Zgodnie z Kodeksem pracy za czas choroby przypadający na pierwsze 33 dni nieobecności pracownika wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca. Natomiast po tym okresie wypłata zasiłku chorobowego przechodzi na ZUS. Może być on wypłacany przez ZUS lub przez pracodawcę w oparciu o różne tytuły do ubezpieczenia, a w związku z tym będzie różnie ujmowany w rocznych zeznaniach podatkowych. Przeczytaj i sprawdź jak zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS ująć w zeznaniu rocznym!
Zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS a PIT
Wynagrodzenie i zasiłki wypłacane za czas choroby pracownika są objęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatek PIT powinien być wyliczony i opłacony od wynagrodzenia chorobowego, które jest zaliczane do jednego ze składników przychodu ze stosunku pracy. Natomiast zasiłki chorobowe wypłacane z ubezpieczenia chorobowego ujmowane są jako przychody z innych źródeł. Warto przypomnieć, że podatek PIT zostaje wyliczony po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu i ulg.
Zatem na zaliczkę z tytułu podatku dochodowego od pracowników składają się przychody przypadające mu w danym miesiącu oraz zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS z ubezpieczenia społecznego. Wobec powyższego suma przychodu i zasiłku, pomniejszona o koszty uzyskania przychodu i odliczenie potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenia społeczne, składa się na podstawę opodatkowania.
Warto przypomnieć, że zgodnie z art. 61 ustawy zasiłkowej prawo do zasiłku wraz z określeniem ich wysokości i wypłaty mają:
- płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, z wyjątkiem osób uprawnionych do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia;
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych w pozostałych sytuacjach.
Wobec powyższego wypłata zasiłków chorobowych przez pracodawcę ma charakter wyłącznie techniczny. Pracodawcy wypłacają bowiem zasiłki już nie ze swoich środków, ale ze środków funduszu chorobowego, rozliczając się z ZUS składkami. Pracodawca ustala prawo do zasiłku i jego wysokość (Komentarz do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS a informacja PIT-11A
Należy zaznaczyć, że zasiłki chorobowe podlegają podatkowi dochodowemu na zasadach ogólnych. W sytuacji gdy zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS, zaliczka na podatek dochodowy pobierana jest od kwoty wypłacanego zasiłku. Warto pamiętać, że informacja PIT-11A powinna być wystawiona ubezpieczonemu przez ZUS do końca lutego następnego roku. ZUS powinien wskazać w powyższej informacji kwotę pobranej zaliczki na podatek dochodowy i kwotę wypłaconego świadczenia.
W informacji PIT-11A zostały umieszczone odpowiednie rubryki do wskazania wartości otrzymywanych zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego oraz odprowadzonych zaliczkach na podatek dochodowy, które wypłacił ZUS za dany rok. Podatnik, który otrzymywał zasiłek chorobowy w danym roku, przy rocznym rozliczeniu podatkowym wypełnia pola odnoszące się do innych źródeł przychodów. W formularzu PIT-37 będzie to odpowiednio część E.1., pola 76. - 80. lub stosowne pola w części E.2.
Warto przypomnieć, że koszty uzyskania przychodów nie są należne od przychodów z tytułu zasiłków wypłacanych z ubezpieczenia społecznego.
Przykład 1.
Pan Robert w 2023 r. przebywał na długim zwolnieniu lekarskim, z powodu którego otrzymywał wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy. Pracodawca pana Roberta nie jest płatnikiem zasiłków, dlatego też zasiłek chorobowy wypłacał ZUS. Pan Robert do końca lutego 2024 r. powinien otrzymać PIT-11 od pracodawcy oraz PIT-11A od ZUS i na tej podstawie rozliczyć własne zeznanie roczne.
Informacja PIT-11, gdy zasiłek chorobowy wypłaca pracodawca
W sytuacji, w której płatnikiem zasiłków jest pracodawca, to on dokonuje wyliczenia i ustalenia zasiłków chorobowych. W związku z tym wskazuje pracownikowi w informacji PIT-11 kwotę całościową w postaci wypłacanego zasiłku zsumowanego z w polu inne źródła przychodów. Zatem płatnik przy rocznym rozliczeniu podatkowym powinien wypełnić formularz PIT-37 część E.1., pola 76. - 80. lub stosowne pola odpowiadające w części E.2.
Pracownik wykazuje wartość wypłacanego wynagrodzenia i innych przychodów od pracodawcy całościowo.
Przykład 2.
Pani Dorota w 2023 roku za okres choroby otrzymała zarówno wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek choroby. Zasiłek był wypłacany przez pracodawcę, dlatego po zakończeniu roku podatkowego, pani Dorota powinna otrzymać tylko PIT-11 od pracodawcy z wykazanymi zbiorczo danymi dotyczącymi wynagrodzeń jak i zasiłków. Na tej podstawie pani Dorota powinna rozliczyć swoje zeznanie roczne w US.
Zasiłek chorobowy wypłacany zleceniobiorcy
Warto wspomnieć, że zleceniobiorca, który w danym roku podatkowym otrzymywał wynagrodzenie z umowy zlecenia i zasiłek z ubezpieczenia chorobowego, otrzymuje od zleceniodawcy jedną informacje podatkową tj. PIT-11.
W sytuacji, gdy zasiłek chorobowy wypłacany jest zleceniobiorcy przez zleceniodawcę, powinien on wystawić podatnikowi formularz PIT-11. Podatnik dokonuje rozliczenia podatkowego PIT-37 część E.1., pola 76. - 80. lub stosowne pola odpowiadające w części E.2. Warto dodać, że w tej sytuacji zaliczka na podatek dochodowy nie została pobrana przez zleceniodawcę, zatem zleceniobiorca może mieć do zapłacenia podatek powstały w deklaracji PIT.
W sytuacji, gdy zleceniobiorca otrzymywał zasiłek chorobowy z ZUS-u, zatem bez pośrednictwa zleceniodawcy, wówczas powinien otrzymać od ZUS deklarację PIT-11A.
Zasiłek chorobowy i wynagrodzenie chorobowe
Zgodnie z Kodeksem pracy wynagrodzenie chorobowe w szczególności przysługuje pracownikom z tytułu umów o pracę i stosunków pokrewnych. Zatem w PIT-37 powinno być uwzględnione w tych samych rubrykach, co wynagrodzenie. W informacji PIT-11 wartości wynagrodzenia chorobowego są ujmowane bez rozróżnienia razem z kwotą wynagrodzenia z umowy o pracę. W rocznym rozliczeniu podatkowym zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS czy też przez pracodawcę powinien być uwzględniony w rubryce Inne źródła przychodów.
Warto przypomnieć, że w sytuacji, w której w konkretnym miesiącu pracownik pobiera jednocześnie wynagrodzenie ze stosunku pracy, a także zasiłek chorobowy, pracodawca powinien wyliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od łącznej kwoty przychodu. Wówczas koszty uzyskania przychodu powinny zostać odliczone tylko od przychodów z pracy.
Przykład 1.
Pracownik na początku 2023 roku zaczął chorować i przez pierwsze 33 dni pracodawca wypłacał mu wynagrodzenie chorobowe. Potem pobierał zasiłek chorobowy, a następnie zasiłek rehabilitacyjny. Wobec powyższego wszystkie wartości tych kwot powinny być uwzględnione w PIT-37, który należy wypełnić zgodnie z PIT-11A. W sytuacji, w której podatnik otrzyma roczną deklarację PIT-40A i nie będzie miał potrzeby rozliczenia ulg czy zmiany wskazanych kwot, nie trzeba ponadto składać PIT-37.
Wyliczanie zasiłku chorobowego przez przedsiębiorcę
Przedsiębiorca, który z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opłaca składki na nieobowiązkowe ubezpieczenie chorobowe, może otrzymywać zasiłek chorobowy za czas niezdolności do pracy. Warto wskazać, iż w powyższej sytuacji wypłacane świadczenie chorobowe nie będzie przychodem z działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Wówczas stanowi przychód z innych źródeł, opodatkowany podatkiem PIT.
Od zasiłku chorobowego wypłacanego przedsiębiorcy przez ZUS powinna być pobrana zaliczka na podatek dochodowy. Roczne rozliczenie przedsiębiorca opodatkowany w ubiegłym roku wg skali podatkowej powinien dokonać na PIT-36 i na tym zeznaniu powinien tez rozliczyć otrzymany zasiłek. Dla osób korzystających z opodatkowania liniowo lub ryczałtem, a które nie mogą rozliczyć zasiłku odpowiednio w PIT-36L lub PIT-28 obowiązkowe jest również rozliczenie zasiłku w dodatkowej deklaracji PIT-37.
Konkludując, zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS powinien być ujmowany w deklaracji rocznej w polu – Inne źródła dochodu. W informacji PIT-11A powinny zostać wskazane kwoty pobranej zaliczki na podatek dochodowy i wypłaconego świadczenia. Natomiast w sytuacji, w której pracodawca wypłaca zasiłek chorobowy, w informacji PIT-11 powinien wskazać wartość zasiłku chorobowego i wartość wynagrodzenia chorobowego. Podatnik w rocznej deklaracji podatkowej powinien zsumować uzyskane zasiłki chorobowe i przychody ze stosunku pracy, a następnie od tej sumy wyliczyć właściwy podatek dochodowy od osób fizycznych. Informacja PIT-11 i PIT-11A powinna być przekazana podatnikowi przez pracodawcę i odpowiednio przez ZUS do końca lutego następnego roku. Podatnik, który pobierał w ciągu roku zasiłek chorobowy, wypełnia formularz PIT-37 na podstawie informacji PIT-11A uzyskanej z ZUS-u.
