Podatnicy coraz częściej decydują się sprowadzać towary z zagranicy. W związku z tym zostają one dostarczone odbiorcy wraz z dokumentacją dużo później niż zostały rzeczywiście zakupione. Co w przypadku, gdy przedsiębiorca otrzyma fakturę szybciej niż towar? Jak rozliczyć podatek VAT, gdy odprawa celna odbyła się w państwie członkowskim? Przeczytaj artykuł i poznaj moment ujęcia importu towarów w KPiR i VAT.
Moment ujęcia importu towarów w KPiR – kiedy możemy o nim mówić?
Co do zasady zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych powinien zostać ujęty w KPiR niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży (§ 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów).
Jeżeli towar handlowy, którego zakup dokumentowany jest fakturami dostawców, został dostarczony do zakładu lub dokonano nim obrotu przed otrzymaniem faktury, to zgodnie z § 16 ust. 2 ww. rozporządzenia należy sporządzić jego szczegółowy opis, podając:
-
imię, nazwisko (firmę) i adres dostawcy,
-
ilość i rodzaj oraz cenę jednostkową i wartość towaru handlowego.
Wówczas zapis w KPiR powinien być ujęty na podstawie opisu potwierdzonego datą i podpisem osoby, która przyjęła zakupione towary i połączony z nadesłaną następnie fakturą. Ewentualna różnica w stosunku do wartości podanej w fakturze musi być wpisana do księgi (ewidencji) w dniu otrzymania faktury.
Jednak w przypadku, gdy dostawa towarów nastąpi wraz z dostarczeniem faktury zakupu lub faktura zakupu została dostarczona przed dostawą towarów handlowych lub materiałów, to moment ich ujęcia powstaje zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 22 ust. 6b ustawy o PIT, zgodnie z którą za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu po przeliczeniu na złotówki po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury.
Takie stanowisko przyjął też Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15 maja 2015 r. o sygn. IBPBI/1/415-190/12/BK:
[...] wydatki poniesione na zakup towarów będą stanowiły koszt uzyskania przychodu w miesiącu, w którym została wystawiona faktura ([...] - otrzymanie towaru wraz z wystawioną fakturą) lub w którym został sporządzony opis otrzymanego towaru handlowego (lub otrzymano specyfikację dostawcy [...].
Podsumowując, jeśli przedsiębiorca otrzyma fakturę zakupu przed dostawą towarów, to moment ujęcia importu towarów w KPiR nastąpi zgodnie z datą wystawienia faktury.
Przykład 1.
Firma XYZ zakupiła w marcu towary handlowe w Chinach. Fakturę dokumentującą zakup otrzymała na początku kwietnia, natomiast zakupione towary miały zostać dostarczone na koniec maja. Kiedy powstanie obowiązek ujęcia importu towarów z Chin w KPiR?
Firma XYZ powinna ująć zakup w KPiR zgodnie z datą wystawienia faktury zakupu, czyli w kwietniu.
Szczególny moment ujęcia importu towarów w KPiR
W przypadku, gdy podatnik dokona ewidencji importu towarów na podstawie faktury w dacie jej wystawienia, należy pamiętać o właściwym ujęciu tych towarów w remanencie końcowym. W spisie z natury sporządzanym na koniec roku podatkowego należy ująć także towary, które stanowią własność podatnika, ale jeszcze fizycznie nie zostały dostarczone, tzw. towary w drodze. Takie działanie pozwala na „wyrzucenie” wartości zakupionych towarów z kosztów uzyskania przychodów przedsiębiorstwa.
Przykład 2.
Firma ABC zakupiła towary handlowe 10 grudnia 2018 roku i dzień później, tj. 11 grudnia otrzymała fakturę dokumentującą ten zakup. Zakupione towary zostały dostarczone 9 stycznia 2019 roku. Jak więc ująć taki zakup w KPiR i w remanencie końcowym?
Takie zdarzenie na gruncie podatku dochodowego będzie miało następujący skutek:
- fakturę za zakup towarów należy ująć w KPiR zgodnie z datą wystawienia faktury, czyli na 11 grudnia 2018 roku;
- zakupione towary, które są w drodze i stanowią własność nabywcy, należy ująć w remanencie końcowym na 31 grudnia 2018 r.
Moment ujęcia importu towarów w VAT
Sposób oraz moment ujęcia importu towarów w VAT jest zależny od tego, gdzie nastąpiła odprawa celna, czy na terenie kraju (w Polsce), czy też na terenie innego państwa członkowskiego, np. Holandii czy Niemiec.
Moment ujęcia importu towarów z odprawą w Polsce
W przypadku, gdy odprawa celna zakupionego towaru odbywa się w Polsce, podatnik opłaca podatek VAT od razu przy odprawie, jeżeli dostawa towaru następuje za pośrednictwem np. kuriera, to podatek VAT opłacany jest przy dostawie pośrednikowi. Podatek ten jest wykazywany na dokumencie SAD lub PZC (wersja elektroniczna), na którym wykazywane jest także cło.
Moment ujęcia importu towarów w VAT (u czynnych płatników podatku VAT) następuje na zasadach ogólnych (jeśli zakup jest związany z działalnością opodatkowaną), czyli w momencie otrzymania dokumentu SAD lub PZC.
Jeśli chodzi o cło wykazane na dokumencie SAD lub PZC, to przedsiębiorca ma prawo go ująć w kosztach firmowych w dacie jego opłacenia.
Moment ujęcia importu towarów z odprawą w państwie członkowskim
Jeśli odprawa celna odbyła się w państwie członkowskim, to taką transakcję należy traktować jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). Takie rozliczenie jest spowodowane tym, że towar pierwotnie przekracza granicę w innym kraju UE i tym samym rozliczenia podatku VAT dokonuje zagraniczny przedstawiciel fiskalny.
W takiej sytuacji zastosowanie będzie miał art. 20 ust. 5 ustawy o VAT, w którym to czytamy: w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, z zastrzeżeniem ust. 6-9.
W związku z powyższym, podatek VAT w przypadku transakcji WNT należy wykazać w do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. Wówczas podatek VAT należy wykazać zarówno po stronie sprzedaży, jak i po stronie zakupu w deklaracji VAT-7/VAT-7K oraz w informacji podsumowującej VAT UE.
