Na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów Ordynacji podatkowej porozumienie podatkowe jest możliwe pomiędzy podatnikiem a fiskusem. Choć opcja ta przewidziana jest wyłącznie do określonej grupy podmiotów, to mimo wszystko warto przyjrzeć się bliżej instytucji porozumienia podatkowego oraz wyjaśnić, jakie korzyści podatkowe z niego płyną.
Porozumienie podatkowe jako element umowy o współdziałanie
W pierwszej kolejności wskażmy, że porozumienie podatkowe może zawrzeć tylko ten podatnik, który posiada z fiskusem umowę o współdziałanie. Z tych też powodów konieczne jest wyjaśnienie, na czym ona polega.
Jak możemy przeczytać w art. 20s Ordynacji podatkowej, szef KAS może zawrzeć z podatnikiem, na jego wniosek, umowę o współdziałanie w zakresie podatków.
Wniosek o jej zawarcie może złożyć wyłącznie podatnik, u którego wartość przychodu wykazana w zeznaniu CIT-8 w poprzednim roku podatkowym przekroczyła równowartość 50 000 000 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku.
Zwróćmy zatem uwagę, że umowa o współdziałaniu jest instytucją przewidzianą wyłącznie do podatników podatku CIT (a nie PIT) i to tylko dla tych, którzy przekraczają określoną wielkość przychodu.
[alert-info]Celem zawarcia umowy o współdziałanie jest zapewnienie przestrzegania przez podatnika przepisów prawa podatkowego w warunkach przejrzystości podejmowanych działań oraz wzajemnego zaufania i zrozumienia między organem podatkowym a podatnikiem, przy uwzględnieniu charakteru prowadzonej przez podatnika działalności.[/alert-info]
Porozumienie podatkowe - zawarcie
Jak już wskazaliśmy, podatnik podatku CIT, który posiada umowę o współdziałanie, ma możliwość w jej ramach zawarcia porozumienia podatkowego.
W świetle art. 20zb Ordynacji podatkowej Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zawrzeć z podatnikiem będącym stroną umowy o współdziałanie, w formie pisemnej, porozumienie podatkowe w zakresie objętym tą umową w sprawie:
-
interpretacji przepisów prawa podatkowego;
-
ustalania cen transferowych;
-
braku zasadności zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania;
-
wysokości prognozowanego na następny rok podatkowy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych;
-
innej, niezbędnej dla zapewnienia prawidłowej realizacji umowy o współdziałanie.
W tym miejscu warto podkreślić, że porozumienie podatkowe jest formą dobrowolną, co oznacza, że może, ale nie musi być zawarta w ramach umowy o współdziałanie. Co również warto zaznaczyć – nie ma w przepisie mowy o trybie wnioskowania ze strony podatnika, co prowadzi do wniosku, że takie porozumienie może być zawarte zarówno na wniosek podatnika, jak i szefa KAS.
Porozumienie podatkowe dotyczy przyszłych elementów stanu faktycznego, które aktualnie nie są przedmiotem sporu z fiskusem. Dzięki zawarciu porozumienia podatnik może uzyskać stanowisko szefa KAS w przedmiocie istotnych zagadnień podatkowych. Potwierdza to również treść art. 20zc Ordynacji podatkowej, gdzie możemy przeczytać, że porozumienie podatkowe nie może zostać zawarte w zakresie czynności i zdarzeń objętych toczącym się postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową, kontrolą celno-skarbową lub postępowaniem przed sądem administracyjnym albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.
Jak zatem widać wyraźnie, w ramach toczących się spraw podatkowych nie jest możliwe zawarcie porozumienia podatkowego.
Do zawarcia porozumienia dojdzie, gdy Szef KAS akceptuje ustalenia w zakresie kwestii spornych i wątpliwych. Przy czym należy pamiętać, że chodzi tutaj o kwestie sporne, które mogą wystąpić w przyszłości.
Katalog tych przyszłych spraw podatkowych ma charakter otwarty, o ile mieści się w granicach zawartej umowy o współdziałanie. Cytowany art. 20zb Ordynacji podatkowej wskazuje nam, że przedmiotem porozumienia podatkowego może być:
-
interpretacja przepisów prawa podatkowego,
-
ustalenie cen transferowych,
-
brak zasadności stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,
-
wysokość prognozowanego na następny rok podatkowy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.
Pamiętać jednak należy, że przedmiotem porozumienia podatkowego może być również inne zagadnienie objęte zakresem umowy o współdziałanie.
Porozumienie podatkowe - korzyści dla podatnika
Podstawową korzyścią jest uzyskana na mocy zawartego porozumienia podatkowego ochrona podatnika przed negatywnymi konsekwencjami zmiany decyzji ze strony fiskusa.
Możemy zatem stwierdzić, że podatnik nie ponosi konsekwencji podatkowych z uwagi na uprzednie ustalenia zgodne z wolą szefa KAS.
Jeżeli zatem podatnik posiada porozumienie podatkowe zawarte z szefem KAS w zakresie interpretacji określonych przepisów, to nie może on odpowiadać podatkowo w sytuacji, gdyby naczelnik urzędu skarbowego w inny sposób interpretował dany przepis w stosunku do konkretnych okoliczności.
Mamy zatem do czynienia z ochroną podobną do tej występującej w przypadku interpretacji indywidualnych.
Jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia podatkowego, to podatnik może korzystać z klasycznych form ochrony np. wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji, o wydanie opinii zabezpieczającej czy też może korzystać z odwołań i skarg do sądów administracyjnych
Porozumienie podatkowe - wypowiedzenie
Porozumienie podatkowe może zostać wypowiedziane przez obie strony. Jego rozwiązanie następuje z dniem złożenia w formie pisemnej drugiej stronie jego wypowiedzenia wraz z uzasadnieniem. Podatnik w wypowiedzeniu może wskazać inny niż wynikający ze zdania pierwszego termin rozwiązania porozumienia, poprzedzający dzień złożenia tego wypowiedzenia.
Przy czym, jak podaje art. 20ze Ordynacji podatkowej, podatnik może w każdym czasie wypowiedzieć porozumienie podatkowe. Natomiast szef KAS może to zrobić tylko w stricte określonych przypadkach, tzn. gdy:
-
wyjdą na jaw istotne dla sprawy, w jakiej zawarto porozumienie, nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, istniejące w dniu zawarcia tego porozumienia, nieznane szefowi Krajowej Administracji Skarbowej lub
-
stwierdzi, że porozumienie jest nieprawidłowe w świetle w szczególności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego lub interpretacji ogólnych, lub
-
zostanie rozwiązana umowa o współdziałanie.
Niewątpliwą korzyścią płynącą z zawartego porozumienia podatkowego jest uzyskana ochrona podatkowa oraz uproszczony tryb współdziałania pomiędzy podatnikiem a fiskusem. Tego typu rozwiązanie należy ocenić pozytywnie. Niestety sporą barierą jest zakres podmiotowy porozumienia podatkowego, ponieważ tylko nieliczna grupa podatników podatku CIT będzie mogła z niego skorzystać.
