Polscy przedsiębiorcy rozwijają swój biznes nie tylko w naszym kraju, lecz także poza granicami. Dokonują zakupów za granicą i zdarza się, że na fakturze znajduje się podatek VAT. Podatnicy nie mogą rozliczyć go w Polsce. W związku z tym zastanawiają się, czy podatek VAT zapłacony za granicą może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.
Przychody podatkowe
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Ustawa o CIT nie definiuje ściśle pojęcia przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania przykładowych przysporzeń zaliczanych do tej kategorii. Należy stwierdzić, że pojęcie przychodu jest bardzo szerokie i obejmuje m.in. wszystkie otrzymane pieniądze z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w przepisach. Jest nim kwota należnego podatku od towarów i usług.
Podatek vat zapłacony za granicą a koszty podatkowe
Definicję kosztów podatkowych znajdziemy w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z ustawową definicją kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Powyższa definicja ma charakter ogólny. W związku z tym każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej.
Kwalifikacji nie trzeba przeprowadzać w sytuacji, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.
Biorąc pod uwagę niniejsze regulacje, najważniejsze dla kwalifikacji prawnej danego kosztu jest ustalenie, w jakim celu został poniesiony wydatek. Zostanie on uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.
Koszt uzyskania przychodu musi spełniać poniższe warunki:
-
zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z jego zasobów majątkowych;
-
być definitywny;
-
pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
-
zostać właściwie udokumentowany,
-
nie znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący hurtownię spożywczą zakupił aparat fotograficzny, który nie jest używany w hurtowni, a prywatnie – podatnik jest fotografem-amatorem. Czy zakup możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
W tym przypadku podatnik nie ma prawa do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów, zakup aparatu jest bowiem zakupem w celach prywatnych.
Podatek vat zapłacony za granicą kosztem uzyskania przychodów
Co do zasady podatek VAT nie jest kosztem uzyskania przychodów. Ustawodawca przewidział jednak kilka wyjątków od powyższej zasady. Kosztem uzyskania przychodów jest podatek VAT:
-
naliczony:
-
jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
-
w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej;
-
należny:
-
w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
-
w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami,
-
od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości.
Analiza tych przepisów pokazuje, że podatek VAT jest kosztem uzyskania przychodów w sytuacji, gdy podatnik jest zwolniony lub nie może odliczyć podatku VAT (nie ma prawa do odliczenia podatku).
Definicja podatku od wartości dodanej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o VAT ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Przez podatek od wartości dodanej rozumie się podatek VAT nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą.
Przez terytorium państwa członkowskiego należy rozumieć terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej.
Przykład 2.
Podatnik dokonał zakupu benzyny w Austrii. Na fakturze zakupu widnieje podatek VAT. Czy spełnia on definicję podatku od wartości dodanej?
Tak w tym przypadku zakup został opodatkowany podatkiem od wartości dodanej. Tym samym z definicji podatkiem od wartości dodanej jest podatek VAT nakładany przez inne kraje Unii Europejskiej.
Podatek VAT zapłacony za granicą
Zakupy dokonywane za granicą opodatkowane podatkiem od wartości dodanej na pewno zwiększają poniesione przez podatnika wydatki.
Przykład 3.
Podatnik podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Jest czynnym podatnikiem podatku VAT w naszym kraju. Spółka zajmuje się realizacją prac budowlanych i remontowych w Polsce i za granicą. Podatnik świadczy usługi w Niemczech na rzecz tamtejszych podatników. Dokonuje tam często zakupów wraz z podatkiem od wartości dodanej. Zakupy te są związane z prowadzonymi pracami budowlanymi. Czy w tym przypadku podatnik może je wraz z podatkiem od wartości dodanej (podatek VAT) zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
Należy wskazać, że mechanizm i konstrukcja prawna podatku określonego na gruncie prawa krajowego jako „podatek od towarów i usług”, a na gruncie prawa unijnego jako „podatek od wartości dodanej” są identyczne.
Tym samym brak jest rozróżnienia dla celów podatku dochodowego od osób prawnych pomiędzy podatkiem od wartości dodanej a podatkiem od towarów i usług. Podatek od wartości dodanej winien więc podlegać tym samym regulacjom, jakim podlega podatek VAT. Powyższe oznacza, że rozwiązania zawarte w przepisach ustawy o CIT dotyczące zarówno kosztów uzyskania przychodów, odnoszące się do podatku od towarów, jak i usług, należy odnosić również do podatku od wartości dodanej.
Podatnik nie może więc zaliczyć zapłaconego podatku VAT za granicą do kosztów uzyskania przychodów.
Powyższe stanowisko potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lipca 2013 roku, sygn. akt II FSK 1545/11.
Podsumowując, ograniczenia z art. 16 ustawy o CIT odnoszące się do podatku od towarów i usług dotyczą także podatku od wartości dodanej zapłaconego zagranicą.
