Wyobraźmy sobie sytuację, w której konsument podchodzi do kasy sklepowej, aby zapłacić za wybrany produkt, gdzie dowiaduje się, że w rzeczywistości jest on droższy niż cena na metce. Wiele osób spotkało się z taką sytuacją, lecz nie wiedząc jak postąpić dalej - godziło się na zapłatę często dużo wyższej kwoty. Ale czy konsumenci w takich sytuacjach pozostają bezradni? Otóż nie! Sprzedawca, nakłaniając klientów na kupno po cenie innej niż pokazana na metce, działa wbrew przepisom prawa - a prawo działa na korzyść konsumentów.
Obowiązki sprzedawcy
Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy zajmującego się sprzedażą detaliczną jest oznaczanie odpowiednią ceną oferowanych towarów. Klienci, wchodząc do sklepu, muszą mieć zapewniony łatwy dostęp do informacji o kwocie, jaką należy zapłacić za dany towar lub usługę.
Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany w miejscu sprzedaży zaopatrzyć oferowane klientom towary w odpowiednie metki. Powinny zawierać informacje o produkcie, tj: nazwy handlowe, ceny oraz jednostki miar, do których odnoszą się uwidocznione ceny. W przypadku towarów podobnych na wywieszkach umieszcza się ponadto nazwę producenta i inne informacje umożliwiające niebudzącą wątpliwości identyfikację ceny z towarem.
Poprzez pojęcie cena na metce należy rozumieć etykietę, tabliczkę lub plakat z wydrukowaną lub napisaną odręcznie ceną i nazwą towaru, niezłączone trwale z towarem.
Cena na metce - czy to oferta sprzedaży?
Interes klienta chroniony jest m.in. przez zapisy określone w Kodeksie cywilnym, bowiem zgodnie z art. 543 wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży. W związku z tym konsumenci mają prawo domagać się zakupu produktów po cenach zaprezentowanych im przy wyborze oraz podjęciu decyzji o dokonaniu transakcji. Co istotne, sprzedawca ma obowiązek dostosować się do takiego stanu rzeczy, bez względu na to, że takie rozwiązanie jest dla niego niekorzystne.
Zgodnie z art. 66 Kodeksu cywilnego oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. Co do zasady postanowieniem umowy sprzedaży będzie określenie
Odnosząc powyżej omówione regulacje do praktyki, zawarcie umowy sprzedaży następuje wraz z podejściem klienta do kasy w celu uregulowania należności za wybrany towar. Sprzedawca bowiem w danej chwili otrzymuje oświadczenie od konsumenta, iż ten zamierza zakupić dany produkt, po cenie jaka została mu przedstawiona w ofercie sprzedaży - na wywieszce z określoną ceną. Dokonując płatności, klient jedynie wywiązuje się z postanowień umowy sprzedaży.
Co istotne, przyjęcie oferty sprzedaży przez konsumenta zobowiązuje przedsiębiorcę (sprzedawcę) do wywiązania się z jej postanowień. W tym przypadku bez znaczenia jest potwierdzenie transakcji przed sprzedawcę, gdyż ważność umowy nie jest od tego zależna. Dlatego też przedsiębiorca nie może odmówić klientowi możliwości zakupu towaru po cenie zaprezentowanej na metce, a wszelka odmowa wiążę się z pewnymi konsekwencjami.
Konsekwencje dla sprzedawców
Jeżeli sprzedawca nie chce nam sprzedać artykułów po cenie określonej na metce, może ponieść konsekwencje przewidziane przepisami prawa, a zwłaszcza ustawy o informowaniu o cenach produktów i usług w sprzedaży detalicznej. Według jej zapisów, zwłaszcza art. 4 cenę i cenę jednostkową towaru lub usługi uwidacznia się w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. Jeżeli ma miejsce obniżka ceny, także należy w sposób jasny i wyraźny powiadomić o tym klienta. W przypadku, gdy tego nie zrobi, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć na niego w drodze decyzji karę pieniężną do wysokości 20 000 zł. Jeżeli sprzedający nadal nie stosuje się do przepisów prawa i naruszy tego rodzaju przepisy co najmniej trzykrotnie w okresie 12 miesięcy licząc od dnia, w którym stwierdzono naruszenie tych obowiązków po raz pierwszy, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej po raz kolejny może nałożyć na niego karę pieniężną do wysokości 40 000 zł.
Klient może też wystąpić z roszczeniem z tytułu niewykonania umowy. Kiedy kwota, jaką zapłacił konsument okazuje się wyższa od podanej na sklepowej półce, wówczas sprzedawca jest zobowiązany zwrócić różnicę. W przeciwnym przypadku klient może zrezygnować z zakupu (w ciągu 10 dni bez podania przyczyn) bądź zgłosić się o pomoc do rzecznika praw konsumentów lub wystąpić z pozwem do sądu. Stosując ostatnie dwa rozwiązania, warto, aby konsument posiadał materiały dowodowe potwierdzające, iż cena na metce rzeczywiście była inna niż ta przedstawiona przy finalizowaniu transakcji.
