Podatnicy dokonują sprzedaży i zakupów towarów na całym świecie. Polskie firmy najczęściej kooperują z firmami z Unii Europejskiej. Do końca 2020 roku Wielka Brytania pomimo wyjścia z Unii Europejskiej rozliczała zakup i sprzedaż towarów z innymi państwami UE na dotychczasowych zasadach. Od nowego roku powyższe regulacje już nie obowiązują, co powoduje, że transakcje zakupu z Wielkiej Brytanii rozliczamy w odmienny sposób. Sprawdźmy jak rozliczyć zakup towaru z polskiego magazynu brytyjskiej firmy!
Eksport towarów z Wielkiej Brytanii
Od 1 stycznia 2021 roku polski przedsiębiorca dokonujący transakcji z kontrahentem z Wielkiej Brytanii zobowiązany jest do traktowania go jako kontrahenta z kraju trzeciego, tj. spoza Unii Europejskiej. W związku z tym, sprzedając towary do Wielkiej Brytanii, dokonujemy ich eksportu. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – dalej: ustawa o VAT – opodatkowaniu VAT podlega eksport towarów.
Przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:
-
dostawcę lub na jego rzecz, lub
-
nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych
– jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych (patrz art. 2 ust 8 ustawy o VAT).
Biorąc pod uwagę powyższe regulacje z eksportem mamy do czynienia w sytuacji, w której:
-
dochodzi do dostawy towarów,
-
w wyniku dostawy towary są przemieszczane z terytorium Polski poza terytorium Unii Europejskiej (transport ma zasadniczo nieprzerwany charakter),
-
wywóz potwierdzony jest przez urząd celny.
W przypadku eksportu towarów rozróżniamy sytuację, gdy będący przedmiotem wywozu towar jest wywożony przez dostawcę lub na jego rzecz oraz gdy jest dokonywany przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz. Sytuacja, kiedy dostawca lub podmiot przez niego upoważniony sam dokonuje wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej, to tzw. eksport bezpośredni. Eksport pośredni ma miejsce wówczas, gdy wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej, w wykonaniu dostawy towarów, jest dokonywany przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium Polski lub na jego rzecz.
Dokumenty przy eksporcie towarów
W przypadku dokonania eksportu towarów stawka podatku wynosi 0%.
Stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.
Przykład 1.
Podatnik w marcu dokonał sprzedaży towarów do Rosji. 10 kwietnia otrzymał dokument komunikat IE-529. Czy w deklaracji za marzec może rozliczyć eksport ze stawką 0%?
Tak, w tym przypadku podatnik będzie mógł rozliczyć eksport ze stawką 0%, ponieważ przed złożeniem deklaracji posiada dokument potwierdzający wywóz towarów do Rosji.
Przypomnijmy, że dokumentami potwierdzającymi eksport są w szczególności:
-
dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;
-
dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;
-
zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.
Powyższy katalog dokumentów jest otwarty, co oznacza, że podatnik dla wykazania eksportu może posłużyć się każdym dokumentem, który jednoznacznie i w sposób niebudzący wątpliwości potwierdza wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej.
Import towarów
Przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego, czyli niewchodzącego w skład Wspólnoty Europejskiej, na terytorium Unii Europejskiej.
Tym samym, jeżeli podatnik przywozi towar z Wielkiej Brytanii po 1 stycznia 2021 roku, to jest to import towarów.
Podatnik dokonujący importu towarów jest obowiązany do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku, z uwzględnieniem obowiązujących stawek.
Podatnik co do zasady powinien więc złożyć zgłoszenie celne do urzędu celno-skarbowego. Może dokonać odprawy również za pośrednictwem agencji celnej. Podatnik po stronie podatku należnego co do zasady nie rozlicza w deklaracji VAT podatku zapłaconego do urzędu celno-skarbowego. Jest on zobowiązany w terminie 10 dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku.
W praktyce gospodarczej jednak większość podatników korzysta z tzw. procedury uproszczonej w imporcie towarów. Jest ona szczegółowo uregulowana w art. 33a ustawy o VAT.
Powyższa regulacja umożliwia importerom będącym podatnikami rozliczenie podatku należnego od importu towarów na zasadach analogicznych do rozliczenia podatku od importu usług i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów – a zatem poprzez ujęcie kwot podatku należnego i naliczonego w deklaracji podatkowej. Innymi słowy, ustawa pozwala podatnikowi na uniknięcie konieczności zapłacenia podatku w terminie 10 dni, co oznacza konieczność zamrożenia określonych kwot na kilkadziesiąt dni (a czasem i dłużej, jeżeli podatnik w deklaracji podatkowej wykazuje nadwyżkę podatku naliczonego do przeniesienia na kolejne okresy rozliczeniowe). Na podstawie omawianego przepisu uprawniony podatnik może rozliczyć podatek od importu towarów w okresowej deklaracji podatkowej. Istotą uproszczenia jest więc umożliwienie takiemu podatnikowi rozliczenia podatku jedynie poprzez wykazanie kwot podatku w deklaracji podatkowej. Zgodnie z zamiarem ustawodawcy podatek ten wykazany powinien być jednocześnie jako podatek należny i naliczony (podlegający odliczeniu na zasadach ogólnych).
Zakup towaru z polskiego magazynu brytyjskiej firmy
W wielu przypadkach podatnicy kupują towar u kontrahenta z zagranicy, jednak jest dostarczany z magazynu położonego w Polsce.
Przykład 2.
Spółka kupuje nowoczesne skanery. Ich producent ma siedzibę w Wielkiej Brytanii. Zazwyczaj skanery były przewożone z magazyny z Wielkiej Brytanii. Producent po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej otworzył w Polsce magazyn. Dokonał rejestracji do VAT w Polsce. Od nowego roku dokumentuje faktury, które dostarcza z magazynu z Polski, krajowym NIP-em. Czy w związku z wystąpieniem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej polska spółka powinna traktować zakupy wskazanych towarów jako import towarów?
W tej sytuacji nabywane przez spółkę towary nie są przywożone z terytorium państwa trzeciego, lecz znajdują się w kraju w magazynie producenta. Tutaj nie ma znaczenia, że wcześniej towar jest przywieziony z Wielkiej Brytanii. Należy podkreślić, iż brytyjska firma jest czynnym podatnikiem podatku VAT w Polsce. Nie mamy więc tutaj do czynienia z importem towarów.
W związku z powyższym firma winna opodatkować je stawką 23%, ponieważ jest to transakcja krajowa. Podatnik dokonujący zakupu ma prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w cenie zakupu towaru.
Podsumowując, wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bardzo utrudniło rozliczanie transakcji z tym krajem. W wielu przypadkach podmioty z Wielkiej Brytanii, chcąc uniknąć komplikacji związanych z zakupami, rejestrują się w krajach UE i mają tam też swoje magazyny. Dzięki temu zakup towaru z polskiego magazynu brytyjskiej firmy nie powoduje obowiązku rozliczania importu towarów.
