Przedsiębiorcy podczas prowadzenia działalności gospodarczej używają środków trwałych. W niektórych sytuacjach są one wycofywane z działalności czy też działalność zostaje zlikwidowana. Powstaje wówczas pytanie, jak rozliczyć sprzedaż środka trwałego.
Zgodnie z przepisami znajdującymi się w obu ustawach o podatku dochodowym środkami trwałymi podlegającymi amortyzacji są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
-
budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
-
maszyny, urządzenia i środki transportu,
-
inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Wycofanie i sprzedaż środka trwałego
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT za przychód z działalności gospodarczej uznaje się również „przychody z odpłatnego zbycia środków trwałych wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą”. Wycofanie środka trwałego z działalności gospodarczej i przekazanie go na cele osobiste podatnika nie jest odpłatnym zbyciem, wobec czego nie powoduje powstania przychodu podatkowego.
W dacie przekazania pojazdu na potrzeby osobiste podatnika składnik majątku należy wykreślić z ewidencji środków trwałych, podając przyczynę wykreślenia, np. „przekazanie samochodu na potrzeby osobiste przedsiębiorcy (wspólnika)”. Czynność ta nie wymaga dodatkowego udokumentowania.
Wycofanie środka trwałego z działalności gospodarczej i przekazanie go na potrzeby osobiste podatnika nie powoduje powstania przychodu z tzw. nieodpłatnych świadczeń, nawet jeżeli składnik przemieszcza się pomiędzy majątkiem spółki jawnej a majątkiem wspólnika tej spółki. W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 kwietnia 2010 r., nr IBPB1/1/415-139/10/AB, czytamy, że:
„(…) Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza wycofać z działalności gospodarczej środki trwałe w postaci nieruchomości gruntowej oraz znajdującego się na niej budynku gospodarczego (tzw. przekazanie na cele prywatne). Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz wskazane wyżej przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że sama czynność wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej i przekazania jej na potrzeby prywatne (osobiste) nie będzie rodziła skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych (…)”.
Jednakże należy rozpoznać przychód z działalności gospodarczej w stosunku uprzednio wycofanych z działalności gospodarczej, jeżeli zostaną sprzedane przed upływem 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wycofano je z działalności.
Przykład 1.
14 lipca 2011 r. podatnik wycofał z działalności gospodarczej samochód osobowy. Zamiarem podatnika jest sprzedaż tego auta. Jednak, aby odpłatne zbycie było neutralne z punktu widzenia podatku dochodowego, może nastąpić nie wcześniej niż 1 stycznia 2018 r.
Jeżeli środek trwały został sprzedany przed upływem 6 lat od dnia wycofania go z działalności gospodarczej, to podatnik w tym momencie ma możliwość pomniejszenia przychodu o niezamortyzowaną część wartości początkowej auta. Kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży środka trwałego są bowiem wydatki na nabycie samochodu pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych.
Taki sposób rozliczenia dochodu kiedy następuje sprzedaż środka trwałego wycofanego wcześniej z działalności gospodarczej potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 14 maja 2014 r., sygn. IBPBI/1/415-188/14/SK, w której możemy przeczytać:
„(…) ustalając dochód ze sprzedaży wskazanego we wniosku samochodu osobowego, należy od kwoty przychodu uzyskanego ze sprzedaży odjąć wartość początkową ww. samochodu wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, pomniejszoną o dokonane odpisy amortyzacyjne. Kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z ww. tytułu będzie zatem wartość wydatków poniesionych na jego nabycie pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne. W konsekwencji niezamortyzowana część wartości początkowej samochodu stanowić będzie dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu, zgodnie z cyt. art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b i art. 24 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (…)”.
Sprzedaż środka trwałego po likwidacji firmy
Likwidując działalność gospodarczą, podatnicy muszą sporządzić wykaz pozostałych na ten dzień składników majątku. Powinien on zawierać m.in.: określenie (nazwę) składnika majątku, datę jego nabycia, kwotę wydatków związanych z nabyciem, w tym zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, a także wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych.
Sprzedaż składników majątku po likwidacji działalności gospodarczej przed upływem 6 lat od likwidacji powoduje obowiązek rozliczenia dochodu z działalności gospodarczej. Sposób ustalania dochodu ze sprzedaży składników majątku przejętych po likwidacji działalności gospodarczej określa art. 24 ust. 3b ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem dochód oblicza się jako różnicę pomiędzy przychodami z odpłatnego zbycia składników majątku a wydatkami na ich nabycie, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie.
Po sprzedaży środka trwałego, w sytuacji gdy powstanie przychód, zaliczkę należy obliczyć według takich samych zasad, jakie przedsiębiorca stosował do dochodów ze zlikwidowanej działalności i wpłacić w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce sprzedaż.
Natomiast po zakończeniu roku podatkowego, w którym doszło do sprzedaży, transakcję tę należy wykazać w zeznaniu rocznym. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 13 marca 2014 r., nr ITPB1/415-1288/13/AK:
„(…) przychód z planowanej sprzedaży środka trwałego (budynku warsztatu) po zakończeniu prowadzonej działalności gospodarczej będzie przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej. Dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu zgodnie z wybraną dla prowadzonej działalności gospodarczej formą opodatkowania, w tym przypadku tzw. podatkiem liniowym - 19%. Dochodem ze sprzedaży będzie różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia składnika majątku a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 dokonanych od tego środka trwałego (…)”.
