Każde przedsiębiorstwo posiada aktywa obrotowe i trwałe, zarówno w formie budynków, gruntów, maszyn, pojazdów samochodowych, jak i w formie gotówki. Bez nich niemożliwe byłoby prowadzenie firmy. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, czym są aktywa obrotowe!
Aktywa - definicja
Ustawa o rachunkowości określa aktywa jako kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych - mówi o tym art. 3 ust. 1 pkt 12. Aktywa dzieli się na aktywa trwałe oraz aktywa obrotowe - ich definicje również znajdziemy w art. 3 ust. 1 pkt 18 ustawy o rachunkowości.
- aktywa rzeczowe,
- aktywa finansowe,
- należności i inwestycje krótkoterminowe,
- rozliczenia międzyokresowe.
Rzeczowe aktywa obrotowe
Do rzeczowych aktywów obrotowych jednostki zalicza się przede wszystkim:
zapasy - materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby - zaliczają się do nich materiały, które zakupione zostały od innych przedsiębiorstw do zużycia w firmie. Przykładem takich materiałów mogą być środki czystości lub materiały biurowe oraz wszelkie ich zapasy,
wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe, czyli wyroby i usługi, zdatne do sprzedaży,
produkcję w toku - rozumie się przez to produkty oraz usługi wytwarzane przez jednostkę, które na dany dzień nie są zakończone, czyli są w toku produkcji,
- półprodukty, czyli wyroby, które przeszły określone fazy produkcji i są przeznaczone do zużycia w następnych fazach produkcji,
towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym - zalicza się do nich artykuły kupione od innych przedsiębiorstw, które mogą być przed sprzedażą przepakowywane, porcjowane itp.
Finansowe aktywa obrotowe
Do finansowych aktywów obrotowych należą:
aktywa pieniężne - rozumie się przez to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz, w tym środki finansowe umieszczone w kasie przedsiębiorstwa lub na rachunkach bankowych. Do aktywów pieniężnych zalicza się również naliczone odsetki od aktywów finansowych,
instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki - rozumie się przez to kontrakty, z których wynika prawo do majątku jednostki, a także zobowiązanie się jednostki do wyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów kapitałowych, a w szczególności udziały, opcje na akcje własne lub warranty,
wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych,
prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach,
jeżeli są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne.
Środki obrotowe - należności krótkoterminowe
Do należności krótkoterminowych zaliczają się przede wszystkim należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. W bilansie występuje również wyodrębniona grupa - należności od odbiorców o terminie spłaty powyżej 12 miesięcy. Należności tych nie można jednak potraktować jako aktywów płynnych (nie są szybko wymienialne na gotówkę).
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Jedną z zasad rachunkowości jest zasada współmierności przychodów i kosztów - chodzi w niej o to, aby koszty wykazywane były w okresie, w którym dzięki ich poniesieniu przedsiębiorstwo uzyskało przychód. Konsekwencją stosowania tej zasady jest konieczność określania, czy dany wydatek przyczynił się do powstania przychodu danego okresu sprawozdawczego, czy będzie miał on wpływ na przychody przyszłych okresów.
Koszty poniesione w jednym okresie sprawozdawczym, ale dotyczące przychodów okresu przyszłego, należy wykazywać w aktywach obrotowych jako czynne rozliczenia międzyokresowe.
Aby wydatek taki mógł być zakwalifikowany do tej grupy, powinien spełniać zasady zaliczania kosztów jako aktywa bilansu:
musi odzwierciedlać zdarzenie przeszłe,
posiadać określoną w sposób wiarygodny wartość,
w przyszłości mieć wpływ na osiągane przychody przedsiębiorstwa.
Jeżeli przedsiębiorstwo poniosło wydatek, co do którego istnieje małe prawdopodobieństwo, że wpłynie on na przychody w oczekiwanym stopniu, należy zaksięgować go do kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego.
