Tło strzałki Strzałka
0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Wycena wartości środków trwałych - co powinieneś wiedzieć?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Środki trwałe to rzeczowe składniki majątku stanowiące własność lub współwłasność przedsiębiorcy, które są kompletne i zdatne do użytku w ramach działalności oraz przewidywany okres ich użytkowania jest dłuższy niż jeden rok. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych środki trwałe podlegają amortyzacji. Jednak przed przystąpieniem do wyboru metody amortyzacji podatnik musi dokonać ich wyceny. Jest ona podstawą wymiaru naliczenia amortyzacji. Jak powinna przebiegać wycena wartości środków trwałych? Wyjaśniamy poniżej.

Wycena wartości środków trwałych a sposób nabycia

Ustawodawca w przepisach ustawy o podatku dochodowym jednoznacznie określił, że wycena wartości początkowej środków trwałych zależna jest od sposobu nabycia, co prezentuje poniższa tabela:

Sposób nabycia środka trwałego

Sposób wyceny

nabycie w drodze kupna

cena nabycia, chyba że następuje wniesienie prywatnego majątku to wówczas jeśli cena rynkowa jest niższa niż cena nabycia należy posłużyć się ceną rynkową

częściowe odpłatne nabycie

cena nabycia powiększona o wartość przychodu

nabycie w drodze spadku lub darowizny

wartość rynkowa z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.

wytworzenie we własnym zakresie

koszt wytworzenia

Wycena wartości środków trwałych a cena nabycia

Zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, np.:

  • koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze,

  • montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych,

  • opłat notarialnych, skarbowych i innych,

  • odsetek, prowizji,

  • cło i akcyza (import)

oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług. Wyjątkiem są tu sytuacje, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Cenę nabycia środka trwałego podatnik powinien skorygować o różnice kursowe (dodatnie lub ujemne).

Ogólny wzór:

Cena nabycia = kwota należna zbywcy + koszty związane z zakupem - VAT + cło + akcyza +/- różnice kursowe

Jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji środków trwałych, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.

Czym jest koszt wytworzenia?

Zgodnie z art. 22g ust. 4 ustawy o PIT za koszt wytworzenia uważa się wartość w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych:

  • rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych,

  • kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi,

  • inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.

Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Wycena wartości środków trwałych stanowiących współwłasność

Przedsiębiorca decydujący się na wprowadzenie do firmy środka trwałego, który nie jest w pełni jego własnością, powinien pamiętać o kilku istotnych kwestiach regulowanych w art. 22g ust. 11 ustawy o PIT.

Gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wyceny wartości środka trwałego dokonuje się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Dotyczy to również małżonków, których łączy wspólność majątkowa i wykorzystują ten środek trwały w obu firmach (w firmie żony oraz w firmie męża).

W przypadku gdy współwłaścicielem środka trwałego jest małżonek, którego z podatnikiem łączy wspólność majątkowa, a środek trwały wykorzystywany jest wyłącznie w działalności jednego z małżonków , wartość środka trwałego nie jest ustalana w sposób proporcjonalny.

Wycena wartości środków trwałych na przykładach

Przykład 1.

Czynny podatnik VAT zakupił od firmy XYZ na podstawie faktury VAT maszynę produkcyjną:

  • wartość netto: 12.000 zł

  • podatek VAT 23%: 2.760 zł

  • wartość brutto: 14.760 zł

Aby mogła działać i być zdatna do użytku, przedsiębiorca musiał ponieść koszty montażu, które zostały udokumentowane fakturą od firmy ABC:

  • wartość netto: 1.000 zł

  • podatek VAT 23%: 230 zł

  • wartość brutto: 1.230 zł

Ile wyniesie wartość początkowa środka trwałego?

W związku z tym, że przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, przedsiębiorca ma prawo do odliczenia VAT z obu powyższych faktur (bowiem wydatki te służą działalności opodatkowanej). W takiej sytuacji podstawą do wyceny wartości początkowej będą wartości netto z obu faktur.

Wartość początkowa maszyny produkcyjnej do amortyzacji: 12.000 zł + 1.000 zł = 13.000 zł

Przykład 2.

Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT zakupił od firmy XCX samochód osobowy. Zakup został udokumentowany fakturą VAT:

  • wartość netto: 16.000 zł

  • podatek VAT 23%: 3.680 zł

  • wartość brutto: 19.680 zł

Przed wprowadzeniem pojazdu na środek trwały przedsiębiorca poniósł koszty związane z przerejestrowaniem w wysokości 180,50 zł.

Ile wyniesie wartość początkowa środka trwałego?

W związku z tym, że przedsiębiorca jest podmiotem zwolnionym z VAT, nie ma prawa do odliczenia VAT do ustalenia wartości początkowej środka trwałego, należy zaczerpnąć kwotę brutto z faktury. Natomiast jeżeli chodzi o opłatę rejestracyjną, która została poniesiona przed wprowadzeniem samochodu do majątku firmowego, również należy ją uwzględnić przy wycenie.

Wartość początkowa samochodu do amortyzacji: 19.680 zł + 180,50 zł =19.860,50 zł

Przykład 3.

Przedsiębiorca przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nabył samochód we współwłasności z ojcem (50/50). Dokument zakupu to umowa, zgodnie z którą za samochód zapłacili 25.000 zł (cena rynkowa była wyższa). Po uruchomieniu działalności gospodarczej podatnik chciał wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych. Jak powinien dokonać wyceny?

W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien wykonać wycenę w oparciu o udział we współwłasności.

Wartość początkowa środka trwałego stanowiącego współwłasność: 25.000 zł x 50% = 12.500 zł

Przykład. 4.

Przedsiębiorca wraz z małżonką (łączy ich wspólność majątkowa) zdecydowali się na zakup samochodu dostawczego. Zakupu dokonali jako osoby prywatne. Zakup został udokumentowany umową kupna-sprzedaży o wartości 45.000 zł (cena rynkowa była wyższa). Po pewnym czasie podjęto decyzję o przekazaniu pojazdu do celów firmowych. Przedsiębiorca w dalszym ciągu posiadał dokument zakupu. Jak ustalić jego wartość początkową?

W związku z tym, że przedsiębiorcę i jego żonę łączy wspólność majątkowa, a samochód będzie wykorzystywany wyłącznie w działalności męża, za wartość początkową środka trwałego może on przyjąć pełną kwotę z dokumentu zakupu - 45.000 zł

Przykład 5.

Przedsiębiorca niebędący czynnym podatnikiem VAT postanowił, że we własnym zakresie zbuduje środek trwały. Do budowy środka trwałego zużył materiały, na które otrzymał fakturę od firmy AND:

  • wartość netto: 15.000 zł

  • podatek VAT 23%: 3.450 zł

  • wartość brutto: 18.450 zł

Ponadto otrzymał fakturę od firmy DNA za montaż elektryki:

  • wartość netto: 2.000 zł

  • podatek VAT 23%: 460 zł

  • wartość brutto: 2.460 zł

oraz fakturę za usługi spawalnicze związane z wytworzeniem środka trwałego od firmy ATA:

  • wartość netto: 1.500 zł

  • podatek VAT 23%: 345 zł

  • wartość brutto: 1.845 zł

Jak ustalić wartość początkową środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie?

W tym wypadku przedsiębiorca ustala wartość początkową w oparciu o koszt wytworzenia, czyli w tym wypadku ceny brutto faktur za materiały oraz faktur za usługi:

18.450 zł + 2.460 zł + 1.845 zł = 22.755 zł

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów