W ostatni weekend października następuje zmiana czasu z letniego na zimowy. Dla większości osób jest to z pewnością powód do radości - godzina więcej na sen i wypoczynek to w końcu coś, co zdarza się raz w roku. Jednak dla osób, które pracują w nocy, zmiana czasu oznacza dodatkową godzinę pracy, a dla pracodawców - obowiązek uregulowania kwestii nadgodzin.
Dodatkowa godzina pracy to przekroczenie norm czasu pracy?
Zgodnie z Kodeksem pracy, normą czasu pracy dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, jest 8 godzin dziennie i 40 tygodniowo.
Warto przy tym zaznaczyć, iż praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także ta wykonywana ponad dobowy wymiar czasu pracy wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. W związku z tym pracownicy, których nocna zmiana zacznie się w ostatnią sobotę października i skończy następnego dnia, w związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy, przepracują godzinę dłużej (o 3:00 cofną zegarek na godzinę 2:00) i czas ten będzie uznany za godzinę nadliczbową przypadającą w porze nocnej.
Jak rozliczyć się z pracownikiem?
Każdemu pracownikowi w takiej sytuacji przysługuje odpowiednia rekompensata. Jak wynika z art. 151¹ Kodeksu pracy, za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, pracownik ma prawo do - oprócz podstawowego wynagrodzenia - dodatku w wysokości 100% pensji. Z kolei art. 151² zawiera informację, iż w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca może udzielić zatrudnionemu także czasu wolnego od pracy. Jego wymiar zależy od tego, czy pracownik sam złoży stosowny wniosek - wówczas otrzyma 1h wolnego, czy też będzie to inicjatywa szefa - w takim wypadku będzie to 1,5h.
Ważne jest jednak stwierdzenie, czy pracownik faktycznie pracował przez dodatkową godzinę. Wątpliwości nie będzie budziło wykonywanie obowiązków na linii produkcyjnej, ale już np. sytuacja maszynisty pociągu, który musi przeczekać dodatkową godzinę praktycznie bezczynnie może zostać uznana za przestój w pracy, a przez to rodzić odmienne konsekwencje.
Dodatek za pracę w nocy a zmiana czasu
Zgodnie z art. 151⁷ za porę nocną uważa się 8 godzin między 21:00 a 7:00. Jeżeli pracownik wykonuje swoje obowiązki w tym czasie, przysługuje mu dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Jego wysokość to 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, iż za noc, podczas której ma miejsce przesunięcie czasu, pracownik dostanie rzeczony dodatek zwiększony o stawkę za jedną dodatkową godzinę.
Opisana sytuacja nie jest zależna od woli pracodawcy i ważne jest, aby postępował on zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, czyli oddał pracownikowi to, co ten wypracował. Pracownik z kolei nie ma wyboru - musi dostosować się do ogólnie panujących zasad w swoim miejscu pracy. Najważniejsze jest jednak zadbanie o to, aby ta jedna, nadliczbowa godzina nie stała się przyczyną sporu i nieporozumień.
