Połączenie pracy na etacie z działalnością nierejestrowaną - czy jest możliwe?

W dzisiejszych czasach łączenie pracy w kilku miejscach nikogo już nie dziwi. Coraz więcej ludzi stara się efektywnie wykorzystywać swój czas i świadczy usługi dla wielu klientów jednocześnie. Czy możliwe jest jednak połączenie pracy na etacie z działalnością nierejestrowaną ?

Czym jest praca na etacie?

Wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzinowym powinno być rozumiane jako praca na etacie. W praktyce oznacza to, że pracownik pozostaje do dyspozycji swojego przełożonego przez 8 godzin dziennie w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. Miesięcznie daje nam to 160 godzin pracy, ponieważ przyjmuje się, że w miesiącu istnieje przeciętnie 20 dni roboczych (a więc 8 godzin × 20 dni roboczych = 160 godzin w miesiącu). Oczywiście zatrudnienie godzinowe na pełnym etacie może przybierać różne formy, w zależności od tego, jakie są potrzeby oraz możliwości stron stosunku pracy.

Praca na etacie może być jednak świadczona tylko częściowo – mówimy wówczas o zatrudnieniu na niepełny wymiar etatu. Ustawodawca pozwala w zasadzie na dobrowolne ustalenie wymiaru takiej pracy – procentowo lub ułamkowo.

Przykład 1.

Pan Jan jest zatrudniony w danym zakładzie pracy tylko na 4 godziny dziennie w przeciętnym 5-dniowym tygodniu pracy. W tym przypadku mówimy więc o zatrudnieniu na pół etatu – wymiar czasu pracy pana Jana może być więc określony jako praca na ¹/₂ etatu lub zatrudnienie na 50%.

Przykład 2.

Pan Jan wykonuje swoją pracę w wymiarze 1/20 etatu. W praktyce oznacza to przebywanie w zakładzie pracy przez 8 godzin miesięcznie (160 / 20 = 8). To, w jakich dniach pracownik pojawi się w firmie, zależy wyłącznie od ustaleń zawartych w istniejącej umowie o pracę – może to być praca przez jedną godzinę dziennie lub przez 8 godzin w ciągu jednego dnia. Wymiar etatu pana Jana możemy także określić jako 0,05%.

Czym jest działalność nierejestrowana?

Pracę etatową należy odróżnić od czynności wykonywanych w ramach tzw. działalności nierejestrowanej. Polega ona na osobistym świadczeniu określonych usług lub sprzedaży oznaczonych towarów, bez konieczności zakładania oficjalnej działalności gospodarczej. Tak naprawdę działalność nierejestrowana jest formą prowadzenia przedsiębiorstwa, tyle tylko, że nie wymaga ona wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ani do Krajowego Rejestru Sądowego. Omawiany rodzaj działalności jest określany także mianem działalności nieewidencjonowanej.

Zaletami działalności nierejestrowanej są:

• brak konieczności odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
• brak obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy (comiesięcznych lub kwartalnych);
• brak konieczności prowadzenia jakiejkolwiek księgowości;
• brak obowiązku zgłaszania działalności do ZUS, GUS, NFZ, CEIDG lub KRS;
• możliwość prowadzenia działalności w dowolnie obranym zakresie.

W praktyce działalność nierejestrowana może polegać na wykonywaniu wielu różnych czynności, co z oczywistych względów zabiera danej osobie określoną ilość czasu. Czy można ją jednak łączyć z pracą na etacie?

Działalność nierejestrowana a praca na etacie

Prowadzenie działalności gospodarczej, która nie podlega rejestracji, jest obecnie formą dorabiania sobie do tzw. etatu. Stanowi dodatkowe źródło dochodu, które nie jest związane z obowiązkiem odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Pamiętajmy jednak, że każda nieewidencjonowana działalność musi zostać opodatkowana, niezależnie od tego jak wysoki dochód będzie generowała. Obowiązek prawidłowego ustalenia wysokości należnego podatku oraz odprowadzenia go do urzędu skarbowego obciąża oczywiście osobę, która wykonuje taką działalność.

Podjęcie działalności nierejestrowanej następuje niezależnie od wymiaru etatu, który posiada dany pracownik. Co więcej, nie musi on nawet zgłaszać tego faktu swojemu przełożonemu. Działalność nieewidencjonowana może być wykonywana niezależnie od tego, na podstawie jakiej umowy dana osoba osiąga swoje dochody. Innymi słowy, podjęcie takiej działalności możliwe jest nie tylko, gdy ktoś pracuje na podstawie umowy o pracę, lecz także umowy zlecenie lub o dzieło. Taka działalność nie pojawi się jednak, gdy pracownik świadczy już swoje usługi w ramach kontraktu B2B – te dwie formy wykluczają się wzajemnie, ponieważ umowa B2B wymaga dla swej ważności, aby jej dwie strony wykonywały działalność rejestrowaną (wpisaną do CEIDG albo do KRS).

Połączenie pracy na etacie z działalnością nierejestrowaną

Łączenie typowej pracy w firmie z działalnością nieewidencjonowaną jest dobrym sposobem na zasilenie domowego budżetu. Co do zasady nie istnieją w tym zakresie żadne ograniczenia, oprócz tych związanych z czasem. W przypadku osoby pracującej na cały etat podjęcie dodatkowych czynności, które zabierają sporą ilość czasu, nie wydaje się dobrym rozwiązaniem. W tym przypadku istnieje bowiem możliwość zaniedbywania swoich obowiązków pracowniczych kosztem prowadzonej działalności. Praca na etacie z jednoczesnym wykonywaniem dodatkowej działalności, choć możliwa, z reguły jest stosowana na krótką metę. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których pracownik świadczy swoją pracę w pełnym wymiarze i jednocześnie wykonuje mocno absorbującą działalność (wymagającą stałego kontaktu z klientami oraz dokonywania wielu różnych czynności). Pamiętajmy, że wykonywanie działalności nierejestrowanej nie może odbywać się w godzinach pracy etatowej – pracownik nie może świadczyć pracy jednocześnie na rzecz swojego przełożonego oraz wykonywać czynności w ramach swojej dodatkowej działalności (nawet, jeśli fakt jej prowadzenia zgłosił swojemu szefowi). W takim przypadku dochodzi bowiem nie tylko do konfliktu interesów, lecz także możliwości naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Stosunek pracy polega bowiem m.in. na pełnej podległości pracownika pod swojego pracodawcę. Inaczej mówiąc, zatrudniony na etacie musi pozostawać do dyspozycji swojego przełożonego i w czasie pracy wykonywać zlecone mu zadania, a nie zajmować się innymi sprawami.

Połączenie pracy na etacie z działalnością nierejestrowaną jest najlepszym rozwiązaniem w następujących przypadkach:

• gdy pracownik świadczy pracę w ramach niepełnego etatu;
• gdy pracownik świadczy pracę w ramach pełnego etatu, natomiast działalność nieewidencjonowaną wykonuje w weekendy (lub inne przysługujące mu dni wolne od pracy);
• gdy pracownik świadczy pracę w ramach pełnego etatu, a działalność nieewidencjonowaną wykonuje za zgodą przełożonego także w czasie swojej pracy – taka sytuacja należy do rzadkości, choć teoretycznie jest możliwa.

W przypadku działalności nierejestrowanej łączonej z umową o dzieło lub umową zlecenia problem konfliktu interesów co do zasady nie występuje. Powyższe umowy nie prowadzą bowiem do powstania stosunku pracy – nie ma więc tutaj zależności pomiędzy zatrudnionym a zatrudniającym. Taki pracownik powinien wykonywać swoje czynności w samodzielnie ustalonym przez siebie czasie. W praktyce oznacza to, że zleceniodawca lub zamawiający nie może robić problemów wykonawcy z powodu podjęcia przez niego działalności nierejestrowanej. Pamiętajmy jednak, że taki pracownik powinien wykonać swoje zobowiązanie należycie, tj. w konkretnie ustalonym terminie, bez szkody dla zamawiającego lub zleceniodawcy.

Podsumowując, obecnie przepisy prawa pozwalają na połączenie pracy na etacie z działalnością nierejestrowaną . Co więcej, nie musi on zgłaszać takiego zamiaru swojemu pracodawcy. Trzeba jednak pamiętać, że wykonywanie działalności ewidencjonowanej nie może odbywać się kosztem pracy etatowej – pracownikowi nie wolno bowiem wykonywać czynności niezwiązanych z pracą w czasie, który jest przeznaczony na realizację obowiązków zawodowych. Działalność nierejestrowana może być łączona zarówno z pracą wykonywaną na cały etat, jak i na część etatu – możliwe jest to także przy istniejących umowach zlecenia lub umowach o dzieło.