Decyzja o rozpoczęciu działalności gospodarczej to pierwszy krok do miliona wyborów, które początkujący przedsiębiorca musi podjąć nim jego biznes wystartuje. Główna uwaga w okresie przejścia z fazy myślenia o biznesie i jego rozpoczęciu koncentruje się wokół wyboru formy opodatkowania i konieczności rejestracji do VAT, z tego też względu, by ułatwić przedsiębiorcom poszukiwanie informacji – czytając poniższy artykuł dowiesz się, jakie ulgi na start przysługują osobom rozpoczynającym prowadzenie własnej firmy.
Biznes na próbę
Działalność nierejestrowana nazywana bywa również biznesem na próbę, pozwala bowiem osobie, która rozważa podjęcie decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej, na sprawdzenie, czy na oferowane przez nią usługi lub towary znajdzie się popyt.
Największą korzyścią z prowadzenia firmy w tej formie jest brak konieczności rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG oraz uiszczania składek ZUS. Działalność nierejestrowana ma jednak także ograniczenia:
- dotyczy tylko osób fizycznych;
- przychody z działalności nie mogą przekroczyć w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 3010 zł, czyli 50% to 1505 zł, a w 2023 roku od stycznia do czerwca 3490 zł, a 50% to 1745 zł, od lipca do grudnia 3600 zł z czego połowa to 1800 zł);
- po 30 kwietnia 2017 r. nie prowadziłeś działalności gospodarczej lub twoja działalność gospodarcza została wykreślona z ewidencji przedsiębiorców przed tym dniem.
Prowadzenie działalności nierejestrowanej wymaga prowadzenia ewidencji sprzedaży w formie uproszczonej, uiszczania zaliczek na podatek dochodowy, uwzględnienia osiągniętego dochodu w zeznaniu PIT-36, wystawiania rachunków/faktur na żądania klientów oraz w wybranych sytuacjach konieczność rozliczania podatku VAT.
Przykład 1.
Pan Adam zamierza rozpocząć działalność nierejestrowaną. Przedmiotem świadczonych przez niego usług będą usługi doradcze i konsultingowe.
W przypadku tzw. zwolnienia przedmiotowego sprzedaż do 200 000 zł podlega zwolnieniu z podatku VAT (dla osób, które rozpoczną prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku limit ten oblicza się proporcjonalnie do czasu pozostałego do końca roku). Niestety ustawodawca przewidział, że niektóre rodzaje działalności powodują konieczność rejestracji dla potrzeb VAT z dniem wykonania pierwszej czynności. Dotyczy to m.in. usług prawnych, doradczych czy jubilerskich.
Wymogi formalne związane z prowadzeniem określonego profilu firmy również są konieczne, przykładowo wymogi sanitarne w przypadku działalność kosmetycznej czy posiadanie kasy rejestrującej w przypadku usług taksówkarskich.
W sytuacji, gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną przekroczy dozwolony limit przychodów, zobowiązana jest w ciągu 7 dni dokonać rejestracji działalności gospodarczej w CEiDG.
Ulgi na start
Podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą ustawodawca zapewnił zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Zwolnienie dotyczy przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, który:
- podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz
- nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej,
- nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.
Zwolnienie nie ma zastosowania do:
- wspólników spółki jawnej, komandytowej oraz partnerskiej;
- osoby, która jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o.;
- twórców i artystów;
- osób podlegających ubezpieczeniu w KRUS.
Wprowadzone rozwiązanie jest – z punktu widzenia osób rozpoczynających prowadzenie własnego biznesu – bardzo korzystne, składki ZUS przedsiębiorca zobligowany jest bowiem uiszczać niezależnie od tego, czy osiągnięte przychody lub wpływy pozwalają mu na ich sfinansowanie.
Przykład 2.
Pan Zygmunt dokonał wykreślenia działalności gospodarczej w CEIDG 31 maja 2016 r. Obecnie rozważa rozpoczęcie działalności gospodarczej 1 listopada 2022 r.
Mając na uwadze, że od dnia zakończenia działalności gospodarczej do dnia jej rozpoczęcia upłynęło więcej niż 60 miesięcy, będzie przysługiwało panu Zygmuntowi prawo do skorzystania z ulgi na start zwalniającej go z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez 6 miesięcy, pod warunkiem że prowadzona przez niego działalność nie będzie tożsama z zakresem czynności świadczonych na rzecz byłego pracodawcy.
Dla początkującego przedsiębiorcy okres 6-miesięcznego zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne ważny jest z dwóch powodów:
okres ten dotyczy 6 miesięcy kalendarzowych, tj. w przypadku gdy przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 7 kwietnia 2022 r., zwolniony będzie z opłacania składek w ramach ulgi na start maksymalnie do 31 października 2022 r.;
okres zawieszenia działalności gospodarczej nie wpływa na obliczanie 6 miesięcy, tj. w sytuacji, gdy przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie swojej firmy 1 marca 2022 r., natomiast w okresie maj–czerwiec planuje jej zawieszenie, to prawo do skorzystania z ulgi na start obowiązywać będzie wobec niego wyłącznie do 31 sierpnia 2022 r.
By dokonać wyboru zgłoszenia korzystania z preferencji przewidzianych w uldze na start, przedsiębiorca zobowiązany jest do zgłoszenia się do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZZA i wskazanie kodu 05 40 – osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym i podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Ulga na start nie zwalnia z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość składki uzależniona wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. Podstawę może stanowić przychód, dochód lub kwota która nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi zwykle 9% podstawy wymiaru, jedynie dla osób korzystających z podatku liniowego jest to 4,9%.
Preferencyjny ZUS
Rozpoczęcie działalności gospodarczej stwarza możliwość skorzystania z tzw. preferencyjnego ZUS-u, zarówno od pierwszego dnia prowadzenia biznesu, jak i po upływie korzystania z preferencji określonych w uldze na start. Idea preferencji sprowadza się do uiszczania przez okres 24 miesięcy składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie podstawy wyliczania składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
Przykład 3.
Pani Karolina rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej 1 kwietnia 2022 r. Podjęła decyzję, że skorzysta z ulgi na start, a następnie z małego ZUS-u. Preferencją w zakresie opłacania składek społecznych od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia objęta będzie w okresie 1 października 2022–30 września 2024. Okres korzystania z ulg w ZUS-ie łącznie obejmować będzie 30 (max. 31) miesięcy. Przypomnieć należy, że mały ZUS nie zwalnia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Mały ZUS Plus
1 lutego 2020 r. wprowadzone zostało udogodnienie dla osób prowadzących działalność gospodarczą w zakresie możliwości opłacania składek ZUS. Rozwiązanie to dotyczy jednak tylko niewielkich podmiotów, których dochód w roku 2019 nie przekroczył 120 tysięcy zł. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez część roku limit ten jest odpowiednio niższy. Drugim z warunków skorzystania z preferencji w opłacaniu składek ZUS jest, aby działalność gospodarcza prowadzona była w poprzednim roku kalendarzowym przez okres nie krótszy niż 60 dni. Istnieje więc możliwość skorzystania z Małego ZUS-u plus po okresie korzystania z ulgi na start.
Idea Małego ZUS-u plus oparta jest na obniżeniu wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, składkę zdrowotną należy opłacać w wymaganej przepisami wysokości. Podstawę wymiaru składek ustala się według algorytmu: (roczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym) / (liczba dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej) / 30 i zaokrągleniu do pełnych groszy.
Podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok podatkowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznego.
Z obniżenia składek nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy rozliczali się w poprzednim roku w formie karty podatkowej i jednocześnie korzystali ze zwolnienia sprzedaży z podatku VAT. Zwolnienie nie ma zastosowania również do:
- wspólników spółki jawnej, komandytowej oraz partnerskiej;
- osoby, która jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o.;
- twórców i artystów;
- osób wykonujących na rzecz byłego bądź obecnego pracodawcy świadczenia w zakresie zbieżnym z wykonywaną pracą jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Obniżone składki na ubezpieczenia społeczne można uiszczać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej. Do okresu 36 miesięcy wlicza się również Mały ZUS z 2019 r., o ile osoba prowadząca działalność gospodarczą korzystała z niego.
Reasumując, pakiet ulg przysługujących początkującemu przedsiębiorcy jest dość szeroki, przy czym skoncentrowany głównie na możliwości obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne. By móc z nich skorzystać, warto zadbać o dokonanie zgłoszenia we właściwym momencie.
