Zgodnie z art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu od podatku dochodowego. Dotyczy to zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą jak i tych będących pracownikami. Obecnie składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru, jednakże nie podlega w całości odliczeniu. Odliczeniu podlega jedynie 7,75% podstawy wymiaru, a pozostałe 1,25% niepodlegające odliczeniu ani od podatku ani od dochodu, nie stanowi również kosztu uzyskania przychodu. Sprawdźmy, jak powinno przebiegać odliczenie składki zdrowotnej przez przedsiębiorców oraz pracowników?
Odliczenie składki zdrowotnej przez pracowników
W przypadku osób zatrudnionych - pracowników, składki odprowadza płatnik np. pracodawca, który wykazuje ich kwotę w przekazywanych pracownikom PIT-11. Kwota ta w całości obciąża pracownika i jest potrącana z jego wynagrodzenia brutto.
Wykazana w PIT-11 kwota pobranych przez płatnika składek jest ograniczona do wysokości 7,75% podstawy wymiaru i w całości podlega odliczeniu od podatku. By tą kwotę odliczyć należy ująć ją w zeznaniu rocznym.
Odliczenie składki zdrowotnej przez przedsiębiorcę
Osoby prowadzące działalność gospodarczą również mogą odliczyć od podatku dochodowego składki na własne ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru, pod warunkiem, iż zostały one zapłacone.
Odliczenie składki zdrowotnej od podatku może zostać dokonane zarówno przez przedsiębiorcę rozliczającego się na zasadach ogólnych jak i kartą podatkową, podatkiem liniowym oraz ryczałtem ewidencjonowanym. Prawem do odliczenia są dokumenty potwierdzające dokonanie zapłaty składek zdrowotnych w danym roku rozliczeniowym.
Przedsiębiorca samodzielnie opłacający za siebie składki zdrowotne, dokonuje odliczeń na bieżąco, poprzez obniżenie zaliczki na podatek dochodowy w miesiącu/kwartale, w którym składki te zostały opłacone.
Jeśli suma tych składek przekroczy wysokość podatku za dany okres, to nieodliczoną część składek można odliczyć w kolejnych okresach rozliczeniowych, jednakże nie później niż do momentu złożenia zeznania rocznego. Dodatkowo suma składek podlegających odliczeniu z całego roku wykazywana jest zbiorczo w rocznym rozliczeniu podatkowym. Składki na ubezpieczenie zdrowotne można również odliczyć od podatków z innych dochodów, nie tylko z tytułu prowadzonej działalności, ale również np. ze stosunku pracy. Jest to możliwe np. wtedy gdy przedsiębiorstwo osiąga stratę, bądź jego dochody są na tyle niskie, że wysokość podatku z działalności nie pozwala na odliczenie całości składek.
Nie ma natomiast możliwości by zapłacone w danym roku składki odliczyć w roku kolejnym, nawet gdy ze względów niskiego podatku lub straty, nie można było ich odliczyć w roku opłacenia. Prawo do odliczenia składek zdrowotnych nie przechodzi na lata następne.
Przykład 1.
Pan Aleksander w 2019 roku uzyskał stratę z prowadzonej działalności. Składki społeczne rozliczał bezpośrednio w kosztach podatkowych natomiast składki zdrowotne uwzględniał podczas wyliczania zaliczki na podatek dochodowy. Czy w związku z osiągniętą stratą opłacone w 2019 roku składki ZUS przepadają?
W sytuacji gdy składki społeczne ujmowane były bezpośrednio w kosztach podatkowych, wystąpienie straty nie spowoduje ich utracenia ponieważ składki te będą powiększać uzyskaną stratę. Pan Aleksander będzie miał możliwość rozliczenia straty z lat ubiegłych w kolejnych latach. Natomiast odliczenie składki zdrowotnej następuje wyłącznie w zaliczce na podatek dochodowy a tym samym nie ma możliwości ujęcia tych składek ZUS bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu. W związku z tym strata podatkowa spowoduje utracenie możliwości odliczenia składek zdrowotnych ponieważ nie można rozliczyć ich w latach kolejnych.
Pan Łukasz uregulował w styczniu 2020 roku zaległe składki zdrowotne za wrzesień i październik 2019. Czy odliczenie składki zdrowotnej może nastąpić w 2020 roku czy pan Łukasz ma obowiązek uwzględnienia zapłaconych składek w roku którego dotyczą a więc w zeznaniu rocznym za 2019 rok?
Odliczenie składki zdrowotnej możliwe jest w okresie w którym składki te zostały faktycznie opłacone bez względu na to jakiego okresu dotyczą. Oznacza to, że pan Łukasz może dokonać odliczenia najwcześniej w wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy za styczeń 2020.
Odliczenie składki zdrowotnej w systemie wfirma.pl
W systemie wfirma.pl odliczenie składki zdrowotnej w generowanej zaliczce na podatek następuje automatycznie po rozliczeniu formularza ZUS DRA. W tym celu należy przejść do zakładki: START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE, zaznaczyć formularz ZUS DRA na liście i z górnego menu wybrać opcję ROZLICZ.
Dzięki temu wszystkie składki ZUS (społeczne, zdrowotne i fundusz pracy) zostaną automatycznie ujęte w odpowiednich ewidencjach oraz wyliczeniach.
Więcej informacji na temat księgowania składek ZUS w systemie wfirma.pl znajduje się w artykule: Księgowanie składek ZUS
