W celu rejestracji czy to jednoosobowej działalności czy spółki cywilnej przyszły przedsiębiorca musi wypełnić formularz CEIDG-1 i złożyć go w urzędzie gminy. Na druku tym przedsiębiorca wybiera formę opodatkowania jaką będzie opodatkowana prowadzona przez niego firma.
Jak wynika z ogólnych regulacji prawnych, podatnik może dokonać zmiany uprzednio wybranej formy opodatkowania począwszy od nowego okresu rozliczeniowego (z nielicznymi wyjątkami). Jednak aby zmiana ta była skuteczna, podatnik do 20 stycznia roku podatkowego powinien ją zgłosić. Termin ten jest nieprzekraczalny. Naczelnika odpowiedniego urzędu skarbowego należy poinformować o zmianie formy opodatkowania na piśmie.
Kontrowersyjna sytuacja jednego z podatników
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrywał sprawę przedsiębiorcy, który od roku 1989 r. prowadził własną firmę. W latach 2007-2008 podatnik korzystał ze specyficznej formy opodatkowania jaką jest ryczałt. Jednak w lipcu 2008 r. wraz ze wspólnikiem utworzył spółkę cywilną. Co istotne, nie złożył w urzędzie skarbowym oświadczenia o wyborze formy opodatkowania. Wywnioskował bowiem, że skoro jego dotychczasowa działalność gospodarcza była opodatkowana ryczałtem, formę tę może kontynuować w przypadku spółki.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zakwestionował takie podejście. Uznał bowiem, że jednoosobowa działalność prowadzona przez podatnika oraz spółka cywilna której jest wspólnikiem są względem siebie niezależne. W związku z tym chcąc opodatkować dochody spółki ryczałtem powinien wybór tej formy zgłosić poprzez złożenie nowego oświadczenia. Oświadczenie takie nie zostało złożone, w związku z czym dochody spółki powinny zostać opodatkowane w sposób domyślny, a więc w oparciu o zasady ogólne (skala podatkowa).
Odmienne stanowiska sądów
Przedsiębiorca nie zaakceptował takiego stanowiska w związku z czym złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który podzielił zdanie podatnika i uchylił interpretację Izby Skarbowej w wyroku o sygn. akt III SA/Wa 3118/10 z dnia 21 czerwca 2011 r. :
„(...)Wobec powyższego skarga na interpretację okazała się uzasadniona, bowiem Skarżący trafnie kwestionował zastosowanie wobec niego w analizowanym roku podatkowym przepisów dotyczących podatników rozpoczynających działalność gospodarczą. Przyczyną uchylenia przedmiotowej interpretacji jest zatem naruszenie art. 7 i art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (...)”.
Jednak dnia 21 sierpnia 2013 r. wyrok WSA w Warszawie został uchylony przez Naczelny Sąd Administracyjny, gdzie w wyroku o sygn. akt II FSK 2453/11, stwierdzono, że: „(...) Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem, o którym mowa w art. 9 ust.1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930) winno być złożone odrębnie co do przychodów z działalności wykonywanej samodzielnie i co do przychodów uzyskiwanych z udziału w spółce prowadzącej działalność gospodarczą (...)”.
NSA swoje stanowisko uzasadnił: „(...)Podatnikiem rozpoczynającym działalność w rozumieniu art. 9 ust. 1 u.z.p.d. będzie zatem zarówno ten, który w roku poprzedzającym nie uzyskał przychodów ani z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, ani z działalności w formie spółki cywilnej i jawnej osób fizycznych, jak i ten, który prowadził w roku poprzedzającym rok podatkowy działalność gospodarczą samodzielnie i trakcie roku podatkowego uzyskał przychody z powstałej w tym samym roku spółki bądź w roku poprzedzającym uzyskiwał przychody z udziału w takiej spółce, a w trakcie roku podatkowego uzyskał przychody z działalności gospodarczej prowadzonej osobiście. Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem, o którym mowa w art. 9 ust.1 u.z.p.d. winno zatem być złożone odrębnie co do przychodów z działalności wykonywanej samodzielnie i co do przychodów uzyskiwanych z udziału w spółce prowadzącej działalność gospodarczą (...)”.
Ostateczny wyrok NSA potwierdził, że bez względu na interpretację przepisów, podatników rozpoczynających działalność obowiązuje zgłoszenie o wyborze formy opodatkowania.
