0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy – kim są i co wynika z takiego statusu?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Przepisy o promocji zatrudnienia przewidują różnorodne formy przeciwdziałania bezrobociu. Jedną z możliwości, dzięki której łatwiej o aktywizację zawodową, jest uzyskanie statusu osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Kim jest osoba posiadająca wspomniany status i co z tego wynika? Wyjaśniamy poniżej w artykule.

Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy – podstawa prawna

Kwestie dotyczące łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej, w tym status osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy i udogodnienia, jakie dla nich przewidziano, zostały uregulowane w przepisach Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zwanej dalej „ustawą o promocji zatrudnienia”.

Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia

Katalog osób, które są traktowane jako będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy, zawarto w art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia.

W ogólnym rozumieniu w pojęciu tym mieszczą się osoby, które – ze względu na takie czynniki jak: wiek, kwalifikacje zawodowe lub status rodzinny albo stan zdrowia bądź inne okoliczności – mają szczególne trudności w uzyskaniu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Zgodnie z art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia do grona osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy zalicza się:

  • bezrobotnych do 30. roku życia – czyli osoby bezrobotne, które do dnia zastosowania wobec nich usług lub instrumentów rynku pracy nie ukończyły 30. roku życia;
  • bezrobotnych powyżej 50. roku życia – czyli takich, którzy w dniu zastosowania wobec nich usług lub instrumentów rynku pracy ukończyli co najmniej 50. rok życia;
  • bezrobotnych długotrwale – przez co należy rozumieć bezrobotnych pozostających w rejestrze powiatowego urzędu pracy (PUP) łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych;
  • bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych – czyli osoby bezrobotne nieposiadające kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu;

  • bezrobotnych korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej;
  • bezrobotnych posiadających co najmniej 1 dziecko do 6. roku życia lub co najmniej 1 dziecko z niepełnosprawnością do 18. roku życia;
  • bezrobotnych osób z niepełnosprawnościami;
  • poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu lub niewykonujących innej pracy zarobkowej opiekunów osoby z niepełnosprawnością, z wyłączeniem opiekunów wskazanej osoby pobierających świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, lub zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Instrumenty rynku pracy stosowane do osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy

W odniesieniu do osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy przewidziano możliwość stosowania określonych instrumentów rynku pracy, których celem jest aktywizacja zawodowa tych osób. Aby mieć dostęp do wspomnianych udogodnień, należy spełnić pewne warunki, a mianowicie:

  • zarejestrować się w PUP jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy;
  • uzyskać status osoby będącej w szczególnej sytuacji na rynku pracy, czyli udokumentować swój wiek, pozostawanie bez pracy przez określony czas oraz przedstawić sytuację rodzinną.

Podstawową formą wsparcia wszystkich osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy jest pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w programach specjalnych.

W rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia programy specjalne to zespół działań mających na celu dostosowanie posiadanych lub zdobycie nowych kwalifikacji i umiejętności zawodowych oraz wsparcie zagrożonych likwidacją lub istniejących i tworzonych miejsc pracy.

Warto podkreślić, że działania na rzecz osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy są organizowane zarówno przez PUP samodzielnie, jak i wspólnie z podmiotami zatrudniającymi, które dysponują możliwościami w zakresie zaoferowania bezrobotnemu odpowiedniej pracy.

Oznacza to m.in., że starosta zawrze z pracodawcą umowę o organizację prac interwencyjnych, w ramach których zatrudnione będą wspomniane osoby. Z kolei do bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30 lat, ma zastosowanie 12-miesięczny okres odbywania stażu u pracodawcy, a więc okres dwukrotnie dłuższy niż w przypadku „zwykłego” bezrobotnego.

Starosta może ponadto zrefundować podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanej osoby poszukującej pracy, niepozostającej w zatrudnieniu, która jest opiekunem osoby z niepełnosprawnością, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż sześciokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia.

Z reguły formami wsparcia osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy są następujące działania:

  • skierowanie do wykonywania prac interwencyjnych oraz robót publicznych;
  • skierowanie na staż lub do pracy u pracodawcy, z którym starosta zawarł stosowną umowę w sprawie refundacji wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz refundacji składek na ubezpieczenia społeczne;
  • przekazanie jednorazowo środków na podjęcie przez bezrobotnego działalności gospodarczej albo na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej.

Szczególny tryb wsparcia dla bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej

Ustawa o promocji zatrudnienia przewiduje szczególny tryb wsparcia dla osób bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.

Jak wynika z art. 50 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia, wskazanym bezrobotnym PUP w okresie 6 miesięcy od dnia utraty prawa do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania, a w przypadku bezrobotnych bez prawa do zasiłku w okresie 6 miesięcy od dnia rejestracji:

  1. powinien przedstawić propozycję zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, odbycia przygotowania zawodowego dorosłych, zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, lub
  2. na wniosek ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów Ustawy z dnia 19 lipca 2019 roku o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, na wniosek tego centrum, może skierować do uczestnictwa w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielnienia, lokalnym programie pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej, lub uczestnictwa w indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego, o którym mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym.

W przypadku określonym powyżej w punkcie 2 PUP ośrodek pomocy społecznej, a w razie przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów Ustawy z dnia 19 lipca 2019 roku o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – wskazane centrum, są obowiązane informować się wzajemnie o planowanych działaniach wobec bezrobotnych w trybie określonym w zawartym porozumieniu.

Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy – kim są i co wynika z takiego statusu? Podsumowanie

W przepisach ustawy o promocji zatrudnienia wyodrębniono osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Posiadanie takiego statusu oznacza, że dana osoba – ze względu na rozmaite uwarunkowania – ma szczególne trudności w uzyskaniu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. W związku z tym faktem, regulacje wspomnianej ustawy przewidują możliwość zastosowania odpowiednich instrumentów umożliwiających podjęcie przez bezrobotnego pracy. Osoby znajdujące się w szczególnie trudnym położeniu mają pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w programach specjalnych. Mogą ponadto być skierowane do prac interwencyjnych lub robót publicznych, a także na staż lub do pracy u pracodawcy, z którym starosta zawarł stosowną umowę w sprawie refundacji wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz refundacji składek na ubezpieczenia społeczne. Dodatkowe narzędzia rynku pracy dotyczą osób bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów