Wbrew wielu błędnym opiniom środki zgromadzone na Indywidualnym Koncie Emerytalnym nie są wolne od zajęć komorniczych. Egzekucja z IKE nie jest często przeprowadzana przez wierzycieli, aczkolwiek mają oni prawo do tego, by w ten sposób zaspokoić swoją wierzytelność.
Oszczędności pod lupą komornika
Co do zasady wolne od zajęć komorniczych są środki zgromadzone w I i II filarze ubezpieczeń, czyli kolejno: w ZUS oraz OFE. W przypadku legalnego źródła dochodu składki odprowadzane są tam automatycznie. Wpłaty na konto IKE (III filar) są dobrowolne - obywatele nie mają obowiązku oszczędzania w taki sposób.
Zasady i funkcjonowanie IKE reguluje Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych. Istotne jest także to, iż określenie indywidualne konto emerytalne lub skrót IKE zastrzeżony jest tylko i wyłącznie dla formy oraz trybu oszczędzania wynikającego z treści w/w ustawy. Środki zgromadzone w IKE mogą być obciążone prawem zastawu, a więc nie ma również żadnych przeciwwskazań do ich zajęcia komorniczego.
Komornik w poszukiwaniu IKE dłużnika
Problemem może okazać się ustalenie, z którym funduszem dłużnik ma podpisaną umowę. ZUS odpowiadając na pytanie o płatników składek, informuje jedynie o OFE. Poszukiwania wierzyciel może zlecić komornikowi - w sprawie posiadania przez dłużnika IKE zwraca się on z pytaniem do instytucji, które je prowadzą. Formalności może komplikować fakt, że istnieje bardzo wiele instytucji, które prowadzą IKE, począwszy od zakładów ubezpieczeń na życie, otwartych funduszy inwestycyjnych, kończąc na biurach maklerskich czy bankach. Zlecenie poszukiwania IKE wierzyciel powinien zawrzeć we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Egzekucja z IKE
Przed rozpoczęciem egzekucji z IKE wierzyciel powinien złożyć do komornika wniosek, w którym wymieni zajęcie środków zgromadzonych na koncie IKE jako jeden z rodzajów egzekucji. W praktyce egzekucja z IKE to zajęcie wierzytelności na indywidualnym koncie przez komornika, który następnie wypowiada umowę o prowadzenie IKE. Zgromadzone pieniądze muszą zostać zwrócone na (najczęściej już zajęty przez komornika) rachunek bankowy dłużnika. Tym sposobem środki pieniężne mogą pokryć zobowiązanie wraz z powstałymi kosztami. Pamiętać należy, że ten sposób dochodzenia należności jest zgodny z obowiązującym stanem prawnym, jednak jest rzadko wykorzystywany przez wierzycieli. Należałoby go polecić w szczególności przy dochodzeniu należności trudnych, w sytuacjach gdy dłużnik w różny sposób ucieka z majątkiem.
