Przepisy prawa pracy pozwalają obecnie na łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą na maksymalnie pół etatu. Dotyczy to osób, które wykorzystały już urlop macierzyński i chciałyby wrócić do pracy, jednocześnie więcej czasu poświęcając na opiekę nad dzieckiem. Warunkiem koniecznym do sięgnięcia po tę możliwość jest wykorzystanie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po macierzyńskim. Wystarczy w terminie 21 dni przed planowanym powrotem do pracy zawiadomić pracodawcę o zamiarze łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą (art. 179¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeksu pracy, Dz. U. z 2016 r. poz.166, 2138, 2255 z 2017 r. poz. 60.962). Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie tego urlopu, chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację czasu pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. Pracownik łączący pracę na pół etatu z urlopem rodzicielskim nadal pozostaje zatrudniony na pełnym etacie. Jest również chroniony przed zwolnieniem z pracy, tak samo jak osoba przebywająca na urlopie rodzicielskim. Można go zwolnić tylko dyscyplinarnie, z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych lub w razie upadłości lub likwidacji firmy.
Jak długo można korzystać z urlopu rodzicielskiego łączonego z pracą?
Zasadniczo urlop rodzicielski przysługuje pracownikom w wymiarze:
-
32 tygodni w związku z urodzeniem jednego dziecka przy jednym porodzie
-
34 tygodni w związku z urodzeniem więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Art. 182¹a kp mówi, że z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać jednocześnie oboje rodzice dziecka, ale wtedy łączny wymiar urlopu nie może przekraczać wymiaru, o którym mowa wyżej.
Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo w maksymalnie czterech częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat.
Należy pamiętać, że żadna z części urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni.
Od powyższej zasady istnieją wyjątki:
-
maksymalnie 6 tygodni może mieć pierwsza część urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
-
maksymalnie 3 tygodnie może mieć pierwsza cześć urlopu w sytuacji przyjęcia przez pracownika dziecka do lat 7 na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) oraz dziecka, które ma odroczony obowiązek szkolny do 10. roku życia.
Pracownik łączący korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą u pracodawcy, który udzielił tego urlopu, może wykonywać swoją pracę w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego etatu. W takim przypadku urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy. W związku z tym urlop rodzicielski ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części.
Maksymalnie urlop rodzicielski w przypadku łączenia go z pracą może trwać:
- 64 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
- 68 tygodni w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci przy jednym porodzie.
Przykład 1.
Pracownica w terminie 21 dni po porodzie jednego dziecka złożyła wniosek o wykorzystanie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, który zakończy się 17 kwietnia 2018 r., 32 tygodni urlopu rodzicielskiego, który chciałaby łączyć z wykonywaniem pracy na pół etatu.
W tej sytuacji jej urlop rodzicielski zostanie wydłużony o 16 tygodni, ale jeżeli w trakcie tego wydłużonego urlopu pracownica nadal będzie chciała łączyć go z pracą na pół etatu, wówczas zyska dodatkowo jeszcze 16 tygodni. Razem będzie mogła korzystać z 64 tygodni urlopu rodzicielskiego, łącząc go z pracą.
Tak stanowi bowiem art.182¹e § 2 kp – „Okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu, stanowi iloczyn liczby tygodni, przez jaką pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu i wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego”.
Jeżeli pracownik łączy pracę z korzystaniem tylko z części urlopu rodzicielskiego, proporcjonalne wydłużenie wymiaru urlopu następuje wyłącznie w odniesieniu do tej części urlopu rodzicielskiego.
W sytuacji, gdy pracownica chciałaby łączyć pracę na pół etatu z częścią urlopu rodzicielskiego wynoszącą 8 tygodni, to miałaby 4 tygodnie dodatkowego urlopu. Gdyby w tym czasie chciała pracować, to urlop zwiększyłby się o dodatkowe 2 tygodnie. Mogłaby też nie podjąć pracy i przez 4 tygodnie dodatkowo spędzać czas z dzieckiem.
Czy za pracownika łączącego pracę z urlopem rodzicielskim należy płacić składki na FP i FGŚP?
W Poradniku ZUS z 30 kwietnia 2018 r. „Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych” czytamy, że: „Składek na Fundusz Pracy nie opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za zatrudnionych pracowników powracających z wyżej wskazanych urlopów w okresie 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego”.
Zdaniem ZUS-u składki na FP i FGŚP należy opłacać. Zwolnienie obowiązuje dopiero po powrocie z urlopu rodzicielskiego. W przypadku łączenia pracy z urlopem rodzicielskim pracownik jest cały czas na tym urlopie, tylko w wymiarze pół etatu, gdyż drugie pół wykorzystuje na pracę. Zwolnienie z płacenia składek będzie obowiązywało przez 36 miesięcy od następnego miesiąca po zaprzestaniu korzystania pracownika z urlopu rodzicielskiego. Mylne wydaje się tutaj twierdzenie, że FP i FGŚP nie płaci się po powrocie z urlopu rodzicielskiego do pracy, gdyż pracownik łączący pracę z rodzicielskim de facto wraca do pracy, ale jednocześnie wykorzystuje urlop, a żeby móc skorzystać ze zwolnienia, nie może z urlopu rodzicielskiego korzystać.
Wymiar urlopu pracownika łączącego urlop rodzicielski z pracą
Wielu pracodawców popełnia błąd i obniża należny wymiar urlopu wypoczynkowego pracownikom łączącym urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy na pół etatu. Wychodzą z założenia, że skoro pracownik pracuje na pół etatu, to jego urlop wypoczynkowy należy proporcjonalnie zmniejszyć o połowę. Nic bardziej mylnego. W przypadku łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą nie mamy do czynienia z obniżeniem etatu z całego do pół, jak mogłoby się wydawać, a jedynie z wykorzystaniem połowy czasu pracy na opiekę nad dzieckiem w ramach urlopu rodzicielskiego. Wymiar czasu pracy, na jaki zatrudniony jest pracownik, pozostaje bez zmian. W związku z tym urlop wypoczynkowy także pozostaje bez zmian i wynosi odpowiednio 20 dni i 26 dni (w zależności od stażu pracy). Natomiast korzystając z urlopu wypoczynkowego, pracownik wybiera z puli urlopowej odpowiednią liczbę godzin w zależności od tego, czy zdecyduje się na świadczenie pracy codziennie po 4 godziny czy np. dwa dni po 8 godzin i jeden po 4 godziny. W tej sytuacji urlop musi być rozliczany godzinowo w zależności od ustalonego czasu pracy pracownika. Należy przy tym mieć na uwadze, że pracodawca powinien uwzględnić wniosek o indywidualny czas pracy pracownika łączącego pracę z urlopem rodzicielskim. Przy obliczeniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop również należy przyjąć, że pracownik łączący pracę z urlopem rodzicielskim nadal jest zatrudniony na pełny etat.
Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą - jak obliczyć wynagrodzenie pracownika?
W związku z tym, że pracownik łączący pracę z urlopem rodzicielskim pracuje tylko maksymalnie pół etatu, jego wynagrodzenie za pracę należy proporcjonalnie zmniejszyć do wymiaru czasu pracy, w jakim świadczy pracę. Należy też proporcjonalnie umniejszyć zasiłek macierzyński wypłacany za przebywanie na urlopie rodzicielskim. Należy pamiętać, że nie może on wynosić mniej niż 1000 zł i jeżeli będzie mniejszy, należy go uzupełnić do tej kwoty.
Czy osoba zatrudniona u dwóch pracodawców może u jednego z nich łączyć pracę z rodzicielskim?
Nie ma przeciwwskazań, aby osoba zatrudniona u dwóch pracodawców u jednego z nich łączyła pracę na pół etatu z urlopem rodzicielskim, a u drugiego korzystała z urlopu rodzicielskiego. Każdy stosunek pracy jest traktowany oddzielnie, a urlop rodzicielski jest rozwiązaniem fakultatywnym, więc może z niego skorzystać w drugim zakładzie pracy lub zrezygnować i wrócić do pracy. Można także u dwóch pracodawców łączyć pracę na pół etatu z urlopem rodzicielskim.
