Polacy pracujący za granicą, którzy opłacali składki na tamtejsze ubezpieczenia społeczne, mogą liczyć na zagraniczne zasiłki przyznawane na podstawie różnych podstaw prawnych. W jaki sposób przebiega procedura opodatkowania zagranicznych zasiłków otrzymywanych przez osoby mieszkające w Polsce? Przeczytaj i poznaj na jakich zasadach przebiega opodatkowanie zagranicznych zasiłków!
Zagraniczny zasiłek w świetle umowy międzynarodowej
Na początek należy odnieść się do regulacji międzynarodowego prawa podatkowego. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 4a ustawy PIT polskie przepisy stosuje się z uwzględnieniem zawartych umów międzynarodowych. Warto również podkreślić, że ratyfikowane umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed ustawami, co wynika z art. 91 Konstytucji.
Oczywiście w każdym przypadku należy sięgnąć do treści właściwej umowy, jednakże zgodnie z typowymi zapisami znajdującymi się przeważnie w art. 17 międzynarodowych umów w sprawie unikania opodatkowania emerytury, renty i inne podobne wynagrodzenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie.
W powyższym grupowaniu mieszczą się również wszelkiego rodzaju zasiłki.
Taka treść przepisu wskazuje, że zasiłek podlega opodatkowaniu wyłącznie w jednym kraju, a mianowicie w kraju miejsca zamieszkania. Będzie tak również w sytuacji, gdy zasiłek jest wypłacany z drugiego kraju. Skoro zatem zasiłek podlega opodatkowaniu tylko w jednym państwie, to w opisanej sytuacji nie należy stosować metody unikania podwójnego opodatkowania, ponieważ do takiego podwójnego opodatkowania w ogóle nie dojdzie.
Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika w kontekście opodatkowania zasiłków
Skoro z treści umowy międzynarodowej wynika, że zasiłek podlega opodatkowaniu w kraju miejsca zamieszkania, to należy przyjrzeć się przepisom regulującym tę kwestię.
Na wstępie odnieśmy się do polskich norm. W art. 3 ust. 1 i ust. 1a ustawy PIT możemy przeczytać, że osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
-
posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
-
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Jak widać z przywołanego przepisu, miejsce zamieszkania, a w konsekwencji i miejsce rezydencji podatkowej, określa się w oparciu na ośrodku interesów życiowych.
Analogicznie kwestia ta regulowana jest w umowach międzynarodowych, zgodnie bowiem z typowym brzmieniem art. 4 ust. 2 lit. a umowy, jeżeli osoba fizyczna na podstawie wewnętrznych przepisów obu krajów ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach, wówczas osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym umawiającym się państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania.
Jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu państwach, wówczas uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych).
Przenosząc powyższe na grunt zagadnienia opodatkowania zasiłków, wskazać trzeba, że zasiłki będą opodatkowane w tym kraju, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania.
Przykład 1.
Osoba fizyczna przez 25 lat mieszkała i pracowała w Wielkiej Brytanii. Po tym okresie na stałe przeprowadziła się do Polski z zamiarem stałego pobytu. W konsekwencji przeniesienia do RP ośrodka interesów życiowych jej miejscem zamieszkania stała się Polska. Osoba ta otrzymuje z Wielkiej Brytanii zasiłek. W świetle art. 17 polsko-brytyjskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zasiłek ten podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.
Opodatkowanie zagranicznych zasiłków a zwolnienie z PIT
W świetle powyższych przepisów, jeżeli osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymuje zasiłek z zagranicy, to tego rodzaju przychód podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.
Zasadniczo zasiłki pieniężne podlegają opodatkowaniu jako przychody z innych źródeł określone w art. 20 ust. 1 ustawy PIT. W tej sytuacji stosujemy stawki opodatkowania wynikające ze skali podatkowej. Można stwierdzić, że zasiłki są opodatkowane na zasadach ogólnych.
Jednakże jest możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT.
Jak wskazuje przepis, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Co ważne, powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie nie tylko do polskich, lecz także do zagranicznych zasiłków.
Potwierdza to choćby treść interpretacji Dyrektora KIS z 19 listopada 2019 roku (nr 0115-KDIT2-2.4011.359.2019.2.RS), która wskazuje, że w okresie posiadania nieograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce, zgodnie z postanowieniami Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, świadczenie w postaci zasiłku, otrzymywane przez podatnika z Wielkiej Brytanii podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.
Jednocześnie jednak, w sytuacji gdy świadczenie to wypłacane jest na podstawie obowiązujących w Wielkiej Brytanii przepisów o świadczeniach rodzinnych, to korzysta ze zwolnienia w myśl art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy.
Przykład 2.
Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymuje zasiłek z Wielkiej Brytanii. Zagraniczny zasiłek jest przyznawany na podstawie brytyjskich przepisów o świadczeniach rodzinnych. To powoduje, że w Polsce tego typu zasiłek jest zwolniony od podatku PIT. Podatnik nie musi w tym zakresie składać rocznej deklaracji podatkowej.
