Pracownik, który stał się niezdolny do pracy, może liczyć na wypłatę wynagrodzenia chorobowego, a następnie zasiłku chorobowego. Jeżeli problemy zdrowotne wykraczają poza okres wypłaty tych świadczeń, pracownikowi może zostać przyznane świadczenie rehabilitacyjne. Czy bezpośrednio po upływie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego można ponownie skorzystać z płatnego zwolnienia chorobowego? Informacje kiedy rozpoczyna się nowy okres zasiłkowy – zawarto w artykule.
Uprawnienia ubezpieczonego w zakresie świadczenia rehabilitacyjnego — podstawa prawna
Uprawnienia ubezpieczonego w zakresie świadczenia rehabilitacyjnego zostały uregulowane w przepisach Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej dalej „ustawą zasiłkową”.
Świadczenie rehabilitacyjne — podstawowe informacje
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.
„Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy”.
O okolicznościach, o których mowa w art. 18 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej, orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Należy podkreślić, że od orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczonemu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS w terminie i na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Stosownie do brzmienia art. 19 ust. 1 ustawy zasiłkowej świadczenie rehabilitacyjne wynosi:
90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 3 miesięcy,
75% tej podstawy za pozostały okres,
100% tej podstawy — jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Okres zasiłkowy z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy zasiłkowej, zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 cytowanej ustawy – nie dłużej jednak niż przez:
182 dni,
270 dni — jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży.
Stosownie do postanowień art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej — na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
- w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
- wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
- z powodu przebywania w:
- stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego,
- szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych;
- wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
Za okres niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni. Nie dotyczy to jednak niezdolności do pracy, która powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów oraz spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży.
Należy podkreślić, że do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej.
„Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni”
Jednocześnie do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
Nowy okres zasiłkowy bezpośrednio po świadczeniu rehabilitacyjnym — czy to możliwe?
Rozpatrując kwestię ustalenia nowego okresu zasiłkowego bezpośrednio po świadczeniu rehabilitacyjnym, należy uwzględnić pewne dodatkowe okoliczności, takie jak m.in. długość pobierania wspomnianego świadczenia.
Przykład 1.
Po okresie pobierania zasiłku chorobowego pracownikowi przyznano świadczenie rehabilitacyjne na pół roku. Po tym okresie ubezpieczony nadal pozostawał niezdolny do pracy. W takim przypadku kluczowe znaczenie ma decyzja lekarza orzecznika — jeśli uzna on konieczność dalszego leczenia, to świadczenie rehabilitacyjne zostanie przedłużone.
Przyznanie pracownikowi prawa do dalszej części świadczenia rehabilitacyjnego, w tym przypadku maksymalnie na okres 180 dni, nie spowoduje otwarcia nowego okresu zasiłkowego, ponieważ cały czas będzie trwać okres zasiłkowy wynikający z poprzednich orzeczeń lekarskich.
Potwierdzenie tego rodzaju postępowania znajdziemy w Komentarzu ZUS-u do przepisów ustawy zasiłkowej.
Jeżeli bezpośrednio przed okresem orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne, to okresy orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby po okresie świadczenia rehabilitacyjnego i przed tymi okresami zlicza się do jednego okresu zasiłkowego.
Innymi słowy, w dalszym ciągu trwa dotychczasowy okres zasiłkowy, czyli wobec ubezpieczonego nie ma zastosowania nowy okres zasiłkowy.
Przywołane powyżej tezy interpretacyjne ZUS-u zawarte w Komentarzu do ustawy zasiłkowej mają kluczowe znaczenie także w odniesieniu do przypadku, w którym osoba ubezpieczona — po wykorzystaniu pełnego okresu świadczenia rehabilitacyjnego — jest nadal niezdolna do pracy z powodu choroby.
Przykład 2.
Pracownica wykorzystała pełny okres zasiłkowy wynoszący 182 dni, a następnie przyznano jej świadczenie rehabilitacyjne na maksymalny okres, czyli 360 dni. Po upływie okresu korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczona nadal była niezdolna do pracy. W świetle przepisów ustawy zasiłkowej oraz wytycznych zawartych w Komentarzu ZUS-u do tej ustawy pracownica nie nabywa prawa do nowego okresu zasiłkowego. Wobec tego nie można w takich okolicznościach otworzyć nowego okresu zasiłkowego.
Kolejne zwolnienia lekarskie będą stanowić podstawę do usprawiedliwienia nieobecności osoby zatrudnionej w pracy, przy czym nieobecność ta będzie miała nieodpłatny charakter.
Nowy okres zasiłkowy – czy można otworzyć bezpośrednio po świadczeniu rehabilitacyjnym?
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, przy czym maksymalny okres pobierania tego świadczenia to 12 miesięcy. Jeżeli bezpośrednio przed okresem orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne, to okresy orzeczonej niezdolności do pracy zalicza się do jednego okresu zasiłkowego. W razie wystąpienia choroby bezpośrednio po wykorzystaniu świadczenia rehabilitacyjnego w pełnym wymiarze pracownik nie nabywa prawa do nowego okresu zasiłkowego.
