Większość kobiet zaraz po porodzie decyduje się na skorzystanie zarówno z urlopu macierzyńskiego, jak i rodzicielskiego. Jednak później zdarza się, że w trakcie trwania urlopu rodzicielskiego rezygnują z dalszej części. Czy w związku z tym mogą liczyć na wyrównanie zasiłku macierzyńskiego? O tym przeczytasz w artykule.
Urlop macierzyński
Jednym z uprawnień związanych z rodzicielstwem jest urlop macierzyński. Urlop ten przysługuje osobom zatrudnionym w ramach umowy o pracę oraz osobom prowadzącym działalność gospodarczą, o ile opłacają przez wymagany czas składkę chorobową. Z kolei matce nowonarodzonego dziecka, która nie jest już zatrudniona, a w dniu porodu posiadała jeszcze ubezpieczenie chorobowe, przysługuje zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego. Taka sytuacja może mieć miejsce, kiedy umowa, która miała wygasnąć, zostanie przedłużona do dnia porodu.
Aby skorzystać z urlopu macierzyńskiego, należy złożyć odpowiednie dokumenty:
-
wniosek o urlop macierzyński,
-
akt urodzenia dziecka.
Urlop macierzyński wynosi:
-
20 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka,
-
31 tygodni - w przypadku bliźniaków,
-
33 tygodnie - jeżeli urodzą się trojaczki,
-
35 tygodni - jeżeli urodzi się czwórka dzieci,
-
37 tygodni - w przypadku pięciorga lub większej liczby dzieci przy jednym porodzie (art. 180 § 1 Kodeksu pracy).
Urlop macierzyński może się rozpocząć jeszcze przed porodem, ale na maksymalnie 6 tygodni przed nim (art. 180 § 2 Kodeksu pracy). Wówczas oprócz wniosku o urlop macierzyński należy złożyć zaświadczenie od lekarza o planowanej dacie porodu.
Co istotne, urlop ten jest obowiązkowy, ale tylko w wymiarze 14 tygodni. Pozostałe 6 tygodni może wykorzystać ojciec dziecka, o ile matka sceduje na niego pozostałą część (art. 180 § 4 Kodeksu pracy). Jedynym warunkiem jest posiadanie przez ojca dziecka ubezpieczenia chorobowego, obowiązkowego lub dobrowolnego.
Urlop rodzicielski
Oprócz urlopu macierzyńskiego rodzice mogą również skorzystać z urlopu rodzicielskiego, który przysługuje w wymiarze:
-
32 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka,
-
34 tygodni - w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie (art. 1821a § 1 Kodeksu pracy).
Urlop rodzicielski udzielany jest bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu. Mogą z niego skorzystać oboje rodzice, nawet jednocześnie, przy czym łączny wymiar urlopu nie może być dłuższy niż odpowiednio 32 lub 34 tygodnie (art. 1821a § 2 i 3 Kodeksu pracy).
Urlop rodzicielski może zostać wykorzystany w maksymalnie 4 częściach do ukończenia przez dziecko 6. roku życia.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego
Wysokość wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego zależy od kilku czynników:
-
Jeżeli matka dziecka od początku deklaruje, że będzie korzystała tylko z urlopu macierzyńskiego i rzeczywiście tylko z niego korzysta - przez cały okres urlopu macierzyńskiego otrzymuje zasiłek w wysokości 100% podstawy zasiłku.
-
Jeżeli matka dziecka od razu złożyła wniosek o urlop macierzyński i urlop rodzicielski i z obydwu tych urlopów skorzysta - przez cały okres będzie pobierała zasiłek w wysokości 80% podstawy zasiłku.
-
Jeżeli z kolei matka dziecka początkowo złoży tylko wniosek o urlop macierzyński, a dopiero później zdeklaruje, że będzie również korzystała z urlopu rodzicielskiego - będzie otrzymywała zasiłek za okres urlopu macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy oraz zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 60% podstawy.
Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego to przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy.
Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego a wyrównanie zasiłku macierzyńskiego
Co się stanie, jeśli matka, która zadeklarowała skorzystanie z urlopu rodzicielskiego, zrezygnuje z niego? To zależy od tego, czy zdąży rozpocząć urlop rodzicielski, a jeśli tak, to w którym tygodniu z niego zrezygnuje.
Jeżeli matka dziecka zrezygnuje z urlopu rodzicielskiego nie później niż w 6. tygodniu tego urlopu (lub 8. tygodniu w przypadku więcej niż jednego dziecka przy porodzie), wówczas za cały okres urlopu macierzyńskiego i te kilka tygodni rodzicielskiego otrzyma zasiłek w wysokości 100% podstawy zasiłku. Od 7. lub odpowiednio 9. tygodnia zasiłek przysługuje w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku (art. 31 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej).
Jeśli matka dziecka w ciągu 21. dni od porodu złoży u pracodawcy wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski, wówczas za czas tych urlopów będzie otrzymywała zasiłek w wysokości 80%. Jeśli jednak do maksymalnie 6. lub odpowiednio 8. tygodnia urlopu rodzicielskiego zrezygnuje z całości urlopu rodzicielskiego lub z pozostałej jego części, nastąpi wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru za cały okres urlopu macierzyńskiego oraz za część wykorzystanego urlopu rodzicielskiego. Wówczas matce dziecka wypłaca się jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego.
Co ważne, wyrównanie nie przysługuje, jeżeli ojciec dziecka pobierze zasiłek rodzicielski za cały okres urlopu rodzicielskiego lub za 26 tygodni.
