1 września 2019 roku dokonano nowelizacji przepisów dotyczących zasad wystawiania faktur VAT RR. Obecnie istnieje możliwość generowania oraz przesyłania faktur w postaci elektronicznej. Ta zmiana pociągnęła za sobą stworzenie nowej struktury plików JPK dla faktur VAT RR. Kwestię tę będziemy analizować w dalszej części artykułu.
Faktura VAT RR
Przede wszystkim wyjaśnijmy, czym jest faktura VAT RR oraz jakie są podstawowe zasady jej wystawiania. Faktura ta dotyczy rolników ryczałtowych, którzy w zakresie swojej działalności korzystają z podmiotowego zwolnienia od podatku VAT. Chodzi tu o zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT. Przepis ten wskazuje, że zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.
Tacy podatnicy zwolnieni są nie tylko z konieczności zapłaty podatku VAT, lecz także z obowiązku wystawiania faktur. Jak bowiem czytamy w art. 117 ustawy VAT, rolnik ryczałtowy w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczający produkty rolne jest zwolniony z obowiązku:
- wystawiania faktur,
- prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług,
- składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej,
- dokonania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
Dostawa towarów lub świadczenie usług przez rolnika ryczałtowego musi być w jakiś sposób udokumentowane, w związku z czym ustawodawca wprowadził do ustawy VAT art. 116 ust. 1, który podaje, że podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.
Zwróćmy zatem uwagę, że faktura VAT RR nie jest wystawiana przez rolnika ryczałtowego lecz przez nabywcę towaru bądź usługi. Jest to specyficzna konstrukcja na gruncie podatku VAT.
Jak wskazuje art. 116 ust. 10 ustawy o VAT, rolnik ryczałtowy jest obowiązany przechowywać oryginały faktur VAT RR przez okres 5 lat, licząc od końca roku, w którym wystawiono fakturę. Obowiązek ten obejmuje również faktury VAT RR i oświadczenia wystawione w formie elektronicznej.
Elementy składowe oraz forma faktury VAT RR
Wprowadzenie nowej struktury pliku JPK było przede wszystkim związane ze zmianą formy, w jakiej faktura VAT RR mogła być wystawiana. Do końca sierpnia 2019 r. przepisy przewidywały jedynie wersję papierową.
Natomiast począwszy od 1 września 2019 r., możliwe jest również wystawianie tego typu faktur w formie elektronicznej. Wynika to z nowego art. 116 ust. 3a ustawy VAT, gdzie wskazano, że faktura VAT RR może być za zgodą dostawcy wystawiana, podpisywana i przesyłana w formie elektronicznej.
W zakresie elementów składowych faktury usunięto zapis obligujący do podawania na fakturze numeru dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który go wydał. Nadal jednak pozostawiono zapis, aby faktura zawierała czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
Jeżeli natomiast faktura zostanie wystawiona w formie elektronicznej, to powinna być opatrzona odpowiednio przez dostawcę i nabywcę kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Pamiętajmy zatem, że nie spełnia wymogów skan podpisanej faktury wysłany drogą mailową. Należy także zwrócić uwagę, że obie strony transakcji, tj. zarówno rolnik ryczałtowy, jak i nabywca, muszą posiadać podpis elektroniczny.
Przykład 1.
Czynny podatnik VAT zakupił od rolnika ryczałtowego towary pochodzące z produkcji rolnej. Podatnik wystawił fakturę w formie pisemnej i przesłał skan do rolnika ryczałtowego. Nie jest to forma zgodna z przepisami prawa, ponieważ podpisanie faktury VAT RR musi mieć postać podpisu kwalifikowanego.
Dodatkowo przepis wskazuje, że przez przekazanie dostawcy oryginału faktury VAT RR rozumie się jej przesłanie w formie elektronicznej.
- imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;
- numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;
- datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;
- nazwy nabytych produktów rolnych;
- jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;
- cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
- wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
- stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;
- kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;
- wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;
- kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;
- oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: „Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Struktura JPK dla nowych faktur
Jak stanowi art. 193a § 1 Ordynacji podatkowej, w przypadku prowadzenia ksiąg podatkowych przy użyciu programów komputerowych organ podatkowy może żądać przekazania całości lub części tych ksiąg oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej (JPK).
Struktura logiczna przewidziana dla faktur VAT nosi nazwę JPK_FA_RR(1). Nowa struktura obowiązuje już od 1 września 2019 r., w związku z czym nie mamy tu do czynienia z żadnymi przepisami przejściowymi. Co jednak istotne, JPK_FA_RR jest przekazywana wyłącznie na żądanie organów podatkowych.
