Wraz z początkiem 2025 r. rozpoczęła się pewnego rodzaju rewolucja dotycząca podatku od nieruchomości, z którą powinni zapoznać się wszyscy podatnicy. W wyniku nowelizacji w prawie zmianie uległ zakres opodatkowania budynków oraz budowli.
Nowe przepisy wpływają na wysokość podatku od nieruchomości, nie tylko ze względu na regulacje dotyczące samego zobowiązania, ale również w związku z nowym sposobem określenia nieruchomości. Regulacje nie będą już zawierać odniesień do definicji zawartych w prawie budowlanym, co ma ułatwić zrozumienie podatnikowi pojęć potrzebnych do określenia ciążącego na nich zobowiązania.
Podatek od nieruchomości został zaktualizowany o nowe przepisy, których następstwem jest problem ze skutecznym egzekwowaniem podatku. Może to świadczyć o tym, że tym razem administracja skarbowa uważniej przyjrzy się wypełnianiu tego obowiązku przez podatników, zatem tym bardziej istotne jest zapoznanie się z wprowadzonymi zmianami i dostosowanie się do ich treści.
Kolejnym czynnikiem powodującym zmiany jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (sygn. akt: SK 14/21). W orzeczeniu uznano, że definiowanie obiektów będących przedmiotem opodatkowania poprzez odesłanie do przepisów prawa budowlanego jest niezgodne z Konstytucją.
Najważniejsze aspekty nowych przepisów
Wprowadzone zmiany między innymi uporządkowują funkcjonujące do tej pory definicje obiektów. Zmieniła się definicja budynku. Zgodnie z nowymi regulacjami budynkiem jest:
- Obiekt wraz z instalacjami umożliwiającymi użytkowanie zgodne z jego przeznaczeniem.
- Wykonany przy użyciu wyrobów budowlanych.
- Trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający dach i fundamenty.
Zmiany dotyczą również pojęcia budowli, na gruncie nowych przepisów są to:
- Obiekty wymienione w załączniku nr 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych tj. ustawy normującej podatek od nieruchomości.
- Instalacje i urządzenia, które wraz z tym obiektem stanowią całość techniczno-użytkową.
- Części budowlane elektrowni wiatrowych i elektrowni jądrowych
- Fundamenty pod maszyny oraz urządzenia, odrębne pod względem technicznym od tych maszyn i urządzeń.
- Przyłącza do obiektu budowlanego – wykonane z użyciem wyrobów budowlanych.
Nowelizacja wprowadza również dwie nowe definicje nie funkcjonujące do tej pory w odniesieniu do podatku od nieruchomości.
- Całość techniczno-użytkowa – zespół elementów, które są niezbędne do realizacji określonego celu gospodarczego, powiązanych ze sobą w taki sposób, że żaden z nich nie może realizować tego celu samodzielnie, a brak któregokolwiek z tych elementów uniemożliwia jego realizację.
- Trwałe związanie z gruntem – takie związanie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce.
Podatek od nieruchomości a konsekwencje nowelizacji
Zmiany w definicjach oraz w zakresie znaczeniowym pojęć mogą budzić pewne wątpliwości.
Nowe regulacje wymagają od przedsiębiorców przeanalizowania nowych definicji oraz zapoznania z wykazem obiektów uznawanych za budowle ( załącznik 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych), aby następnie dokonać ponownej kwalifikacji posiadanych przez siebie obiektów pod kątem nowych definicji.
Pewne problemy może powodować też brak pierwszeństwa kwalifikacji obiektu jako budynku, co z kolei może spowodować, że niektóre obiekty uznawane dotychczas za budynki będą w związku z zaistniałymi zmianami uznane za budowle. Z takim stanem rzeczy wiąże się zmiana sposobu opodatkowania z zależnego od powierzchni na opodatkowanie zależne od wartości obiektu.
Również wprowadzenie nowej definicji – całości techniczno-użytkowej może budzić pewne wątpliwości, ponieważ w tym przypadku także mamy do czynienia z rozszerzeniem zbioru obiektów, maszyn i urządzeń podlegających opodatkowaniu.
Pomimo tego, że zmiany w definiowaniu obiektów podlegających opodatkowaniu można uznać za pozytywne – z uwagi na to, że regulacje podatkowe zdecydowanie wymagały dodania jasnych i autonomicznych definicji. Odwołania do przepisów prawa budowlanego nie były w tym zakresie wystarczające, a podatnicy zmuszeni byli do poszukiwania interesujących ich pojęć w różnych regulacjach, co mogło powodować pewne komplikacje.
Wprowadzone zmiany mogą jednak budzić pewne trudności w postaci niejasności interpretacyjnych, zwłaszcza w początkowym okresie ich stosowania, a zatem przy składaniu deklaracji w 2025 r.
Aktualizacja przepisów może powodować pewne ryzyko dla przedsiębiorców, dlatego nie należy ich bagatelizować, a przedsiębiorcy powinni przygotować się odpowiednio, aby uniknąć popełnienia błędów przy składaniu deklaracji. Prawidłowe opodatkowanie majątku, zgodne z nowymi przepisami jest istotne dla uniknięcia problemów prawnych i powstania dodatkowych kosztów, a w związku z nowymi regulacjami przepisanie deklaracji z poprzedniego roku może okazać się nienajlepszym wyjściem.
Do kiedy czas na złożenie deklaracji?
W przypadku osób fizycznych, rozliczających podatek od nieruchomości, czas na złożenie informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych wynosi 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego. Informacje należy złożyć do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Organem takim w przypadku podatku od nieruchomości jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w zależności od tego gdzie położona jest nieruchomość.
W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych powinna zostać złożona do dnia 14 stycznia 2025 r. jeżeli uznają one, że zmiany definicji wpływają na sposób płacenia przez nie podatku. Organ podatkowy uwzględni informację przy wydawaniu decyzji określającej wysokość podatku od nieruchomości na 2025 r.
Osoby prawne (czyli na przykład spółki z o.o. lub spółki akcyjne ) oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej składają co roku deklarację na podatek od nieruchomości do dnia 31 stycznia. W złożonej deklaracji powinni uwzględnić:
- Zmiany związane z nowymi definicjami budynku i budowli.
- Zmiany, które weszły w życie od dnia 1 stycznia 2025 r., na przykład zmiany stawek podatku.
W przypadku skorzystania z tego uprawnienia raty podatku w styczniu, lutym i marcu należy opłacić na podstawie wysokości podatku z 2024 r. Natomiast od kwietnia wysokość podatku będzie zgodna z nową deklaracją. Jeżeli okaże się, że raty opłacone do kwietnia były zbyt niskie trzeba będzie wyrównać różnice do wysokości zgodnej z deklaracją na 2025 r.
Co z nieruchomościami będącymi współwłasnością osoby fizycznej oraz osoby prawnej, czy też jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej? W takim przypadku osoba fizyczna powinna złożyć deklarację na podatek od nieruchomości na zasadach przewidzianych dla spółek.
Osoby fizyczne płaca podatek ratalnie w czterech częściach w terminach do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada, chyba że wysokość podatku nie przekracza kwoty 100 zł, w takim przypadku należy opłacić całość podatku do 15 marca. Pozostała część podatników płacą podatek w miesięcznych ratach do 15 dnia każdego miesiąca.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 1991 Nr 9 poz. 31).
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (SK 14/21).
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
