Dofinansowanie na automatyzację i robotyzację - jak pozyskać?

Obecnie jesteśmy w trakcie czwartej rewolucji przemysłowej. Przemysł 4.0 to integracja: inteligentnych maszyn, systemów oraz sposobu wprowadzania zmian w procesach produkcyjnych. Rewolucja przemysłowa, która odbywa się na naszych oczach, ma ogromny wpływ na działalność przedsiębiorstw. Zmienia się zarówno sposób pracy, jak i rola ludzi. Inteligentne fabryki wykorzystują zaawansowane oprogramowanie i robotykę, aby gromadzone dane umożliwiały podejmowanie lepszych decyzji. Transformacja przedsiębiorstwa w kierunku Przemysłu 4.0 poprzez automatyzację i robotyzację wymaga jednak ogromnych nakładów finansowych. Z jakich programów przedsiębiorcy mogą pozyskać dofinansowanie na automatyzację i robotyzację? W niniejszym artykule znajdą Państwo odpowiedź na to pytanie. W jego pierwszej części przedstawię najważniejsze zasady ubiegania się o wsparcie w ramach działania 1.2 Automatyzacja i robotyzacja MŚP (Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej).

Dofinansowanie na automatyzację i robotyzację - kto i kiedy może składać wnioski?

O dofinansowanie na automatyzację i robotyzację mogą ubiegać się mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą na terenie makroregionu Polski Wschodniej. Nabór wniosków prowadzi Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości za pośrednictwem Lokalnego Systemu Informatycznego (https://lsi.parp.gov.pl), który umożliwia rejestrację dokumentów od 2 sierpnia 2023 roku do 25 października 2023 roku. Po upływie tego terminu następuje ocena wniosków, której elementem jest Panel Komisji Oceny Projektów. Odbywa się on w formie wideokonferencji, podczas której przedstawiciele instytucji organizującej konkurs dyskutują na temat projektu z wnioskodawcą. Ostateczna ocena projektów odbywa się na podstawie złożonego wniosku oraz wyjaśnień udzielonych przez wnioskodawcę podczas Panelu. Zgodnie z regulaminem zwycięzców konkursu poznamy w lutym 2024 roku. Środki przeznaczone na dofinansowanie na automatyzację i robotyzację w naborze to 100 mln zł.

Jakie są warunki dopuszczające do udziału w konkursie?

Podmioty zainteresowane udziałem w konkursie muszą przeprowadzić analizę procesów produkcyjnych, usługowych lub biznesowych, które funkcjonują w ich przedsiębiorstwie i mogą podlegać automatyzacji/robotyzacji (to jest audyt technologiczny lub diagnozę dojrzałości cyfrowej przedsiębiorstwa). Drugim elementem koniecznym jest opracowanie mapy drogowej lub mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0, która stanowi strategię wdrożenia procesu automatyzacji lub robotyzacji oraz rozwoju przedsiębiorstwa. Co ważne, wymienione audyty/diagnozy oraz mapy muszą powstać przed złożeniem wniosku o dofinansowanie na automatyzację i robotyzację. Dodatkowym elementem warunkującym uzyskanie możliwości przyznania pomocy przedsiębiorcy jest tzw. efekt zachęty. Oznacza to, że przedsiębiorca powinien rozpocząć prace nad projektem nie wcześniej niż dzień po złożeniu wniosku. Instytucja Organizująca Konkurs nie zamierza bowiem wspierać inwestycji już rozpoczętych. Realizacja projektu powinna zakończyć się nie później niż 31 grudnia 2027 roku.

Regulamin bardzo szczegółowo określa wydatki, które przedsiębiorca może finansować w ramach działania. Wsparciem zostaną objęte kompleksowe projekty uwzględniające:

1. koszty usług doradczych związanych z przeprowadzeniem audytu technologicznego/ diagnozy dojrzałości cyfrowej przedsiębiorstwa oraz opracowania mapy drogowej;
2. koszty usług doradczych niezbędnych do wdrożenia mapy drogowej;
3. nabycie środków trwałych (z wyłączeniem nieruchomości);
4. nabycie oprogramowania lub innych wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how (należy dodać, że oprogramowanie musi bezpośrednio wspierać procesy wdrożenia automatyzacji i robotyzacji poprzez m.in. zawansowane systemy informatyczne, technologie umożliwiające współpracę ludzi i robotów czy też systemy służące optymalizacji produkcji);
5. koszty robót i materiałów budowlanych (muszą być one jednak bezpośrednio związane z instalacją maszyn i urządzeń, a ich wartość nie może przekroczyć 10% wartości nabycia środków trwałych);
6. koszty usług szkoleniowych.

Jak widać, katalog jest bardzo szeroki i obejmuje wszystkie wydatki, które są niezbędne do wdrożenia innowacji w procesie produkcyjnym.

Dofinansowanie na automatyzację i robotyzację - jaki jest maksymalny zakres wsparcia?

Zanim przejdziemy do konkretnych kwot, kilka słów wstępu o zasadach finansowania projektów. W ramach działania 1.2 dofinansowanie na automatyzację i robotyzację stanowi:

• regionalną pomoc inwestycyjną (dla wydatków wymienionych w: pkt 3, pkt 4, pkt 5), której maksymalna intensywność określona została w § 3 i § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2021 roku w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej na lata 2022–2027 (Dz.U. z 2022 poz. 2422) i wynosi do 70% wartości projektu;
• pomoc na usługi doradcze na rzecz MŚP (pkt 2) – do 50% kosztów kwalifikowalnych;
• pomoc de minimis (pkt 1; pkt 6) – 85% kosztów kwalifikowalnych.

Jeżeli chodzi o wartości projektów, to koszty kwalifikowalne powinny mieścić się w przedziale od 200 000 zł do 3 mln zł. Regulamin określa również maksymalną wartość kosztów związanych z przeprowadzeniem audytu technologicznego/diagnozy dojrzałości cyfrowej oraz mapy pomocy drogowej, które nie mogą przekroczyć 700 000 zł (warto dodać, że wspomniane koszty nie mogą zostać poniesione wcześniej niż 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, a usługi powinny być przeprowadzone przez wyspecjalizowany podmiot).

Dofinansowanie na automatyzację i robotyzację - według jakich kryteriów oceniany jest wniosek?

Ostateczną decyzję o przystąpieniu do danego naboru przedsiębiorca zawsze powinien podejmować po zapoznaniu się z kryteriami wyboru projektów. Na dofinansowanie na automatyzację i robotyzację mogą liczyć podmioty, które zdobędą najwięcej punktów podczas oceny wniosków. Jak to wygląda w ramach Działania 1.2 oraz na czym można zyskać przewagę nad konkurencją? Instytucja określiła 15 kryteriów. Maksymalna liczba punktów do zdobycia wynosi 24. Minimalna liczba umożliwiająca wybranie projektu do dofinansowania to natomiast 12 punktów. Poniżej lista warunków, których spełnienie opłaca się najbardziej:

1. projekt jest zgodny z zakresem i celem działania, a cel projektu jest uzasadniony i obejmuje nabycie i wdrożenie robota przemysłowego (automatycznie sterowanego manipulatora, stacjonarnego lub mobilnego, który jest programowany w trzech lub więcej osiach i jest przeznaczony do automatyzacji procesów przemysłowych) lub autonomicznego robota usługowego (maszyna posiadająca znaczący poziom autonomii, zdolna do działania w złożonym i dynamicznym środowisku mogącym wymagać interakcji z ludźmi, obiektami lub innymi urządzeniami) – 3 punkty;
2. projekt dotyczy wdrożenia innowacji procesowej polegającej na automatyzacji lub robotyzacji procesu produkcji w ramach co najmniej dwóch etapów produkcji oraz innowacji produktowej, która jest uzasadniona rynkowo – 3 punkty;
3. projekt jest zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju, w tym z zasadą „nie czyń poważnych szkód” oraz realizacja projektu przyczynia się do rozwoju zielonej i zrównoważonej gospodarki, uwzględniając co najmniej trzy ze wskazanych rozwiązań: a) zmniejsza emisję zanieczyszczeń, b) zmniejszą energochłonność, c) zmniejsza zużycie wody, d) wykorzystuje materiały pochodzące z recyklingu, e) wykorzystuje odnawialne źródła energii – 3 punkty;
4. projekt jest realizowany przez przedsiębiorstwo, dla którego największa część przychodów ze sprzedaży pochodzi z działalności produkcyjnej – 2 punkty;
5. wnioskodawca prowadzi działalność na terenie makroregionu Polski Wschodniej co najmniej 12 miesięcy przed złożeniem wniosku – 2 punkty;
6. projekt jest realizowany na terytorium makroregionu Polski Wschodniej oraz na obszarze OSI o znaczeniu krajowym, tj. miasta średniego tracącego funkcje społeczno-gospodarcze – 2 punkty.

Jak łatwo zauważyć, spełnienie sześciu kryteriów pozwala zdobyć aż 15 punktów. W przypadku pozostałych dziewięciu kryteriów ocena jest zero-jedynkowa. Wszystkie kryteria zostały opisane w załączniku nr 1 do regulaminu konkursu.

Znamy już zasady ubiegania się o wsparcie na automatyzację i robotyzację przez mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Jak wygląda sytuacja w przypadku dużych przedsiębiorstw? Dla nich przewidziano dofinansowanie na automatyzację i robotyzację w ramach Krajowego Planu Odbudowy – działanie A2.1.1. Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach.

Czym charakteryzuje się nabór wniosków dla dużych przedsiębiorstw?

Przede wszystkim nabór wniosków skierowany jest do dużych przedsiębiorstw mających siedzibę na terenie całej Polski (z wyłączeniem regionu warszawskiego stołecznego). Wnioski można składać w terminie od 6 lipca 2023 roku do 14 września 2023 roku za pośrednictwem centralnego systemu teleinformatycznego dostępnego pod adresem: https://sso.cst2021.gov.pl. Dodatkowo należy wypełnić formularz stanowiący załącznik nr 2 do regulaminu i przesłać go za pośrednictwem Elektronicznej Skrzynki Podawczej Ministra Aktywów Państwowych na platformie ePUAP (adres:/MAaktywa/SkrytkaESP/). Przedsięwzięcia zgłaszane do wsparcia muszą zostać zrealizowane do 30 czerwca 2026 roku. Budżet konkursu to ponad 1 mld zł, a wsparcie będzie udzielane w formie dotacji bezzwrotnej zgodnie z mapą pomocy regionalnej (w zależności od województwa będzie to od 20% do 50% kosztów kwalifikowalnych). Projekty muszą się mieścić w kwotach od 8 mln zł netto do 140 mln zł netto. Powinny one spełniać definicję inwestycji początkowej. Co to oznacza? Przedsiębiorca musi zaplanować: zakup środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych związanych z utworzeniem nowego zakładu produkcyjnego albo zwiększenie zdolności produkcyjnych istniejącego zakładu lub wprowadzenie produktów dotąd niewytwarzanych. Zakres rzeczowy przedsięwzięć zgłoszonych do objęcia wsparciem może natomiast obejmować:

• wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań nakierowanych na transformację cyfrową;
• wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) do zarządzania procesami biznesowymi;
• wdrażanie dedykowanych systemów automatyzujących procesy w obszarze bezpieczeństwa cyfrowego z wykorzystaniem technologii chmurowych oraz sztucznej inteligencji (AI);
• wspieranie transformacji w kierunku Przemysłu 4.0 ze szczególnym uwzględnieniem robotyzacji i technologii informacyjnych;
• wdrażanie technologii komunikacji Machine to Machine (M2M), wykorzystywanie przemysłowego internetu rzeczy (IoT) z zastosowaniem zaawansowanych metod przetwarzania informacji;
• wdrażanie inteligentnych linii produkcyjnych oraz budowa inteligentnych fabryk;
• wykorzystanie technologii chmurowych w procesach produkcyjnych.

Zgodnie z kryteriami szczegółowymi inwestycji dla działania A2.1.1 najwięcej punktów mogą uzyskać projekty: z gotowością przedsięwzięcia do realizacji (przedsiębiorstwo posiada projekt techniczny, pozwolenie na budowę itp.), zakładające utworzenie nowych specjalistycznych miejsca pracy, zwiększające poziom cyfryzacji i robotyzacji, przyspieszające transformację przedsiębiorstwa w kierunku Przemysłu 4.0, ograniczające konsumpcję energii oraz zwiększające zdolności produkcyjne przedsiębiorstwa.

Automatyzacja i robotyzacja w przedsiębiorstwie związane są z wprowadzeniem technologii w celu optymalizacji procesów biznesowych. Robotyzacja to nic innego, jak wprowadzenie robotów do wykonywania zadań, które wcześniej były realizowane przez ludzi lub wymagały zaawansowanych umiejętności. Automatyzacja obejmuje zaś wykorzystanie różnych technologii do zminimalizowania lub wyeliminowania potrzeby interwencji ludzkiej w procesie biznesowym poprzez skrypty, oprogramowanie, maszyny i inne narzędzia, które poprawiają efektywność, redukują koszty i zmniejszają ryzyko popełnienia błędów. Obecnie podążanie za trendami oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii w przedsiębiorstwie to w wielu przypadkach konieczność, aby sprostać rosnącym oczekiwaniom rynku. Zdobycie bezzwrotnej dotacji na ten cel może więc być kluczem do sukcesu dla firm, które chcą podążać ścieżką Przemysłu 4.0.