT to m.in. możliwość stosowania kwartalnego rozliczenia podatku dochodowego oraz jednorazowa amortyzacja środków trwałych do 50 000 EUR, a także zastosowanie stawki 9% CIT. Ponadto stawkę preferencyjną CIT podatnik może zastosować już w momencie obliczania zaliczek miesięcznych lub kwartalnych na podatek dochodowy CIT. Przekroczenie limitu małego podatnika spowoduje obowiązek użycia stawki 19% CIT od obliczonej podstawy opodatkowania.

Potwierdza to także m.in. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 lipca 2021 roku (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.162.2021.2.MZA).

Stawka podatku 9% CIT a estoński CIT

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) mają do wyboru różne opcje opodatkowania podatkiem CIT. Jedną z nich jest ryczałt od dochodów spółek zwany estońskim CIT.

Jeżeli podatnik wybrał estoński CIT, to metodologia opodatkowania dochodów do opodatkowania tej spółki jest zupełnie odmienna od sposobu opodatkowania dochodów spółek według stawek 19% czy 9% od podstawy opodatkowania.

Podatnik ma obowiązek objąć estońskim CIT wypłaty z zysku. To jednak nie koniec. Bieżącemu opodatkowaniu podlegają inne wyodrębnione ustawowo koszty, takie jak:

1. ukryte zyski,
2. wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Podatnik stosujący estoński CIT nie może zastosować stawki podatku 9%, która odnosi się do podatników ustalających podatek metodą tradycyjną, czyli przychody minus koszty.

Spółka dzielona a stawka 9% CIT

Niestety nie wszystkie nowo utworzone spółki kapitałowe będące podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych mogą skorzystać z obniżonej stawki 9% CIT. Dla przypomnienia spółki kapitałowe to: spółka akcyjna, spółka z o.o., prosta spółka akcyjna. Jednym z takich przypadków jest spółka dzielona.

Warto w tym miejscu nadmienić, że podział spółek handlowych regulowany jest przez Ustawę z dnia 15 września 2000 roku – Kodeks spółek handlowych (ksh).

Istotą podziału spółki kapitałowej przez wydzielenie jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje jedynie przeniesienie części jej majątku na inny podmiot. Ponadto należy podkreślić, że regulacje dotyczące opodatkowania podatkiem dochodowym CIT spółki przejmującej przy podziale lub podziale przez wydzielenie regulują art. 7 oraz 12 ustawy o CIT. Wracając do meritum, podział spółki poprzez wydzielenie dokonany w roku podatkowym, w którym dokonano podziału oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, będzie skutkował tym, że w tych latach spółka nie będzie mogła zastosować preferencyjnej stawki 9% CIT.

Wkład do innego podmiotu przeszkodą zastosowania stawki 9% CIT

Stosownie do art. 19 ust. 1c pkt 2 lit a oraz b ustawy o CIT innym przypadkiem spółki podlegającej opodatkowaniu podatkiem CIT, który nie może użyć stawki 9% do opodatkowania dochodów z działalności, jest spółka, która wniosła tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału:

• uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, lub
• składniki majątku uzyskane przez tego podatnika w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli ten podatnik posiadał udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników

– w roku podatkowym, w którym dokonano podziału albo wniesiono wkład, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym.

Jeżeli więc spółka podlegająca opodatkowaniu podatkiem CIT dokona wniesienia wkładu (także na poczet kapitału) do innego podmiotu w postaci uprzednio prowadzonego przez siebie:

• przedsiębiorstwa albo
• zorganizowanej część tego przedsiębiorstwa, albo
• składników majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro (przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł)

– to spółka wnosząca wkład do tego przedsiębiorstwa nie będzie mogła zastosować preferencyjnej stawki 9% CIT w roku podatkowym, w którym wniesiono wkład, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym

Podobnie stawki 9% CIT nie zastosuje spółka podlegająca opodatkowaniu podatkiem CIT, która w roku podatkowym, w którym wniesiono wkład, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym wniesie wkład do innego podmiotu (także na poczet kapitału) w postaci:

• składników majątku uzyskanych przez spółkę wnoszącą ten wkład w wyniku likwidacji innych podatników

– jeżeli ta spółka (wnosząca wkład) posiadała udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników.

Nowo utworzony podatnik CIT a preferencyjna stawka CIT

Niektóre nowo utworzone spółki będące podatnikiem podatku dochodowego CIT mogą nie skorzystać ze stawki 9% CIT. Chodzi o utworzenie spółek w wyniku wystąpienia konkretnych zdarzeń, o których mowa w art. 19 ust. 1a ustawy o CIT. Sytuacje, w których nowo utworzona spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego CIT nie będzie mogła zastosować 9% stawki CIT, zaprezentowano w poniższej tabeli.