Podstawowym prawem podatnika VAT jest możliwość odliczenia podatku VAT. W sytuacji gdy nadwyżka podatku naliczonego jest duża, przedsiębiorcy występują najczęściej o jego zwrot. Bardzo często w takiej sytuacji organy podatkowe dokonują tzw. czynności sprawdzające.
Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Gdy kwota VAT naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty VAT należnego, powstała nadwyżka obniża podatek należny za następne okresy rozliczeniowe lub podlega zwrotowi na rachunek bankowy.
Terminy zwrotu podatku VAT
Co do zasady zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 6, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Termin ten może ulec skróceniu do 25 dni w przypadku spełnienia warunków, o których mowa w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Jest tak gdy wszystkie faktury ujęte w deklaracji zostały opłacone i podatnik wraz z deklaracją złoży stosowny wniosek.
Jednak zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej.
Sprawdzanie zasadności zwrotu odbywa się w ramach czynności sprawdzających, o których mowa w art. 274b § 1 Ordynacji podatkowej.
Zgodnie bowiem z art. 274b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej w przypadku, gdy przeprowadzenie czynności sprawdzających zasadność zwrotu podatku wymaga przedłużenia terminu zwrotu podatku wynikającego z odrębnych przepisów, organ podatkowy może postanowić o przedłużeniu tego terminu do czasu zakończenia czynności sprawdzających. Na postanowienie to podatnikowi przysługuje zażalenie.
W jakim celu są przeprowadzane czynności sprawdzające
W ramach czynności sprawdzających organy podatkowe dokonują czynności sprawdzających, mających na celu:
- sprawdzenie terminowości:
- składania deklaracji,
- wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez płatników oraz inkasentów;
- stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów wymienionych w pkt 1;
- ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami;
- weryfikację poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów) nieopodatkowanych – w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych;
- weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej.
W ramach czynności sprawdzających organ podatkowy nie powinien podejmować żadnych innych działań niż wskazane powyżej.
Czynności sprawdzające a kontrola podatkowa
Czynności sprawdzających nie można utożsamiać z kontrolą podatkową. Celem kontroli podatkowej jest bowiem sprawdzenie wywiązywania się kontrolowanych (podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych) z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. W praktyce instytucja kontroli podatkowej ma zastosowanie, gdy kontrolowany nie uczestniczy w czynnościach sprawdzających lub ustalenie stanu faktycznego nie jest możliwe w ramach tych czynności.
W praktyce przyjmuje się, iż czynności sprawdzające stanowią quasi-kontrolę. Do przeprowadzania czynności sprawdzających uprawnione są wyłącznie organy podatkowe pierwszej instancji. Są nimi:
- naczelnicy urzędów skarbowych, naczelnicy urzędów celnych, wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast), starostowie albo marszałkowie województwa;
- dyrektorzy izb skarbowych oraz dyrektorzy izb celnych, na podstawie odrębnych przepisów;
- Minister Finansów w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia.
Tym samym rozpoczęcie czynności sprawdzających może powodować wydłużenie ustawowego zwrotu VAT.
Do najczęstszych badanych kwestii w ramach czynności sprawdzających należą:
- weryfikacja czy faktury zostały opłacone,
- formalna poprawność faktur,
- formalna poprawność ewidencji.
Polecamy:
