Korzystając z wszystkich urlopów związanych z rodzicielstwem, możemy spędzić cały rok, opiekując się naszą pociechą. Jednakże po pewnym czasie może się okazać, że zasiłek nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich potrzeb. Wtedy pracownicy podejmują decyzję o powrocie do pracy. Czy jest to w ogóle możliwe? Z czym wiąże się wydłużenie urlopu rodzicielskiego i jak wpływa na otrzymywany zasiłek macierzyński? Odpowiedź można znaleźć poniżej.
Komu przysługuje urlop rodzicielski?
Urlop rodzicielski przysługuje osobom, które objęte są ubezpieczeniem chorobowym. Oznacza to, że skorzystać z niego mogą nie tylko pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, lecz także:
-
zleceniobiorcy,
-
osoby prowadzące działalność gospodarczą
- pod warunkiem, że zgłosili chęć opłacania dobrowolnej składki chorobowej.
| Ważne! Nie można skorzystać z urlopu rodzicielskiego, jeżeli nie został poprzedzony urlopem macierzyńskim. Jest to główny i nieodłączny warunek. |
Nie jest również powiedziane, że urlop ten przysługuje wyłącznie rodzicom biologicznym dziecka. Uprawnione są do niego także osoby:
-
przysposabiające dziecko,
-
przyjmujące dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (ale nie jako rodzina zastępcza zawodowa!)
Wymiar urlopu rodzicielskiego
Od 2016 roku urlop rodzicielski ma wyższy wymiar. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego spowodowało włączenie do niego dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Przyznawany jest on zatem w wymiarze:
-
32 tygodni - w przypadku urodzenia, przysposobienia, przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,
-
34 tygodni - gdy urodzono, przysposobiono lub przyjęto na wychowanie więcej niż jedno dziecko.
Nie ma przymusu wykorzystania urlopu rodzicielskiego jednorazowo, istnieje możliwość podzielenia go na 4 części - przy czym żadna z nich nie powinna być krótsza niż 8 tygodni, ale i od tego przewidziano wyjątki. Podano je w art. 1821c § 4 Kodeksu pracy.
| art. 1821c Kodeks pracy: § 4. Żadna z części urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni, z wyjątkiem: 1) pierwszej części urlopu rodzicielskiego, która w przypadku: a) urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie nie może być krótsza niż 6 tygodni, b) przyjęcia przez pracownika, o którym mowa w art. 183 § 1, na wychowanie dziecka w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia, nie może być krótsza niż 3 tygodnie; 2) sytuacji, gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest krótsza niż 8 tygodni. |
Istotne jest również to, że z urlopu rodzicielskiego mogą skorzystać oboje rodzice jednocześnie. Wtedy jednak łączny wymiar nie może przekroczyć 32 lub 34 tygodni. Czyli nie następuje wydłużenie urlopu rodzicielskiego, a jego proporcjonalny podział.
Przykład 1.
Pani Helena korzysta z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 34 tygodni. Po upływie 6 tygodni wraz z mężem postanawiają, że pozostałą część (28 tygodni) wykorzystają wspólnie w tym samym czasie. W tej sytuacji, po proporcjonalnym podziale urlopu (28 tygodni : 2 osoby), każdemu z małżonków będzie przysługiwało po 14 tygodni.
Wydłużenie urlopu rodzicielskiego po podjęciu pracy
Nie ma przeszkód, aby łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą. W takim przypadku wymiar czasu pracy nie może być wyższy niż ½ etatu, czego skutkiem jest wydłużenie urlopu rodzicielskiego.
| Ważne! Podjęcie pracy jest możliwe po złożeniu odpowiedniego wniosku, który pracodawca powinien otrzymać nie później niż na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków służbowych przez pracownika. |
Zgodnie z przepisami w razie podjęcia pracy urlop rodzicielski może zostać wydłużony maksymalnie do:
-
64 tygodni (urodzenie, przysposobienie, przyjęcie na wychowanie jednego dziecka),
-
68 tygodni (urodzenie, przysposobienie, przyjęcie na wychowanie więcej niż jednego dziecka).
Okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu jest iloczynem liczby tygodni łączenia urlopu z pracą oraz z podjętym przez pracownika wymiarem czasu pracy.
Przykład 2.
Pani Marta korzysta z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni. Po 16 tygodniach podjęła decyzję o powrocie do pracy u dotychczasowego pracodawcy w wymiarze ¼ etatu. Pracodawca zaakceptował wniosek, co oznacza że za 21 dni (3 tygodnie) pani Marta rozpocznie pracę po 19 tygodniach korzystania z urlopu rodzicielskiego. Jak ustalić wydłużenie urlopu rodzicielskiego?
- Część urlopu rodzicielskiego podlegająca wydłużeniu:
32 tygodnie - 19 tygodni = 13 tygodni
- Ustalenie wydłużenia urlopu rodzicielskiego:
19 tygodni x ¼ etatu = 52 tygodnie
Wydłużenie urlopu rodzicielskiego a zasiłek macierzyński
Wiadome jest, że za czas urlopów związanych z rodzicielstwem przysługuje zasiłek macierzyński. Czy w przypadku łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą pracownik zostaje pozbawiony takiego świadczenia? Nie! Jeśli pracownik decyduje się na takie połączenie, to zasiłek jaki otrzyma, zostanie pomniejszony proporcjonalnie do podjętego wymiaru czasu pracy. Czyli wydłużenie urlopu rodzicielskiego spowoduje również wydłużenie prawa do otrzymywania świadczenia.
| Ważne! Osoba prowadząca działalność nie musi jej zaprzestać w związku z otrzymaniem zasiłku macierzyńskiego - może kontynuować jej wykonywanie. Prawa do tego świadczenia nie utraci również osoba, która podejmie zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie czy umowy o dzieło). |
Przykład 3.
Pani Magdalena rozpoczęła pracę u dotychczasowego pracodawcy na ½ etatu, będąc jeszcze na urlopie rodzicielskim. Wykorzystała już 20 z 32 przysługujących jej tygodni tego urlopu. Ulegnie on w takim przypadku wydłużeniu do 24 tygodni (12 pozostałych tygodni : ½ etatu). Za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem pani Magdalena otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 80% postawy jego naliczania. Oznacza to, że po podjęciu pracy na pół etatu świadczenie będzie wypłacane w wysokości 40% podstawy wymiaru.
