Co do zasady każdy czynność wykonywana przez przedsiębiorcę na rzecz innego podmiotu gospodarczego powinna być potwierdzona wystawioną fakturą. W obrocie gospodarczym mogą się przytrafić sytuacje, gdy przedsiębiorca omyłkowo wystawi dwie faktury dokumentujące tę samą czynność podatkową. W niniejszym artykule zajmiemy się wyjaśnieniem kwestii tego, w jaki sposób przebiega korekta podwójnie wystawionej faktury.
Dwojakiego rodzaju okoliczności
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Jeśli więc podatnik tę samą czynność opodatkowaną wykonaną na rzecz kontrahenta udokumentował dwoma różnymi fakturami, co do zasady jest obowiązany do zapłaty wykazanego podwójnie podatku.
Należy mieć na uwadze, że korekta podwójnie wystawionej faktury uzależniona jest od faktu, czy przedmiotowa faktura została wprowadzona do obrotu prawnego czy też nie. Jeżeli faktura została doręczona nabywcy, to mamy do czynienia z wprowadzeniem jej do obrotu prawnego, co w konsekwencji powoduje, że konieczne jest wystawienie faktury korygującej. Jeżeli natomiast faktura nie została doręczona nabywcy, można ją skorygować poprzez anulowanie.
Korekta podwójnie wystawionej faktury
W przypadku podwójnego udokumentowania tej samej czynności fakturami, które zostały odebrane przez nabywcę, jedyną możliwością korekty jest wystawienie dla jednego z tych dokumentów faktury korygującej. Taka faktura powinna korygować wskazaną w niej kwotę obrotu do zera.
Korekta podwójnie wystawionej faktury powinna być dokonana poprzez obniżenie podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Wyjątek ten stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.
Przykład 1.
Podatnik dokonał sprzedaży towaru 15 maja i omyłkowo wystawił dwie faktury dokumentujące tę samą czynność. Wystawił fakturę korygującą „do zera” i przesłał ją do nabywcy, który korektę faktury odebrał 18 maja. Podatnik otrzymał potwierdzenie odbioru 24 maja. Oznacza to, że może on uwzględnić korektę faktury w rozliczeniu podatkowym za maj.
Przykład 2.
Podatnik dokonał sprzedaży towaru 15 maja i omyłkowo wystawił dwie faktury dokumentujące tę samą czynność. Wystawił fakturę korygującą „do zera” i przesłał ją do nabywcy, który korektę faktury odebrał dopiero 20 czerwca. Podatnik otrzymał potwierdzenie odbioru 27 czerwca. Oznacza to, że może on uwzględnić korektę faktury w rozliczeniu podatkowym za czerwiec.
Forma potwierdzenia odbioru faktury może być dowolna, ponieważ ustawodawca nie określił w przepisach żadnego specjalnego sposobu. Jedynym warunkiem, jaki musi spełniać, to jednoznaczne stwierdzenie, iż odbiorca otrzymał fakturę korygującą. Wśród dopuszczalnych metod można wskazać: pisemne potwierdzenie odbioru faktury korygującej dokonane przez nabywcę, zwrotną kopię podpisanego oryginału faktury korygującej, faks podpisany przez nabywcę oryginału faktury korygującej, zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki listowej lub przesyłki poleconej zawierającej oryginał faktury korygującej
Anulowanie faktury
Instytucja anulowania faktury nie jest uregulowana w żadnym akcie prawnym, jednak na podstawie wypracowanej praktyki oraz orzecznictwa przyjmuje się, że istnieje także taka możliwość. Jest dopuszczalna pod rygorem spełnienia dwóch warunków, po pierwsze anulować można jedynie fakturę wystawioną w związku z transakcją, która faktycznie nie miała miejsca, zaś po drugie anulować można jedynie fakturę, której nie wprowadzono do obrotu. W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 grudnia 2015 r. (sygn. ITPP1/4512-926/15/AJ) czytamy: skoro wystawione przez Spółkę faktury nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego, to w tym konkretnym przypadku – w ocenie tutejszego organu – należy dopuścić możliwość anulowania tych faktur, wobec czego Spółka nie ma obowiązku rozliczania wynikającego z nich podatku należnego.
Przykład 3.
Podatnik 20 listopada omyłkowo wystawił fakturę do czynności sprzedaży, która nie miała miejsca z kwotą podatku VAT w wysokości 23%. Faktura nie została wysłana do kontrahenta. Podatnik ma możliwość anulowania takiej faktury lub wystawienia do niej faktury korygującej na zero.
Przykład 4.
Podatnik 20 listopada omyłkowo wystawił dwie faktury do czynności. Faktura została wysłana do kontrahenta, który dokonał odliczenia podatku naliczonego. Podatnik nie ma możliwości dokonania anulowania faktury pierwotnej, jednak może wystawić fakturę korygującą.
