Certyfikat rezydencji podatkowej to dokument potwierdzający miejsce zamieszkania osoby fizycznej. W przypadku osób zagranicznych kwestia przedstawienia certyfikatu rezydencji podatkowej ma znaczenie w kontekście zastosowania umowy międzynarodowej do opodatkowania danych przychodów jak też co do obowiązku poboru podatku u źródła.
Jak certyfikat rezydencji podatkowej wpływa na rozliczenie podatkowe?
W zakresie rozliczenia podatku dochodowego należy stosować nie tylko polskie przepisy ustawy o PIT, ale również postanowienia właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Dodatkowo przypomnijmy, że w świetle postanowień Konstytucji ratyfikowane umowy mają pierwszeństwo przed ustawą w razie sprzeczności przepisów.
Wiele przepisów ustawy odnosi się do obowiązku przedstawienia certyfikatu rezydencji.
Przykładowo art. 29 ust. 2 ustawy o PIT stanowi, że przepisy dotyczące poboru podatku u źródła stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Podobnie też w przypadku opodatkowania przychodów z kapitałów pieniężnych przepisy stanowiące o sposobie opodatkowania stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest RP. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Z treści danej umowy międzynarodowej może wynikać np. niższa stawka podatku (tak przeważnie jest w przypadku opodatkowania przychodów z dywidendy, gdzie umowy międzynarodowe regulują niższą stawkę niż 19%), jak też konkretna umowa międzynarodowa może określać, że dany przychód podlega opodatkowaniu tylko w kraju rezydencji podatkowej.
Warunkiem jest jednak przedstawienie przez podatnika certyfikatu rezydencji podatkowej.
Przykład 1.
W przypadku wypłaty dywidendy na rzecz rezydenta z Francji ustawa o PIT przewiduje stawkę 19%. Polskie regulacje stosuje się jednak z uwzględnieniem polsko-francuskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zgodnie z art. 10 tejże umowy stawka podatku dla dywidend wynosi 15%. W konsekwencji, jeżeli francuski rezydent podatkowy przedstawi certyfikat rezydencji, to płatnik z Polski pobierze podatek w wysokości 15%, a nie 19%.
Certyfikat rezydencji podatkowej - papierowy czy elektroniczny?
Certyfikat rezydencji stanowi środek dowodowy posiadania rezydencji podatkowej w określonym kraju, czego potwierdzenie umożliwia płatnikowi zastosowanie postanowień stosownej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Posiadanie certyfikatu rezydencji podatnika upoważnia płatnika do zastosowania stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę, zamiast stosowania stawki określonej w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub niepobrania podatku zgodnie z odpowiednim przepisem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę.
Zatem w sytuacji, kiedy płatnik nie posiada aktualnego certyfikatu rezydencji tej osoby, ma on obowiązek stosowania przepisów prawa krajowego.
Zgodnie z art. 5a pkt 21 ustawy o PIT certyfikat rezydencji podatkowej to zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.
Oznacza to, że za certyfikat rezydencji należy uznać każdy dokument, który spełnia poniższe kryteria:
- zawiera dane identyfikacyjne podmiotu (m.in. imię, nazwisko, nazwę, adres), datę wydania oraz ew. okres, w którym obwiązuje certyfikat;
- zaświadcza o miejscu siedziby/zamieszkania dla celów podatkowych podmiotu w danym państwie;
- wydany jest przez właściwy organ administracji podatkowej w danym państwie.
Z uwagi na fakt, że certyfikat rezydencji jest dokumentem urzędowym, trzeba także sięgnąć do treści art. 194 § 1 Ordynacji podatkowej, gdzie możemy przeczytać, że dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.
W rezultacie dokumentem urzędowym będzie zatem taki certyfikat rezydencji, który został sporządzony w formie przewidzianej przepisami prawa danego państwa przez powołany do tego organ.
Zwróćmy też uwagę, że polskie przepisy regulujące problematykę certyfikatu rezydencji nie określają jego formy czy też wersji. O formie certyfikatu rezydencji wydawanego przez organ zagranicznej administracji podatkowej decydują przepisy wewnętrzne tego państwa.
W konsekwencji, jeżeli zgodnie z prawem danego państwa istnieje możliwość uzyskania zaświadczenia o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych zarówno w formie papierowej, jak i w formie elektronicznej, obie formy są wydawane przez właściwy organ podatkowy danego państwa i mają status równorzędny w świetle prawa tego państwa, to nie ma powodu, dla którego dokument w wersji elektronicznej miałby nie być uznawany przez polskie organy podatkowe.
Takie stanowisko potwierdzają też organy podatkowe.
Przykładowo w treści interpretacji Dyrektora KIS z 21 listopada 2017 roku (nr 0114-KDIP3-3.4011.434.2017.1.JK2) czytamy, że certyfikat rezydencji w formie elektronicznej będzie zatem podstawą dla podatnika i płatnika do zastosowania postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Fakt, że w danym państwie jednocześnie można uzyskać certyfikat w wersji papierowej, nie powoduje nieważności certyfikatu rezydencji wydanego przez właściwy organ w wersji elektronicznej.
Podobnie twierdzi też Szef Krajowej Administracji Skarbowej w piśmie z 26 czerwca 2017 roku (nr DPP7.8221.33.2017.GFQV): „Na podstawie powołanych przepisów wskazać należy, że brak jest przesłanek do odmowy uznania za ważny certyfikatu rezydencji w formie elektronicznej, jeżeli w takiej formie zgodnie z prawem danego państwa certyfikat taki jest wydawany przez organy podatkowe. Fakt, że w danym państwie jednocześnie można uzyskać certyfikat w wersji papierowej, nie powoduje nieważności certyfikatu rezydencji wydanego przez właściwy organ w wersji elektronicznej”.
Reasumując, certyfikat rezydencji podatkowej spełnia walory dokumentu urzędowego w rozumieniu Ordynacji podatkowej. Dotyczy to zarówno jego postaci papierowej, jak i elektronicznej. W konsekwencji dopuszczalne jest, aby podatnik przedstawił certyfikat w wersji elektronicznej.
