0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Kiedy faktura VAT w działalności nierejestrowanej jest wymagana?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Czynny podatnik VAT dokonujący zakupów zawsze jest zainteresowany możliwością odzyskania podatku naliczonego zawartego w cenie nabytego towaru lub usługi. Może pojawić się wątpliwość, w jaki sposób potraktować przypadek, gdy nabywca otrzymuje fakturę VAT od podmiotu, który prowadzi działalność nierejestrowaną. Czy w takiej sytuacji możliwe jest odliczenie VAT? Jak powinna zostać rozliczona faktura VAT w działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu od 1 lipca 2023 roku, 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. 

Jak zatem widać, działalność nierejestrowana nie jest kwalifikowana jako działalność gospodarcza. Ma to szczególne znaczenie w kontekście podatku dochodowego, ponieważ przychód z tego tytułu kwalifikowany jest do przychodu z innych źródeł, a nie do przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W związku z tym podatnik może liczyć na sporą gamę uproszczeń w postaci braku konieczności opłacania zaliczek na podatek, możliwości rozliczenia dopiero w zeznaniu rocznym czy też braku konieczności opłacania składek ZUS albo prowadzenia ksiąg podatkowych.

Działalność nierejestrowana nie jest kwalifikowana jako działalność gospodarcza i na gruncie podatku dochodowego zaliczana jest do innego źródła przychodów.

Faktura VAT w działalności nierejestrowanej

Należy wskazać, że inaczej niż ustawa o PIT, w przypadku ustawy o VAT nie mamy do czynienia z katalogiem różnych źródeł zarobkowania. Ustawa o VAT wyróżnia wyłącznie działalność gospodarczą i tylko podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest podatnikiem tego podatku.

Jak wynika z treści art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle tak skonstruowanej definicji trzeba zatem zauważyć, że prowadzenie działalności nierejestrowanej spełnia kryteria działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Jak możemy przeczytać w interpretacji Dyrektora KIS z 22 kwietnia 2020 roku (nr 0112-KDIL3.4012.47.2020.3.LS), definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług ma szerszy wymiar niż definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie Prawo przedsiębiorców. Jednakże należy podkreślić, że definicja działalności gospodarczej ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter autonomiczny, oparty na przepisach dyrektywy i powinna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów krajowych np. przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców, gdyż mogłoby to spowodować naruszenia funkcjonalności systemu VAT. 

Trzeba zatem mieć na uwadze, że zarówno w stosunku do osób fizycznych prowadzących klasyczną działalność gospodarczą, jak i do tych wykonujących działalność nieewidencjonowaną znajdą zastosowanie te same przepisy ustawy o VAT.

To oznacza, że podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną w zależności od rodzaju dokonywanej sprzedaży:

  • może być czynnym podatnikiem podatku VAT,
  • może korzystać ze zwolnień podmiotowych oraz przedmiotowych.

Trzeba również mieć na uwadze, że nie w każdym przypadku podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną będzie mógł skorzystać z opisanego zwolnienia podmiotowego. Zwolnienie nie dotyczy bowiem dostawy towarów oraz świadczenia usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

W konsekwencji dopuszczalna jest sytuacja, w której osoba prowadząca działalność nierejestrowaną będzie miała status czynnego podatnika podatku VAT. 

W takim wypadku warto wspomnieć o obowiązku rejestracji na potrzeby podatku VAT. 

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy podatnicy są zobowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Zgłoszenia tego dokonuje się na formularzu VAT-R

Działalność nierejestrowana spełnia kryteria działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Powoduje to, że osoba prowadząca działalność nierejestrowaną może być czynnym podatnikiem podatku VAT.

Odliczenie podatku VAT od faktury wystawionej przez podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną 

Warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywaną czynnością opodatkowaną. Prawo do odliczenia powstaje w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy, przy czym nabywca musi posiadać fakturę.

To właśnie faktura jest podstawą odliczenia podatku naliczonego.

Warto także dodać, że zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96 ustawy o VAT.

Tymczasem jak już wskazaliśmy, podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną, który ma status czynnego podatnika VAT, jest zobligowany do dokonania rejestracji poprzez formularz VAT-R jeszcze przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej. 

W konsekwencji faktura VAT wystawiona przez takiego podatnika jest typową fakturą, która daje prawo do odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę.

Przykład 1.

Osoba fizyczna prowadzi działalność nierejestrowaną w postaci handlu internetowego sprzętem elektronicznym. Tego rodzaju działalność jest wykluczona z możliwości zastosowania zwolnienia podmiotowego od podatku VAT. W konsekwencji podatnik przed rozpoczęciem handlu zarejestrował się jako czynny podatnik VAT. Nabywca towaru będący czynnym podatnikiem VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu otrzymanej faktury.

Dodajmy również, że faktura wystawiona przez podatnika prowadzącego działalność nierejestrowaną nie będzie się różnić od klasycznej faktury wystawionej przez przedsiębiorcę. Ustawa o VAT nie przewiduje bowiem żadnych odstępstw od konstrukcji faktur w przypadku gdy podmiotem wystawiającym jest podatnik wykonujący działalność nierejestrowaną. 

Jeżeli podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną jest czynnym podatnikiem VAT, to wystawiona przez niego faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług uprawnia nabywcę do odliczenia podatku naliczonego.

Podsumowując nasz dzisiejszy artykuł, możemy wskazać, że w przypadku faktur wystawionych przez podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną obowiązują ogólne zasady odliczania podatku naliczonego, co oznacza, że takie odliczenie jest dopuszczalne.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów