Początkowo nie wszyscy przedsiębiorcy mogli skorzystać ze zwolnienia z ZUS. W drugiej połowie kwietnia grono uprawnionych do tej ulgi zostało jednak znacznie poszerzone. W związku z tym, że przepisy weszły w życie dosyć późno i nie wszystko było w nich jasne, część firm opłaciła należności wynikające z deklaracji za marzec. Takie podmioty mogą starać się o zwrot nadpłaconych składek!
Kto jest uprawniony do zwolnienia z ZUS?
Możliwość skorzystania z umorzenia składek przysługuje wybranej grupie firm. Są one wymienione w ustawie o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw oraz w ustawie o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 i należą do nich (o ile rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 r.):
- samozatrudnieni, czyli przedsiębiorcy niezatrudniający pracowników,
- zakłady pracy zgłaszające do ubezpieczenia społecznego od 1 do 49 pracowników.
Komu przysługuje zwrot nadpłaconych składek?
Firmy spełniające wszystkie warunki do skorzystania ze zwolnienia z ZUS za 3 miesiące (marzec–maj 2020 r.), które opłaciły już składki wynikające z deklaracji DRA za marzec, mogą starać się o zwrot tych kwot. Taki wyjątek przewidziano w znowelizowanych przepisach, w tzw. Tarczy Antykryzysowej 2.0. Powodem takiej decyzji było w głównej mierze uchwalenie ustawy po terminie zapłaty składek, czyli 17 kwietnia. Płatnicy z obawy przed konsekwencjami dotyczącymi odsetek za zwłokę w zapłacie woleli uiścić zobowiązania względem ZUS w terminie. Postąpili tak również ci, którzy nie byli pewni co do uzyskania prawa do tej ulgi.
Art. 113.W przypadkach, o których mowa w art. 31zo ust. 1–1b i ust. 2, ustawy zmienianej w art. 73, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zwalnia się z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec 2020 r. także wówczas gdy należności te zostały opłacone. Opłacone należności z tytułu składek podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321 i 568).
- samozatrudnieni oraz podmioty zgłaszające do ubezpieczeń do 9 osób odzyskają 100% składek opłaconych za marzec;
- podmioty zgłaszające do ubezpieczeń od 10 do 49 osób odzyskają 50% składek opłaconych za marzec.
Jakich formalności trzeba dopełnić, aby otrzymać zwrot nadpłaconych składek?
Aby odzyskać nienależnie opłacone składki za marzec, konieczne jest złożenie do ZUS odpowiedniego wniosku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zwróci bowiem tych środków automatycznie każdemu płatnikowi. Dokument można złożyć w formie:
- papierowej na druku RZS-P, który trzeba złożyć w skrzynce na dokumenty w placówce ZUS lub wysłać pocztą;
- elektronicznej na druku ZUS-EZS-P dostępnym na platformie PUE.
Ważnym aspektem przy rozpatrywaniu wniosku będzie termin jego złożenia. Zwrot nadpłaconych składek za marzec jest możliwy wyłącznie w przypadku, gdy wspomniane dokumenty zostaną wysłane do ZUS przed upływem terminu płatności składek za kwiecień. Oznacza to, że ostateczny termin jego przekazania mija:
- 11 maja (10 maja przypada w niedzielę) w przypadku osób opłacających składki wyłącznie za siebie;
- 15 maja w przypadku firm opłacających składki za inne osoby.
Jeśli płatnik nie wyśle do ZUS wniosku o zwrot nadpłaconych składek lub zrobi to po terminie, to nie będzie mógł już odzyskać środków z deklaracji za marzec. Wtedy bowiem pozostałe na koncie nadpłaty zostaną zaliczone na poczet deklaracji za kwiecień.
Wypełnienie wniosku o zwrot nadpłaconych składek
We wniosku płatnika składek o zwrot nienależnie opłaconych składek należy uzupełnić:
-
dane wnioskodawcy,
-
zakres wniosku,
-
formę, w jakiej mają być zwrócone środki,
-
sposób odbioru odpowiedzi.
W pierwszej części płatnik powinien podać NIP, REGON i PESEL, a jeśli nie posiada numeru PESEL, to serię i nr dowodu osobistego (jeśli ma PESEL, to pole dotyczące dowodu powinno pozostać puste). Spółki powinny podać wyłącznie NIP i REGON. Następnie należy wpisać nazwę (spółki i inne podmioty niż osoby fizyczne) lub imię i nazwisko (osoby fizyczne prowadzące działalność). W dalszej kolejności konieczne jest uzupełnienie adresu, dobrze jest podać również numer telefonu, aby pracownicy ZUS mogli się w szybki sposób z nami skontaktować.
W drugiej części należy wskazać przyczynę wystąpienia nadpłaty. Można tam podać przykładowo:
„Nadpłata nastąpiła z powodu opłacenia składek wynikających z deklaracji rozliczeniowej za marzec 2020 r. przez podmiot uprawniony do zwolnienia z ZUS przysługującego za miesiące od marca do maja 2020 r. (złożono wniosek RDZ)”.
W części trzeciej wnioskodawca powinien zaznaczyć, czy chce otrzymać zwrot na adres (zwrot gotówką przekazany przez pracownika poczty) czy przelewem na rachunek bankowy.
Ostatnia część dotyczy formy, w jakiej ZUS ma przekazać płatnikowi informację o rozpatrzeniu wniosku. Odpowiedź może być udzielona w placówce ZUS, listownie na adres podany we wniosku lub też na koncie płatnika założonym na PUE.
Należy pamiętać, aby na końcu uzupełnić datę wypełnienia wniosku, a w przypadku składania dokumentu w formie papierowej również czytelnie się podpisać.
W jakim terminie ZUS zwróci nadpłacone składki?
Zgodnie z przepisami ZUS ma 30 dni na przekazanie płatnikowi nadpłaconych środków. Termin ten liczony jest od dnia wpływu uzasadnionego wniosku do placówki. Co istotne, jeśli ZUS nie zwróci nadpłaty w ciągu 30 dni, to od dnia kolejnego (31 dnia wpływu wniosku) podmiotowi, który stara się o zwrot, przysługują odsetki liczone jak od zaległości podatkowych.
Podsumowując, aby płatnik uprawniony do zwolnienia z ZUS mógł uzyskać zwrot nadpłaconych składek za marzec, musi dopełnić odpowiednich formalności, czyli złożyć wniosek przed upływem terminu zapłaty składek za kwiecień. Jeżeli tego nie dokona, wówczas nienależnie wpłacone składki zostaną rozliczone w deklaracji za przyszły miesiąc. Płatnicy składek powinni także pamiętać, aby nie opłacać składek za kolejne miesiące umorzenia, czyli za kwiecień i maj.
