Emeryci i renciści są zobligowani do zawiadomienia ZUS-u o rozpoczęciu wykonywania działalności, która podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych oraz o przewidywanej wysokości przychodu. Osoby, które dopiero starają się o świadczenie, wypełniają odpowiednie pola we wniosku. Z kolei osoby pobierające już emeryturę lub rentę muszą dostarczyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwe zawiadomienie o rozpoczęciu takiej działalności, by zweryfikować zawieszenie emeryturybądź renty.
Emerytura lub renta w pełnej wysokości
O ile prognozowany przez emeryta lub rencistę przychód nie jest większy niż 70% średniej miesięcznej pensji, świadczenie jest wypłacane w pełnej wysokości, jaka przysługuje tej osobie. Będzie ono tyle wynosić do czasu, aż emeryt lub rencista poinformuje ZUS o przewidywanym przychodzie, który będzie w efekcie zmniejszał lub zawieszał prawo do emeryturylub renty.
Zmniejszona emerytura lub renta
Świadczenie ulega zmniejszeniu, jeśli zawiadomienie o prognozowanym przychodzie zawiera informację, że będzie on wyższy niż 70% oraz niższy niż 130% średniego miesięcznego wynagrodzenia. W tej sytuacji ZUS wydaje odpowiednią decyzję, według której zmniejszenie emerytury bądź renty wchodzi w życie od miesiąca jej wydania lub od kolejnego miesiąca. Decyzja zawiera także kwotę, o którą emerytura lub renta zostanie zmniejszona.
Zawieszenie emerytury lub renty
Prawo do świadczenia (emerytury albo renty) jest zawieszane, jeśli emeryt lub rencista przekaże informację o przewidywanym przychodzie, który przekracza 130% średniego miesięcznego wynagrodzenia. Prawo do emerytury lub renty zostaje zawieszone od miesiąca wydania decyzji lub miesiąca następnego. Zawieszenie obowiązuje do miesiąca, w który wnioskodawca zawiadomi ZUS o prognozowanym przychodzie niższym od 130% lub o rezygnacji z działalności obligatoryjnie objętej ubezpieczeniami społecznymi.
Zmniejszeniu ani zawieszeniu w tym przypadku nie ulegają:
-
renta inwalidy wojennego i renty rodzinne po tym inwalidzie,
-
renta inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową i renty rodzinne po tym inwalidzie, jeśli jego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową.
Wysokość kwot przychodu powodujących zmniejszenie lub zawieszenie emerytury lub renty
Od 1 marca 2016 r. kwota przychodu odpowiadająca 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosi 2846,90 zł, natomiast kwota przychodu odpowiadająca 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosiła 5287,10 zł.
Jeżeli przychód osiągany przez świadczeniobiorcę przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie będzie wyższy niż 130% przeciętnego wynagrodzenia - emerytura lub renta z tytułu niezdolności do pracy oraz renta rodzinna dla jednej osoby ulegną zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia, która od 1 marca 2016 r. wynosi:
-
563,05 zł - w przypadku emerytury/renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
-
422,32 zł - w przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
-
478,62 zł - w przypadku renty rodzinnej dla jednej osoby.
Zawieszeniu ulegają emeryturyi renty świadczeniobiorców, którzy osiągnęli przychód przekraczający 130% przeciętnego wynagrodzenia.
