Sezonowa wyprzedaż - o jakich przepisach powinny pamiętać sklepy?

Sezonowa wyprzedaż przyciąga klientów. Czy towar kupiony po obniżonej cenie można reklamować? Na jakich zasadach można go zwrócić do sklepu? Czy trzeba informować klientów o przyczynach obniżenia ceny towaru? Kiedy można zorganizować wyprzedaż i czy są jakieś ograniczenia z tym związane? Wyjaśniamy wątpliwości konsumentów i przedsiębiorców.

Czy trzeba informować o przyczynach przeceny?

Nie ma już obowiązku informowania klientów o przyczynie obniżki ceny - taki obowiązek zlikwidowano w listopadzie 2016 r., wykreślając go z ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług.

Obecnie można więc przeceniony towar opatrzyć np. wywieszką “przecena 50%  - nie trzeba zamieszczać dopisku o przyczynie przeceny (np. że jest to sezonowa wyprzedaż, wyprzedaż z powodu uszkodzenia towaru).

Jeśli jednak towar jest przeceniany dlatego, że jest wadliwy, to choć przedsiębiorca nie ma obowiązku informowania, że jest to przyczyną przeceny - powinien we własnym interesie informować o tym klientów. W dalszej części artykułu wyjaśniamy, dlaczego.

Towar z wyprzedaży podlega reklamacjom

Kupując towar z wyprzedaży, konsument ma takie same prawa związane ze składaniem reklamacji, jak w przypadku towaru kupionego po regularnej cenie. Przedsiębiorcy nie mogą przy towarze z reklamacji wieszać informacji “towar z wyprzedaży nie podlega reklamacjom”, “sezonowa wyprzedaż - nie przyjmujemy zwrotów towaru z wyprzedaży”.

W przypadku towaru kupionego podczas wyprzedaży sprawa jest więc prosta. Jeśli towar okaże się wadliwy - można go reklamować na “normalnych” zasadach. Sezonowa wyprzedaż nie przekreśla tego prawa.

Wyprzedaż wadliwego towaru

Sam fakt sprzedaży po obniżonej cenie nie likwiduje uprawnień konsumentów do reklamowania wadliwego towaru. Ale od tej zasady jest ważny wyjątek. Jeśli kupujący wiedział o wadzie towaru zawierając umowę, to nie może reklamować towaru z powodu tej wady. Zatem informując klienta o przyczynie przeceny (o tym, że przecena jest spowodowana konkretną wadą), przedsiębiorca zabezpiecza się przed ewentualnymi reklamacjami związanymi z tą wadą.

Polityka zwrotu towaru w sklepie

Niektóre tradycyjne sklepy umożliwiają klientom zwrot zakupionego towaru, a wiec przyznają im podobne uprawnienie, jakie mają klienci skleów internetowych. To sklep ustala zasady, na jakich taki zwrot może się odbyć. Ma więc prawo zastrzec (np. w regulaminie zwrotów, regulaminie promocji), że prawo to nie dotyczy towaru z wyprzedaży. Ale jeśli kupiony towar jest wadliwy, to sprzedawca nie może odebrać konsumentowi prawa do złożenia reklamacji.

Inaczej wygląda sytuacja w sklepach internetowych.

Sezonowa wyprzedaż w sklepach internetowych

Wyprzedaże organizują nie tylko sklepu tradycyjne, ale też internetowe. Konsumenci, którzy zrobili zakupu w sklepie internetowym, mogą bez podania przyczyny odstąpić od umowy. Mają na to 14 dni od otrzymania towaru. To uprawnienie wynika z art. 27 ustawy o prawach konsumenta.

Prawo do odstąpienia od umowy dotyczy też towarów kupionych podczas wyprzedaży w sklepie internetowym. Przedsiębiorca nie może tego prawa ograniczyć ani wyłączyć w regulaminie sklepu. Nie będą skuteczne postanowienia, zgodnie z którymi konsumenci nie mogą odstąpić od umowy w przypadku towaru kupionego podczas wyprzedaży zorganizowanej przez sklep internetowy. Sezonowa wyprzedaż niczego w prawie zwrotu towaru przez konsumenta do sklepu internetowego nie zmienia.

Co jeśli konsument kupił w sklepie internetowym towar, którego cena została obniżona z powodu wady i była o tym informacja przy opisie produktu? Czy konsument może taki towar zwrócić? Tak, konsument może w terminie 14 dni odstąpić od umowy i zwrócić taki towar do sklepu internetowego. Konsument korzysta w tym przypadku z prawa do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny, a nie z procedury reklamacyjnej dotyczącej wadliwych towarów. Ponieważ sklep internetowy poinformował konsumenta, że towar ma wadę i z tego powodu jego cena została obniżona, to konsument nie może korzystać z uprawnień z rękojmi za wady. Ale nadal może skorzystać z prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość i nie musi nawet podawać przyczyny.

Wyprzedaże - jakie ograniczenia?

W przypadku wyprzedaży istnieją dwa ograniczenia w ich organizowaniu, wynikające z ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Pierwsze ograniczenie dotyczy wszystkich przedsiębiorców i ma związek z odsprzedażą poniżej kosztów zakupu.

Drugie dotyczy dużych sklepów, które mają ograniczenia w sprzedaży towaru bez marży. Od tych ograniczeń duże sklepy mają kilka wyjątków. Jeden z nich to sezonowa wyprzedaż.

Odsprzedaż poniżej kosztów zakupu

Odsprzedaż poniżej kosztów zakupu jest zabroniona tylko wtedy, gdy ma na celu eliminację z rynku innych przedsiębiorców; musi to być więc działanie umyślne, nastawione na pozbycie się konkurencji z rynku dzięki “rzuceniu na rynek” towaru poniżej kosztów jego zakupu.  Sprzedaż poniżej kosztów, która nie ma tego celu jest dozwolona.

Zakaz ten dotyczy wszystkich przedsiębiorców (nie tylko dużych sklepów).

Przykład 1.

Przedsiębiorca prowadzący mały sklep z odzieżą postanawia zofrganiozwać sezonową wyprzedaż i wyprzedać kolekcję, która zalega mu na magazynie i słabo się sprzedaje. Obniża ceny poniżej kosztów zakupu, żeby zwolnić miejsce w magazynie i odzyskać choć część pieniędzy zainwestowanych w słabo sprzedający się towar. Taka sezonowa wyprzedaż jest zgodna z prawem.

Sprzedaż bez marży w dużych sklepach

Sprzedaż towarów lub usług w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m2, po cenie nieuwzględniającej marży handlowej traktowana jest jako czyn nieuczciwej konkurencji. Taka sprzedaż utrudnia bowiem małym przedsiębiorcom dostęp do rynku. W sklepach poniżej 400 m2 takich ograniczeń nie ma.

Od tego zakazu jest sporo wyjątków, pozwalających również dużym sklepom na organizowanie wyprzedaży.

Duże sklepy mogą sprzedawać bez marży, jeśli robią to w ramach:

• wyprzedaży posezonowej, dokonywanej dwa razy w roku na koniec sezonu letniego i zimowego, trwającej każdorazowo nie dłużej niż miesiąc;

• wyprzedaży ze względu na upływający termin przydatności towarów do spożycia lub upływającą datę minimalnej trwałości;

• likwidacji obiektu handlowego, o ile sprzedaż taka trwa nie dłużej niż trzy miesiące od dnia podania do publicznej wiadomości informacji o likwidacji tego obiektu, a w przypadku likwidacji wszystkich obiektów handlowych przedsiębiorcy w związku z zaprzestaniem przez niego działalności handlowej - nie dłużej niż rok.