Początek macierzyństwa dla wielu pracownic to czas szczęścia oraz radości z pojawienia się nowego członka rodziny. Jednak należy też pomyśleć o zapewnieniu odpowiednich środków finansowych rodzinie. Każdy, kto chce starać się o zasiłek macierzyński, musi złożyć w ZUS odpowiednie dokumenty.
Zasiłek macierzyński - kto może go otrzymać?
Zasiłek macierzyński wypłacany jest nie tylko osobom pozostającym w stosunku pracy. Mogą go również otrzymać przedsiębiorcy i osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej. Warunkiem jego otrzymania jest objęcie ubezpieczeniem chorobowym.
| Ważne! O zasiłek mogą starać się nie tylko biologiczni rodzice dziecka, ale także rodzice adopcyjni. |
Z jakiego tytułu wypłacany jest zasiłek macierzyński i przez jaki okres przysługuje?
Niektórzy kojarzą zasiłek macierzyński wyłącznie z okresem urlopu macierzyńskiego, co nie do końca jest prawdą. Przysługuje on ubezpieczonym w związku z urodzeniem się dziecka, ale obejmuje czas wykorzystywania urlopów związanych z rodzicielstwem. Wśród urlopów tych wymienia się:
-
urlop macierzyński - tutaj zasiłek przysługuje za okres:
- 20 tygodni - gdy urodzi się/zostanie przysposobione jedno dziecko,
- 31 tygodni - gdy urodzi się/zostanie przysposobione dwoje dzieci,
- 33 tygodni - gdy urodzi się/zostanie przysposobione troje dzieci,
- 35 tygodni - gdy urodzi się/zostanie przysposobione czworo dzieci,
- 37 tygodni - gdy urodzi się/zostanie przysposobione pięcioro i więcej dzieci,
-
urlop tacierzyński - zasiłek przysługuje za okres niewykorzystany przez matkę dziecka,
-
urlop rodzicielski - zasiłek przysługuje za okres:
- 32 tygodni - w przypadku urodzenia/przysposobienia jednego dziecka
- 34 tygodni - w przypadku urodzenia/przysposobienia dwójki lub więcej dzieci,
-
urlop ojcowski - zasiłek macierzyński przysługuje za okres 14 dni tego urlopu.
Jakie dokumenty należy przesłać do ZUS w celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego?
Ubezpieczony, który chce się starać o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, zobowiązany jest do dopełnienia niezbędnych formalności z tym związanych. Osoby, które starają się o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za czas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, powinny dostarczyć pracodawcy:
- zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem;
- skrócony odpis aktu urodzenia - po porodzie;
- oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka,
- oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie;
- zaświadczenie o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, zawierające datę urodzenia dziecka.
Natomiast pracodawca dołącza do tego jeszcze zaświadczenie o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego. Często przybiera ono formę połączonego wniosku o urlop macierzyński i rodzicielski, w którym to pracownik wskazuje okresy korzystania z tych urlopów.
Jeżeli natomiast chodzi o urlop ojcowski, to dokumenty, które należy złożyć u pracodawcy w celu otrzymania zasiłku macierzyńskiego za jego okres, to:
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka,
- oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został wcześniej pobrany z innego tytułu,
- wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego (na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu).
Oprócz wyżej wymienionych dokumentów pracodawca musi dodatkowo przekazać do ZUS zaświadczenie o udzieleniu pracownikowi urlopu ojcowskiego. Może mieć ono również formę wniosku o udzielenie tego urlopu, ale koniecznie musi się w nim znaleźć się tam adnotacja o udzieleniu urlopu oraz podpis pracodawcy.
Jeżeli zasiłek jest wypłacany przez ZUS, każdorazowo do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku:
- ZUS Z-3 - w przypadku pracowników;
- ZUS Z-3b - w przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownymi;
- ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Pracownica nie później niż 21 dni po porodzie powinna złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego. Miesięczny zasiłek macierzyński za wszystkie kolejne urlopy wyniesie w tym przypadku 80% podstawy wymiaru. Jeżeli ubezpieczona nie będzie od razu wnioskowała o przyznanie wszystkich przysługujących jej urlopów, wówczas zasiłek macierzyński wyniesie 100% za okres urlopu macierzyńskiego oraz za 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, a za pozostałą część urlopu rodzicielskiego zostanie obniżony do 60% podstawy wymiaru.
